Οι «μεγάλοι» συζητούν για το περιβάλλον
Να σταματήσουμε την καταστροφή του πλανήτη
του Σπύρου Παναγιώτου
Δεν πρόλαβαν να κοπάσουν οι πανηγυρισμοί από την απονομή του Νόμπελ στον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ για το «ηλεκτροσόκ» που προκάλεσαν στην κοινή γνώμη οι εργασίες και παρεμβάσεις του για την κλιματική αλλαγή και η «διεθνής κοινότητα» σήκωσε τα μανίκια για να «λύσει» το πρόβλημα.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι ένα σχέδιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής για τη μετά το 2012 εποχή πρέπει να είναι περιβαλλοντικά αποτελεσματικό και οικονομικά αειφόρο»!
Ντ. Σπέκχαρντ, πρέσβης των ΗΠΑ
Αντιπρόσωποι από 190 χώρες-μέλη του ΟΗΕ συνάχθηκαν στο Μπαλί της Ινδονησίας για δύο περίπου βδομάδες και μέχρι τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές καμιά κατάληξη δεν είναι ορατή.
Δεν υπάρχει κάτι περίεργο σε αυτό. Γιατί υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στη μοδάτη –με χορηγούς τις πολυεθνικές– «οικολογική συνείδηση» αλά Γκορ και στο μοίρασμα του κόστους που θα σήμαινε για τους ισχυρούς της γης η λήψη έστω και στοιχειωδών μέτρων για την αντιμετώπιση μιας κοινά ομολογημένης καταστροφικής πορείας για το μέλλον και τη ζωή του πλανήτη.
Η διεθνής συνάντηση για τις κλιματικές αλλαγές στο Μπαλί γίνεται με ιστορικό υπόβαθρο το περίφημο πρωτόκολλο του Κιότο. Τότε που αποφασίστηκε η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 5,2% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, κάτι που ποτέ δεν τηρήθηκε. Τότε που αποφασίστηκε το «δικαίωμα εξαγοράς ρύπων», η δυνατότητα δηλαδή μιας χώρας να πληρώνει για την παραπανίσια ρύπανση που προκαλεί αγοράζοντας «δικαιώματα» από χώρες που δεν μπόρεσαν να πιάσουν το πλαφόν τους. Από τότε ο πλανήτης συνεχίζει να καταστρέφεται ενώ ο τζίρος της εξαγοράς ρύπων έχει αγγίξει τα 12 δισ. δολάρια, ενώ προβλέπεται να φτάσει τα 600 δισ. ως το 2020.
Τότε κυριάρχησε ο κυνισμός. Τώρα τα πράγματα είναι χειρότερα.
Η αρχή έγινε με τη διακήρυξη 150 εταιρειών –ανάμεσά τους η Shell, η Nike, η Coca Cola κλπ– που ζητούσαν τη «θέσπιση μιας δεσμευτικής διεθνούς συμφωνίας για την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών». Καθαρή πρόκληση. Αντίστοιχη με τον ψεύτικο κόσμο των διαφημιστικών εκστρατειών των εταιρειών. Η Shell ευθύνεται για μια τεράστια οικολογική καταστροφή στο Δέλτα του Νίγηρα. Η Nike έγινε παγκόσμια δύναμη αναγκάζοντας χιλιάδες παιδιά να δουλεύουν σε καθεστώς δουλείας στις μονάδες παραγωγής των προϊόντων της στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Η συνέχεια δόθηκε με την αντιπαράθεση των «μεγάλων παικτών» της αγοράς.
Οι ΗΠΑ, η χώρα που ευθύνεται για το 28% των εκπομπών διοξειδίου άνθρακα και άλλων αερίων, για τη μόλυνση ολόκληρων περιοχών με βόμβες απεμπλουτισμένου ουρανίου στους βρώμικους πολέμους της Νέας Τάξης, για τη μετατροπή ολόκληρων χωρών του τρίτου κόσμου σε χωματερές των βιομηχανικών και ηλεκτρονικών της σκουπιδιών, αρνείται να προσυπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία με το επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε οικονομική επιβράδυνση για την ίδια και την παγκόσμια οικονομία. Συνεχίζει έτσι να καταστρέφει με ήσυχη συνείδηση ολόκληρο τον πλανήτη, παραμένοντας ταυτόχρονα η μοναδική χώρα, μετά τη χιτλερική Γερμανία, που δείχνει τέτοια βαθιά περιφρόνηση για οποιοδήποτε επιστημονικό συμπέρασμα είναι αντίθετο με τις πολιτικές και οικονομικές επιλογές της κυβέρνησης και των οικονομικών συμφερόντων που την ελέγχουν.
Τα επιχειρήματα των αναπτυσσόμενων χωρών, της Κίνας, της Ινδίας κλπ είναι ακόμα πιο κυνικά. «Είναι άδικο», λένε, «όσοι πρόλαβαν να μολύνουν τον πλανήτη να είναι οι κερδισμένοι και να καλούμαστε εμείς να πληρώσουμε τα σπασμένα». Δίκαιο είναι όλοι μαζί να λεηλατούν τη ζωντανή εργασία, να καταληστεύουν τους φυσικούς πόρους της γης, να καταστρέφουν τη ζωή.
Η οικολογική συνείδηση του κόσμου «χτυπά» βέβαια στην Ευρώπη. Η ΕΕ, ίσως γιατί διαβλέπει ότι θα επαναληφθεί η αποτυχία του Κιότο, εμφανίζεται πιο επιθετική από όλους, ζητώντας από τις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες να μειώσουν συνολικά τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου κατά 30% μέχρι το 2020 και κατά 60-89% μέχρι το 2050, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Καθησυχάζει έτσι ανώδυνα τη δικαιολογημένη ανησυχία των πολιτών της. Και όχι μόνο. Πιστεύει ότι αν εφαρμοστούν τέτοια περιοριστικά μέτρα θα βγει ωφελημένη από τις ανακατατάξεις που θα προκύψουν στον παγκόσμιο οικονομικό ανταγωνισμό. Για έναν ακόμα λόγο. Τα όποια περιοριστικά μέτρα υπολογίζονται με χρόνο αναφοράς για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου το 1990. Οι χώρες της Α. Ευρώπης, που ενσωματώθηκαν στην ΕΕ τα τελευταία χρόνια και συνδιαμορφώνουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο εκπομπής αερίων, γνώρισαν μετά την κατάρρευση των καθεστώτων τους το 1992 μια τεράστια, έστω και προσωρινή, αποβιομηχάνιση – τέτοια που περιόρισε σημαντικά το ποσοστό συμμετοχής τους στην παγκόσμια ρύπανση. Στην πραγματικότητα η ΕΕ σαν σύνολο διαθέτει ένα τεράστιο στρατηγικό «απόθεμα δυνατότητας μόλυνσης», ώστε οποιαδήποτε περιοριστικά μέτρα να την επηρεάζουν λιγότερο από τους ανταγωνιστές της. Έτσι εξηγείται γιατί αισθάνεται άνετη να παρουσιάζεται «οικολογικά ευαίσθητη» στα μάτια του κόσμου.
Η «διεθνής κοινότητα» στο Μπαλί της Ινδονησίας επιβεβαιώνει τον κυνισμό της. Επιβεβαιώνει ότι καπιταλισμός και προστασία του περιβάλλοντος είναι έννοιες ασύμβατες. Δείχνει με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο τα όρια του καπιταλισμού, ενός οικονομικού και κοινωνικού συστήματος που μπορεί να κυριαρχεί και να διαιωνίζει την κυριαρχία του μεγεθύνοντας την μοναδική ικανότητα που πλέον διαθέτει: την ικανότητα καταστροφής. Καταστροφής κάθε πλουτοπαραγωγικού στοιχείου του πλανήτη και πρώτα και κύρια του ίδιου του ανθρώπου. Γι’ αυτό είναι ξεπερασμένο και πρέπει να καταστραφεί.