Η κρίση στο ΠΑΣΟΚ πήρε μεγάλη διάσταση αμέσως μετά την εκλογική ήττα του Σεπτέμβρη. Μετά από μια προσωρινή άμβλυνση μετά τη νίκη του Γ. Παπανδρέου στις εσωκομματικές εκλογές, η κρίση επανέρχεται, αυτή τη φορά πιο οξεία από ποτέ. Στην ουσία πρόκειται για τη σύγκρουση ανάμεσα στη φιλοαμερικάνικη (Γ. Παπανδρέου) και στη φιλοευρωπαϊκή πτέρυγα (Σημίτης, Βενιζέλος), με την πρώτη να έχει το πάνω χέρι. Κι αυτό γιατί είναι κυρίαρχη η αρνητική λαϊκή τοποθέτηση για την περίοδο Σημίτη, αλλά και γιατί βρίσκεται σε εξέλιξη ο φάκελος SIEMENS, με τις διαπλοκές όλων των πρωτοπαλλήκαρων του "εκσυγχρονισμού". Η σύγκρουση είναι σφοδρή, και μπορεί να πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις.
Τι επιχείρησε ο Σημίτης, διαφοροποιούμενος από τη στάση του ΠΑΣΟΚ να ζητήσει δημοψήφισμα για την Ευρωσυνθήκη, την οποία βεβαίως είχε προηγουμένως ψηφίσει; Επιχείρησε να δείξει ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να προσανατολιστεί με γρήγορα βήματα στις νέες προτεραιότητες της ΕΕ, δηλαδή στην πλήρη προσήλωση στα ακραία νεοφιλελεύθερα δόγματα, πέρα από τη γνωστή μέχρι σήμερα διαχειριστική μέθοδο της σοσιαλδημοκρατίας, πέρα από παραχωρήσεις προς τα μικροαστικά στρώματα με στόχο την ενσωμάτωσή τους. Ο άξονας που σε στενή συνεργασία κυβερνά την Ευρώπη, και φέρνει 65-ωρο, flexicurity, Ευρωσυνθήκη, είναι ο άξονας κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς, και σ’ αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να "εκσυγχρονιστεί" ο λόγος του ΠΑΣΟΚ – σ’ αυτό συμπυκνώνεται η στάση του Σημίτη.
Η στάση του Γ. Παπανδρέου είναι μια στάση τακτικισμών ανάμεσα στην παραπάνω προτεραιότητα αλλά και στην προτεραιότητα να μπορεί να χειρίζεται τη λαϊκή δυσαρέσκεια – αλλιώς χάνει τον αρχηγικό του ρόλο. Προχωρά λοιπόν σε διαγραφή Σημίτη, επιβεβαιώνοντας τον αρχηγικό του ρόλο, αλλά και επιχειρώντας να αποστασιοποιηθεί από το σημιτικό παρελθόν. Πάντως η στάση αυτή δεν τον απαλλάσσει από νέα προβλήματα (έντονες κριτικές στη διαγραφή) και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα πετύχει. Άλλωστε σε πανευρωπαϊκή κλίμακα η σοσιλαδημοκρατία βρίσκεται σε κρίση, ακριβώς γιατί το σύστημα προχωρά με το μοντέλο Σαρκοζί, το μοντέλο του ακραίου νεοφιλελευθερισμού.
Χωρίς να παραβλέπουμε τα απρόβλεπτα που μπορεί να φέρει η εξέλιξη της πολιτικής κρίσης, η κρίση του ΠΑΣΟΚ θα συνεχιστεί. Η Αριστερά οφείλει να παρέμβει στην κρίση του ΠΑΣΟΚ ενεργητικά. Να κερδίσει λαϊκό κόσμο και στελέχη με αγωνιστικό, αριστερό προσανατολισμό. Η Αριστερά δεν πρέπει να κινηθεί με τη λογική του "ώριμου φρούτου", προσπαθώντας με αμφίσημες τοποθετήσεις να καλύψει αυτή το σοσιαλδημοκρατικό κενό. Αυτή η στάση δεν κερδίζει μέσα στον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, που θα έπρεπε να ενδιαφέρει την Αριστερά. Για να μην αναφερθούμε στη λογική της κεντροαριστεράς, που πραγματικά μπορεί να αποτελέσει σωσίβιο για το χειρότερο κομμάτι του ΠΑΣΟΚ.
Χρίστος Καραμάνος
