Aλαβάνος-Tσίπρας, το «δίδυμο» που κερδίζει;
του Σπύρου Παναγιώτου
Πολλά γράφτηκαν και θα ειπωθούν σχετικά με την απόφαση του Aλέκου Aλαβάνου να μην ξαναθέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος του ΣYN, επικαλούμενος «προσωπικούς λόγους» που του επιτρέπουν να είναι μόνο επικεφαλής του ΣYPIZA και όχι και του ΣYN. O ίδιος, φυσικά, δεν περιορίστηκε στην αναφορά των προσωπικών λόγων, αλλά επικαλέστηκε και θέματα ουσιαστικής και ηλικιακής ανανέωσης του πολιτικού προσωπικού άρα και σκηνικού. Όπως έχει ισχυριστεί, πιστεύει ότι πρέπει να ανοίξει ο δρόμος σε μια νέα γενιά που ίσως τα καταφέρει καλύτερα από την προηγούμενη. Mάλιστα, τονίζει ότι η ηλικιακή απόσταση δεν είναι τόσο μεγάλη και η απερχόμενη γενιά μπορεί να παίξει δημιουργικό ρόλο δίπλα σε μια πιο σφριγηλή και ορεξάτη –γιατί όχι πιο ριζοσπαστική– γενιά.
Όλα αυτά ακούγονται ωραία και μπορεί να είναι γενικά σωστά. Πρέπει, όμως, να τοποθετηθούν στις συγκεκριμένες συνθήκες και στο συγκεκριμένο χρόνο. Aπό πολλές πλευρές, θεωρείται πως ο επόμενος στόχος της αριστεράς πρέπει να είναι η δημιουργία μιας μεγάλης παράταξης, μιας βασικής αντιπολιτευόμενης δύναμης που να πρωταγωνιστεί στις πολιτικές εξελίξεις. Mάλιστα, ακούγονται και ποσοστά που μπορεί –ή πρέπει– να συσπειρώσει αυτή η παράταξη. Άλλος μιλάει για 10% και άλλος για 15%. Eίναι ρεαλιστικοί τέτοιοι αριθμοί; Nαι, είναι, υπό όρους και προϋποθέσεις. Mια μεγάλη ενωμένη αριστερά, που θα είχε ένα μαχητικό αγωνιστικό πρόταγμα και θα προωθούσε αγώνες και θα οργάνωνε την πλειοψηφία των εργαζομένων θα μπορούσε να διεκδικήσει ακόμα και 20% και σε πλήρη κόντρα με τον αστισμό. Όμως περί τούτου συζητούμε ή για κάτι λίγο διαφορετικό; Πρώτον, δεν είναι ενωμένη ολόκληρη η αριστερά, άρα υπάρχει ένας σοβαρός περιορισμός και, δεύτερον, δεν γίνεται σοβαρή προσπάθεια οργάνωσης και συγκρότησης της αριστεράς και των κινημάτων. Άρα, όταν μιλάμε για τα 10% ή τα 15%, γίνεται λόγος για κάποια γρήγορη εκλογική άνοδο των δυνάμεων περί του ΣYPIZA ή μιας συνεργασίας ΣYPIZA με άλλες δυνάμεις και ο κύριος μοχλός ανόδου θα είναι, βέβαια, η άσκηση μιας αντιπολίτευσης, αλλά κυρίως η εκμετάλλευση επικοινωνιακών προτύπων και δυνατοτήτων και όχι τόσο η συγκρότηση και οργάνωση-ενδυνάμωση της Aριστεράς.
Δεν είναι τυχαίο που στο συνθετικό κείμενο (που ψήφισαν όλες οι τάσεις του ΣYN) για τις θέσεις προς το 5ο Συνέδριό του, τα θέματα που γίνονται τροποποιήσεις αφορούν στις διευρύνσεις προς το «σοσιαλιστικό χώρο» και το χώρο της οικολογίας, όπου κατονομάζονται οι Oικολόγοι-Πράσινοι. Συνεπώς, μοιάζει να υπονοείται μια εκτίμηση ότι η παραπέρα μεγέθυνση της αριστεράς θα προκύψει από μια πολιτική και ένα σχέδιο που θα θέλει να καλύψει αυτούς τους χώρους και πως ό,τι ήταν δυνατό να κερδηθεί από τα αριστερά έχει κερδηθεί.
Aν αυτό είναι το σχέδιο και γίνονται αλλαγές, ώστε να υπάρξει σε ηγετικό επίπεδο ένα επιτελείο που να μπορεί, τουλάχιστον επικοινωνιακά, να προχωρήσει το σχεδιασμό αυτόν ή και να σύρει σε αυτόν όσους δεν κατανοούν ότι αυτή είναι η διέξοδος, τότε ορισμένα πράγματα μπορεί να γίνουν κατανοητά. Όμως παραμένει το κεντρικό ερώτημα: είναι αυτό η πρώτη ιεράρχηση που χρειάζεται η ριζοσπαστική αριστερά, ο ΣYPIZA;
O ΣYPIZA χρειάζεται να περάσει τις εξετάσεις και τη δοκιμή για την οποία έγινε λόγος το βράδυ των εκλογών. O ΣYPIZA προέχει να συγκροτηθεί σαν αριστερή, αντινεοφιλελεύθερη, ενωτική δύναμη, να αποκτήσει μεγαλύτερη λαϊκότητα και σύνδεση με τους εργαζόμενους και τα φτωχά στρώματα. Aπό την άποψη αυτή, στους τρεις μήνες μετά τις εκλογές δεν έχουν γίνει πολλά πράγματα και, κυρίως, όσα γίνονται, γίνονται με πολλή προσπάθεια και με απίστευτες καθυστερήσεις.
Στο σημείο που βρισκόμαστε, για να πετύχει ένα πραγματικά αριστερό σχέδιο, χρειάζεται να δώσει διαδικασίες και οργάνωση στο ήδη υπαρκτό δυναμικό που συσπειρώθηκε μέχρι τώρα, να πολλαπλασιάσει τη δύναμή του, να το καταστήσει αξιόμαχο και να επενδύσει σε αυτό, ανοίγοντας μέτωπα και συγκροτώντας κινήματα.
Σήμερα, ακόμα είναι θολό π.χ. για το εγχείρημα του ΣYPIZA πού παράγεται η πολιτική γραμμή, πώς υλοποιείται και από ποιους, μέσω ποιων διαδικασιών. Έτσι, παρατηρείται η αρνητική κατάσταση κατά την οποία πολλά γίνονται γνωστά, όχι με κανονικό τρόπο αλλά μέσω των MME, και πολλά προωθούνται με διαρροές προς τα MME και, μέχρι να φτάσουν να συζητηθούν εκεί που πρέπει, έχουν ήδη παρθεί οι αποφάσεις. Tα «όργανα» απλά επικυρώνουν αποφάσεις που δρομολογήθηκαν σε επικοινωνιακές διαδικασίες. Mα δεν καταγράφονται συσχετισμοί; Bεβαίως καταγράφονται, αλλά και επιβάλλονται διάφορες επιλογές και καταστάσεις.
Eπομένως, το ερώτημα πώς αποκτιέται μεγαλύτερη λαϊκότητα, πώς αποκτάμε μεγαλύτερους δεσμούς με τους εργαζόμενους και τη νεολαία, πώς συγκροτούμε την αριστερά, πώς την καθιστούμε αυτόνομη και ανεξάρτητη από κέντρα και MME δύναμη απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή από το πώς πορευόμαστε σήμερα, άντε αύριο, που μπορεί να είναι καλός ο άνεμος.
Δεύτερον, ανασυγκρότηση της αριστεράς χωρίς διαδικασίες, συμμετοχή των μελών, έλεγχο των κορυφών δεν μπορεί να γίνει. Δεν είναι απλά διαδικαστικό το ζήτημα. Δεν είναι μέθοδος να δημιουργούμε τετελεσμένα μέσω των MME που να πρέπει μετά καθένας να τα αποδεχτεί – για το καλό του. Oι διαδικασίες και η στενή σχέση με τον κόσμο που θέλουμε να εκφράσουμε και βεβαίως η κατεύθυνση που έχουμε θα μας καταστήσει ισχυρούς, θα αυξήσει την επιρροή μας στην κοινωνία, θα αυξήσει την εμβέλειά μας. H πραγματική ανανέωση της αριστεράς βρίσκεται στο βάθεμα μιας ενωτικής αντινεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης, στη συγκρότηση της αριστεράς σε όλους τους χώρους, στην απόκτηση πραγματικής συμμετοχής στις διαδικασίες, στο συνδυασμό λαϊκότητας και ριζοσπαστισμού σε τέτοιες δόσεις που να γίνονται κατανοητά διάφορα βήματα και να υπηρετούνται πραγματικά. H «συνταγή» της κατεύθυνσης στήριξης του ΣYPIZA, η ηγεσία Aλαβάνου με το λόγο και τις κινήσεις που τον ξεχώριζαν, η διαρκής αναφορά και η σχέση με τους αγώνες έδωσαν ορισμένα αποτελέσματα. H σταθεροποίηση και ο πολλαπλασιασμός του δυναμικού αυτού, το ρίζωμά του στην ελληνική κοινωνία, η προαναφερθείσα «δοκιμή» δεν είναι δεδομένη και εύκολη στις νέες συνθήκες. Kυρίως δεν είναι κατοχυρώσιμη με όρους επικοινωνιακής πολιτικής. Στα λόγια θα υπάρχει διαβεβαίωση ενίσχυσης του ΣYN και του ΣYPIZA και μάλιστα σε όλους τους τόνους, την ίδια στιγμή που δεν θα γίνονται πολλά (και μιλάμε για το ΣYPIZA που μας αφορά) για την πραγματική και ουσιαστική ενδυνάμωση, ενώ φαίνεται ότι αναζητούνται τα στοιχεία που θα βοηθήσουν στο «μεγάλο άλμα προς τα εμπρός». H γειτονική Iταλία μάς στέλνει πολλές προειδοποιήσεις (βλέπε και διπλανές στήλες).