Πρώτα απ’ όλα, η στάση του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στη νεολαιίστικη εξέγερση του Δεκέμβρη. Ποτέ στη μεταπολίτευση κόμμα της κοινοβουλευτικής Αριστεράς δεν είχε κρατήσει μια στάση τόσο λίγο "υπεύθυνη", τόσο αδιάφορη για την έννομη τάξη, τόσο λίγο επιφυλακτική, και καθόλου αρνητική απέναντι σε ένα μαζικό κίνημα με συγκρουσιακά χαρακτηριστικά. Τέτοιου είδους αριστερισμοί χαρακτήριζαν μόνο την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Κι όχι μόνο στην Ελλάδα. Έχουν άδικο οι σ. της ανανεωτικής πτέρυγας αν ισχυριστούν πως μάλλον κανένα άλλο κόμμα της κοινοβουλευτικής ευρωπαϊκής Αριστεράς δεν θα κρατούσε μια τέτοια στάση;*
Αυτό ήταν και το πρώτο ζήτημα που έθεσε η κεντρική ομιλία του Φ. Κουβέλη στην ανοιχτή εκδήλωση της Ανανεωτικής Πτέρυγας του ΣΥΝ την περασμένη εβδομάδα. Η κριτική εστίασε –πού αλλού;– στον όχι κάθετο διαχωρισμό του ΣΥΡΙΖΑ από τις εκδηλώσεις βίας. Το ερώτημα, βέβαια, είναι αν και σε τι διέφερε η παρουσία των εκπροσώπων της ανανεωτικής πτέρυγας στα τηλεοπτικά πάνελ από αυτήν των εκπροσώπων του ΠΑΣΟΚ, πέρα από τη με βαριά καρδιά και "προσωπικές διαφοροποιήσεις" υπεράσπιση του ΣΥΡΙΖΑ στις επιθέσεις που δεχόταν. "Ίσως σε πολύ λίγα, κακό είναι αυτό; Ιδού η σύγκλιση", πιθανώς να απαντούσαν. Σωστό αυτό. Και ένα δεύτερο ερώτημα: Μαζί με τα "φαινόμενα βίας" είχαμε κι ένα μεγάλο ξεσηκωμό της νεολαίας, τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έστω κουτσά, στραβά και ανεύθυνα, στήριξε στην πράξη. Η ανανεωτική πτέρυγα σε τι και πώς παρενέβη και στήριξε; Κι άλλο σημείο σύγκλισης με το ΠΑΣΟΚ…
Δεύτερο, τα 15 σημεία για τους βασικούς στόχους πάλης του ΣΥΡΙΖΑ που παρουσιάστηκαν πρόσφατα, ως "προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων" όπως τα χαρακτήρισε ο ομιλητής Σταύρος Λειβαδάς. Και έχει δίκιο ότι πρόκειται για τετελεσμένα. Με ποια ευκολία, για παράδειγμα, θα ξαναβγεί ο Δ. Χατζησωκράτης σε τηλεοπτική εκπομπή να υποστηρίξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπέρ της στρατιωτικοποίησης της ΕΕ και της δημιουργίας ευρωστρατού; (όχι δηλαδή ότι δεν υπήρχε ήδη η διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ όταν τα είπε αυτά). Με ποια ευκολία θα βγαίνει ο πάσα ένας να υποστηρίζει στο όνομα του ΣΥΡΙΖΑ ό,τι του καπνίσει – αλλά, προς θεού, χωρίς δημιουργία τετελεσμένων; Ούτε βέβαια συνιστά "τετελεσμένο" να εισηγείται σε ανοιχτή εκδήλωση ο ίδιος ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ενός κόμματος μια κατεύθυνση πολύ κριτική και πολύ διαφορετική απ’ αυτή του κόμματος που εκπροσωπεί. Όχι, όχι, όχι.
Κουίζ για δυνατούς λύτες: 1. "Αξιομνημόνευτα συνυπάρχουν η ουτοπία, ο καιροσκοπισμός με την κρυψίνοια και η αμετροέπεια με τέτοιες και τόσες αντιφάσεις, που οδηγούν στα όρια της γελοιοποίησης ένα πολιτικό κείμενο". 2. "Συνονθύλευμα κατά παράθεση αιτημάτων και επιλεκτικών απόψεων, χωρίς συνοχή, χωρίς αντιστοιχία με τις σημερινές ανάγκες και προβλήματα, με τα συμβαίνοντα στον κόσμο και τη χώρα μας, με τη δυναμική των πραγμάτων". Ποιο απόσπασμα ανήκει στον Λειβαδά και ποιο στον Μαΐλη του ΚΚΕ;
Επί της ουσίας. Τα 15 σημεία διαφέρουν πράγματι από άλλα προγράμματα πάλης της κοινοβουλευτικής ευρωπαϊκής Αριστεράς. Ωστόσο, δεν πρόκειται για κάποιο επαναστατικό πρόγραμμα. Γι’ αυτό κατανοούμε τη διαφωνία από τα αριστερά. Είναι όμως πιο δύσκολο να κατανοήσουμε τη διαφωνία από τα δεξιά. Επειδή τα 15 σημεία θα μπορούσαν θεωρητικά να τα συνυπογράψει σχεδόν στο σύνολό τους κι ένα μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ – όχι βέβαια η νεοφιλελεύθερη ηγεσία του. Όποιος διαφωνεί, ας ξαναρίξει μια ματιά στα 15 σημεία. Εκεί, δηλαδή στο αντικειμενικό και όχι εσκεμμένο κλείσιμο της πόρτας προς το ΠΑΣΟΚ, βρίσκεται και η διαφορά από προγράμματα πάλης άλλων ευρωπαϊκών κομμάτων, που αλληθωρίζουν προς τη σοσιαλδημοκρατία και αντίστοιχα τοποθετούνται. Ο προβληματισμός της ανανεωτικής πτέρυγας βρίσκεται στον κόσμο του ΠΑΣΟΚ ή στην ηγεσία του;
Τρίτο, ο ΣΥΡΙΖΑ, πολύ κακώς κατά την ανανεωτική πτέρυγα, συνεχίζει να αρνείται τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ. Αλλά και η ίδια η ανανεωτική πτέρυγα δηλώνει πως δεν τίθεται ζήτημα προγραμματικής σύγκλισης. Κουίζ άλυτο!
Τέταρτο, σαν αποτέλεσμα όλων αυτών ήρθε και η δημοσκοπική πτώση του ΣΥΡΙΖΑ, που η ανανεωτική πτέρυγα με πολύ μεγάλη της λύπη διαπιστώνει ότι είχε προβλέψει.
Κουίζ για πολύ δυνατούς λύτες (γι’ αυτό δίδεται και η απάντηση): Τι ακριβώς θέλει η ανανεωτική πτέρυγα; Εάν μιλούσε χύμα και σταράτα, θα μας έδινε την εξής απάντηση:
Δεν πιστεύουμε ότι μπορεί να προκύψει κάτι μέσα από το μαζικό κίνημα, εξεγέρσεις και άλλα τέτοια ξεπερασμένα, μη ευρωπαϊκά κ.λπ. πράγματα. Δεν πιστεύουμε ότι η Αριστερά χρειάζεται ή μπορεί να δυναμώσει σε έναν τρίτο πόλο ανεξάρτητο, ανταγωνιστικό στη νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία. Άρα τι μένει; Η συνεργασία με την τελευταία ή κάποιο τμήμα της ή και η προσχώρηση σε αυτήν. Τώρα αμέσως μπορεί και να μη γίνεται, ή έτσι λέμε για το ξεκάρφωμα. Πάντως αυτό θέλουμε να γίνει και αυτό μόνο μπορεί να αλλάξει κάτι. Άρα ό,τι λέει ή κάνει η Αριστερά πρέπει να έχει αυτό στον ορίζοντα. Οτιδήποτε άλλο είναι αριστερισμός, αντιευρωπαϊσμός κ.λπ. Για τους λόγους αυτούς ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ (ειδικά ορισμένες συνιστώσες του) μας γυρίζει λίγο τα άντερα και ίσως το δημοκρατικό, οικολογικό κ.λπ. ΠΑΣΟΚ να μας είναι και πιο συμπαθές. Η λαϊκίστικη, αριστερίστικη γλώσσα του ΣΥΡΙΖΑ ανοίγει πόρτες σε μειοψηφικά ακροατήρια και προοπτικές που αποδεδειγμένα δεν οδηγούν πουθενά, ενώ κλείνει τις πόρτες στη μεγάλη οικογένεια της κεντροαριστεράς, και είναι ασύμβατη με τη γλώσσες άλλων κομμάτων της ευρωπαϊκής Αριστεράς, γλώσσες σοφιστικέ, πολλαπλών αναγνώσεων (αλλά μονοσήμαντα φιλοευρωπαϊκές), σοσιαλδημοκρατικής απόχρωσης και συμβατές με το… ευρωπαϊκό κεκτημένο. Κάθε τόσο "παρεμβαίνουμε" για να δείξουμε ότι είμαστε κι εμείς εδώ, και όχι γιατί θέλουμε να βοηθήσουμε το κίνημα, να στριμώξουμε το νεοφιλελευθερισμό του ΠΑΣΟΚ κ.λπ. Κυρίως, έρχονται εκλογές. Πολλαπλές. Πώς θα πάμε σε αυτές; Με ποια γραμμή και (κυρίως!) ποια κατανομή των εκλόγιμων θέσεων; Έρχονται αναταράξεις, ανοίγονται πλούσιες προοπτικές νέων σχημάτων ή συνεργασιών (προς τα δεξιά). Είμαστε εδώ, διαμορφώνουμε κλίμα και ό,τι ήθελε προκύψει.
Γ.Τ.
* Εξαιρούνται περιπτώσεις κατά τις οποίες το κράτος όπου λαμβάνει χώρα η εξέγερση δεν συμπίπτει με το κράτος όπου εδρεύει το ομιλών κόμμα, οπότε εκ του ασφαλούς "λέμε και καμιά μ…". Παράδειγμα, η βίαιη εξέγερση των γαλλικών γκέτο και η ενθουσιώδης υποστήριξη των "Αθλίων" από το ΚΚΕ (παρόλο που έσπασαν κάτι παραπάνω από… ένα τζάμι!)