Το πρόσφατο συνέδριο της σοσιαλδημοκρατίας στην Αθήνα είχε πομπώδεις στόχους: να αναδείξει ένα προοδευτικό μοντέλο για την Ευρώπη, να αναδείξει τη εναλλακτική πρόταση των ευρωσοσιαλιστών απέναντι στην κρίση. Δεν ξέρω τι θα μπορούσε να περιμένει κανείς όταν οι προβαλλόμενοι επίσημοι προσκεκλημένοι ήταν η Σεγκολέν Ρουαγιάλ (η πιο ακραία οπαδός του νεοφιλελευθερισμού και του δόγματος της “ασφάλειας” στο Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα), ο Φελίπε Γκονθάλεθ (πρώην Ισπανός πρωθυπουργός, που εκδιώχθηκε λόγω σκανδάλων) και ο Μάσιμο Ντ’ Αλέμα (πρωθυπουργός όταν η Ιταλία συμμετείχε στο βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας). Το ακραιφνώς σοσιαλφιλελεύθερο πολιτικό προσωπικό, δηλαδή.
Είναι γνωστό ότι η κεντρική γραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση της κρίσης συγκροτείται πάνω σε ένα τρίπτυχο: α) εμμονή στη σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική, που βασίζεται στην τήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, β) μεγάλα πακέτα δισεκατομμυρίων ευρώ για στήριξη των τραπεζών και γενικότερα του πλέγματος του πλούτου, γ) νέα σκληρά αντεργατικά πακέτα στην κατεύθυνση “μισή δουλειά, μισός μισθός, μισή ζωή”.
Και ήρθε η σοσιαλδημοκρατία να δηλώσει την πιστή συμμόρφωση στην κεντρική γραμμή της ΕΕ, διανθισμένη με ορισμένες διακηρύξεις χωρίς αντίκρυσμα. Μια τέτοια διακήρυξη, για παράδειγμα, είναι το κεντρικό σύνθημα των ευρωσοσιαλιστών για τις Ευρωεκλογές: “πρώτα οι πολίτες”. Είπε στην ομιλία του ο Γ. Παπανδρέου:
“Η επαναφορά του πολίτη δεν σημαίνει να επιλέξουμε μεταξύ αγοράς και κράτους, αλλά να βάλουμε και την αγορά και το κράτος στην υπηρεσία του πολίτη. Διότι έχουμε αρνητικά παραδείγματα και για τη λειτουργία του κράτους και για τη λειτουργία της αγοράς.”
Τι σημαίνει όμως αυτό; Πώς θα μπει η αγορά και το κράτος στην υπηρεσία του πολίτη; Δεν ακούσαμε ούτε μια συγκεκριμένη πρόταση. Μα, δεν μπορεί να υπάρξει πρόταση χωρίς ουσιαστική ρήξη με το σύστημα που έχει οικοδομηθεί. Γιατί το λέμε έτσι κατηγορηματικά; Μα διότι τα “αρνητικά παραδείγματα”, που επισημαίνει ο Γ. Παπανδρέου, δεν είναι απλά και μεμονωμένα παραδείγματα, αλλά ο πυρήνας ενός συστήματος, όπου η αγορά και το κράτος “δουλεύουν” προς όφελος του κεφαλαίου. Ελέγχονται πλήρως, κυριαρχούνται από τις πολυεθνικές, το πιο ισχυρό τμήμα του κεφαλαίου. Αυτό αποδεικνύει τόσο ο ορυμαγδός των σκανδάλων (που δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα) αλλά και το νεοφιλελεύθερο περιεχόμενο των Συνθηκών και των κυβερνητικών πολιτικών των τελευταίων δεκαετιών. Κι αυτό ισχύει όχι μόνο για το εθνικό κράτος, αλλά πολύ περισσότερο για τους υπερεθνικούς θεσμούς, όπως η Κομισιόν, αυτή η απολύτως ανεξέλεγκτη από τον πολίτη κυβέρνηση της ΕΕ.
Η σοσιαλδημοκρατία έχει πλέον καταργήσει ακόμη και την αναφορά στο νεοφιλελευθερισμό. Χρησιμοποιούν μόνο τη λέξη “νεοσυντήρηση”. Είναι σα να λένε ότι θέλουμε μια προοδευτική (και όχι συντηρητική) πολιτική, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει ακόμη και το νεοφιλελευθερισμό. Μήπως αυτό δεν διακήρυσσε και ο Γ. Παπανδρέου όταν συνεργαζόταν με τον Ανδριανόπουλο και τον Μάνο;
Ούτε καν στην περίοδο της κρίσης, την περίοδο που τόσο σκληρά πετσοκόβονται οι θέσεις εργασίας, οι μισθοί και τα εργασιακά, κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα – ούτε καν σ’ αυτήν την περίοδο δεν αλλάζει ρότα η σοσιαλδημοκρατία! Σταθερά στο πλευρό του κεφαλαίου, σταθερά στο χειρισμό της αγανάκτησης των λαών με ψευδεπίγραφες δήθεν προοδευτικές διακηρύξεις, σταθερά στη ρότα του νεοφιλελευθερισμού.
Έτσι, το ευρω-σοσιαλιστικό συμπόσιο δεν μπορούσε παρά να διακηρύξει τον απολύτως σαφή σεβασμό του Συμφώνου Σταθερότητας αλλά και της κεντρικής γραμμής της ΕΕ, όπως τη διατυπώσαμε πιο πάνω. Πάλι από την ομιλία του Γ. Παπανδρέου:
“Προτείνουμε ένα συμπληρωματικό Σύμφωνο, παράλληλα με το Σύμφωνο του Μάαστριχτ, όχι μόνο για να δούμε τα ελλείμματα και το θέμα του πληθωρισμού, αλλά και τα ζητήματα της απασχόλησης, της κοινωνικής προστασίας και συνοχής, της βιώσιμης ανάπτυξης. Ζητάμε την διασφάλιση της κεφαλαιακής επάρκειας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τον περιορισμό των επισφαλειών, με έναν τρόπο που θα εγγυάται ότι, μέσα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, δεν θα έχουμε ξανά φούσκες.”
Αποκωδικοποιούμε: Να ισχύσει το “Σύμφωνο του Μάαστριχτ”. Δεν το ονομάζει καν Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά αυτό είναι το μοναδικό Σύμφωνο με βάση τη Συνθήκη του Μάαστριχτ – άλλη μια προσπάθεια χειρισμού, καθώς το αίτημα για την κατάργηση του Συμφώνου Σταθερότητας αποκτά μεγάλο κοινωνικό έρεισμα. Και, φυσικά, να στηριχτούν οι τράπεζες!
Εν συνεχεία, τα ευχολόγια: συμπληρωματικό σύμφωνο για την απασχόληση, να μην έχουμε φούσκες κ.λπ. Η Ευρώπη των 130 εκατομμυρίων φτωχών γίνεται σήμερα, σήμερα, όχι αύριο, φτωχότερη. Η Ευρώπη των 20 εκατομμυρίων ανέργων γίνεται σήμερα Ευρώπη των 28,5 εκατομμυρίων ανέργων. Λόγω του Συμφώνου Σταθερότητας. Έτσι, για όσους υφίστανται αυτή τη σκληρή πραγματικότητα, για τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία, το δίλημμα είναι: ή θα πάμε με το “ζήσε Μάη μου να φας… κοροϊδία”, ή θα πάμε με το “εδώ και τώρα να τους σταματήσουμε, να μην πληρώσουμε εμείς την κρίση τους”.
Η σοσιαλδημοκρατία έχει κάνει την επιλογή της. Το ίδιο όμως και η Αριστερά. Δεν είμαστε στην ίδια γειτονιά.
Χρίστος Καραμάνος