Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια ξέφρενη ανοδική πορεία των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, που τείνει να πάρει τα χαρακτηριστικά χιονοστιβάδας. Πιθανό να εκδηλώνεται με έντονο τρόπο η εδώ και καιρό χειμαζόμενη κρίση του πολιτικού συστήματος στη χώρα. Στο ερώτημα, πάντως, που τίθεται απ’ όλες τις πλευρές, αν αυτή η άνοδος, που εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις, σηματοδοτεί και μία ανάλογη γενικότερη άνοδο των αριστερών ιδεών και των αγώνων του λαϊκού κινήματος, η απάντηση είναι αρνητική. Πολύ περισσότερο αρνητική είναι η απάντηση στο ερώτημα αν υπάρχει έντονη αμφισβήτηση του κοινωνικού συστήματος. Η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης καλά κρατεί, και ιδιαίτερα του πιο αδύνατου κομματιού της, των μεταναστών. Τα καταναλωτικά πρότυπα έχουν ριζώσει, ο ρατσισμός αλλά και οι διάφοροι εθνικισμοί δένουν γερά το σύγχρονο ελληνικό ιδεολόγημα. Η αλήθεια όμως είναι ότι η Αριστερά έχει διανύσει το σκοτεινό τούνελ της δεκαετίας του ’90 και, χωρίς να ισχυριζόμαστε ότι έχουμε εισέλθει σε μια νέα "Άνοιξη της Αριστεράς", αυτή τη φορά, εν τούτοις, στον κόσμο το κλίμα είναι τελείως διαφορετικό από τη δεκαετία του ’90. Το οικονομικό μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού βρίσκεται σε ραγδαία υποχώρηση, καθώς οι ΗΠΑ διέρχονται δεινή οικονομική κρίση και υποχωρούν απέναντι στους ισχυρούς ανταγωνιστές τους στην παγκόσμια οικονομία. Ανάλογη υποχώρηση έχει και το ιδεολογικό παράγωγο του νεοφιλελευθερισμού, η συντηρητική και η σοσιαλδημοκρατική ιδεολογία. Κι αν ολ’ αυτά δικαίως δεν πείθουν το δύσπιστο παρατηρητή σχετικά με την ανεύρεση ισχυρών αιτιών ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ και της Αριστεράς, υπάρχει και το φαινόμενο της ελληνικής ενδοχώρας, η βαθιά σήψη και η δυσωδία που αναδίδουν τα δύο μεγαλύτερα μέχρι στιγμής κόμματα. Οι άνθρωποι έχουν απαυδήσει. Στρέφονται, λοιπόν, αριστερά, όπου βλέπουν κάτι καθαρό τουλάχιστον, έξω και μακριά από τα σκάνδαλα. Τα ερωτήματα, φυσικά, παραμένουν, το κατανοούμε, διότι δεν είναι εύκολο να διακρίνουμε πάντα τα υπόγεια ρεύματα που δημιουργούνται χωρίς κανένας να τα αντιλαμβάνεται, και όταν βρουν διέξοδο εκδηλώνονται ορμητικά, χωρίς να είναι εύκολο ακόμα και τότε να τα ερμηνεύσουμε. Είναι πολύ πιθανόν σύντομα οι ταγοί του ΣΥΡΙΖΑ να κληθούν να απαντήσουν στο θεμελιώδες ερώτημα "Τι κάνουμε τώρα;" με την έννοια του πώς θα διαχειριστούν μια τέτοιου μεγέθους αριστερή στροφή του εκλογικού σώματος. Ως είθισται, οι απαντήσεις είναι πολλές, αλλά στην ουσία δύο. Η πρώτη, γνωστή εκφορά σοσιαλδημοκρατικού λόγου, ισχυρίζεται, με κομψότητα και προσοχή πάντα, ότι η Αριστερά πρέπει να αντικαταστήσει ή να συμπληρώσει τον καταγγελτικό της λόγο με προγραμματικό λόγο, διότι τα προγράμματα των αριστερών κομμάτων και του ΣΥΡΙΖΑ είναι γενικόλογα και δεν δίνουν λύσεις στα άμεσα προβλήματα των πολιτών… Οι λύσεις στα άμεσα προβλήματα των πολιτών, βέβαια, κατ’αυτούς, είναι οι εφικτές λεγόμενες λύσεις στα πλαίσια του νεοφιλελευθερισμού και των κατευθύνσεων της Ε.Ε. Αν δεν είσαι μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, είσαι γενικόλογος, καταγγελτικός και όχι προγραμματικός. Η δεύτερη απάντηση είναι ότι τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και η Αριστερά γενικότερα, πρέπει να "τρέξει" πολιτικά. Να μπολιάσει με αριστερές ιδέες το νέο κόσμο που θέλει να τον ακολουθήσει ή και να ενταχθεί. Να στραφεί με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα όχι μόνο προς τα λεγόμενα "νέα κινήματα" (περιβάλλον, μετανάστες, φοιτητές κ.λπ.) αλλά και προς το "παραδοσιακό", εκεί που χτυπά η καρδιά της Αριστεράς, στο κίνημα της εργατικής τάξης. Λυδία λίθος, πάντως, παραμένει η συνεργασία και η ενότητα της Αριστεράς, η απεύθυνση όχι μόνο προς το ΚΚΕ, που σωστά γίνεται και πρέπει να συνεχιστεί, αλλά και προς την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, όχι με τη μορφή της εισόδου όλων αυτών των οργανώσεων στο ΣΥΡΙΖΑ αλλά με τη μορφή συνεργασίας. Έτσι θα διευρυνθεί το αριστερό μέτωπο. Αντίθετα, ηχούν κάπως περίεργα οι εκκλήσεις προς το λεγόμενο σοσιαλιστικό χώρο (αν είναι προς τη βάση του ΠΑΣΟΚ καλώς, αλλά προς τα εκεί απευθύνονται;) Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μια ενιαία αριστερή παράταξη. Υπάρχουν στις γραμμές του ισχυρές τάσεις (αν και παραφουσκωμένες), που θεωρούν τον κομμουνισμό και την Αριστερά παρωχημένες υποθέσεις. Υπάρχουν όμως ταυτόχρονα και ισχυρά πλειοψηφικές, ισχυρές κομμουνιστικές ή κομμουνιστογενείς, γνήσιες αριστερές δυνάμεις, που βλέπουν με νέο, αλλά αγωνιστικό τρόπο τις μετέπειτα εξελίξεις. Το προς τα πού θα πάει ο ΣΥΡΙΖΑ θα κριθεί κυρίως από τους τελευταίους.
Αποστόλης Παλιούρας,
εκδότης του περιοδικού "Διάπλους"