Νέα γρίπη: Προκλήσεις και ερωτήματα
Στην εποχή μας, που η υγεία χρησιμοποιείται περισσότερο από ποτέ και σαν πολιτικό όπλο, η Αριστερά πρέπει να αρθρώσει λόγο με βάση την υγεία και την κοινωνική πρόνοια. Ειδικά σήμερα, μπροστά σε μία ακόμα “απειλή” που εμφανίστηκε. Την τελευταία 30ετία διάφορες ανάλογες “απειλές” τρομοκράτησαν τη δυτική κοινωνία (κι έχει σημασία ο γεωγραφικός διαχωρισμός), ξεκινώντας από το AIDS? ακολούθησαν ο SARS, η γρίπη των πτηνών και σήμερα των χοίρων. Ακόμα όμως και αν η απειλή του AIDS σήμερα για τη δυτική κοινωνία είναι απόλυτα ελεγχόμενη, στην Αφρική η νόσος είναι καθεστώς και κανείς δεν νοιάζεται, όπως και στη Ν.Α. Ασία όπου η χολέρα θερίζει. Είναι λοιπόν απορίας άξιο πώς γι’ αυτές τις περιοχές, όπου πεθαίνουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από την έλλειψη στοιχειωδών μέσων προφύλαξης (και δεν μιλάμε για ιατρική πρόληψη αλλά για κοινωνικές συνθήκες διαβίωσης, στις οποίες άλλωστε οφείλονται και οι μεγαλύτερες επιτυχίες της σύγχρονης ιατρικής), δεν γίνονται ούτε πρωτοσέλιδα ούτε ωριαίες αναλύσεις στην ΤV και ο κατά τ’ άλλα λαλίστατος ΠΟΥ απλώς μοιράζει ευχολόγια.
Έτσι λοιπόν, εδώ και τρεις μήνες η παγκόσμια ιατρική και οικονομική κοινότητα ασχολείται με τις επιπτώσεις μιας νέας γρίπης, της οποίας ακόμα και το όνομα τέθηκε με κανόνες πολιτικής ορθότητας (όχι νόσος χοίρων, ούτε μεξικάνικη γρίπη, αλλά Η1Ν1, όνομα που προκαλεί τρόμο ως ένας άγνωστος κωδικός).
Γινόμαστε λοιπόν θεατές, ιδίως στην Ελλάδα, σε έναν καταιγισμό λέξεων, πληροφοριών και εικασιών, προβλέψεων δυσοίωνων περί παράλυσης του κοινωνικού ιστού όχι επειδή έχουμε στοιχεία, αλλά πιθανολογώντας. Μέσα στο ελληνικό σύστημα δημόσιας υγείας που βρίσκεται σε εξαθλίωση έχουμε έναν υπουργό που τα θεωρεί όλα υπό έλεγχο, μία αξιωματική αντιπολίτευση, υπεύθυνη για το χάλι της δημόσιας υγείας, που ζητάει συντονισμό (σε τι;), ασφαλιστικά ταμεία υπό διάλυση και έναν δημόσιο βίο που βασίζεται στην τρομολαγνία-τηλεοπτική κατήχηση και όχι στην ενημέρωση. Οι λέξεις χάνουν τη σημασία και τη βαρύτητά τους.
Ο κάθε επώνυμος γιατρός προβάλλει το μοντέλο του, το οποίο βέβαια η κρατική μηχανή αλλάζει κατά το δοκούν. Έτσι λοιπόν δεν χρειάζεται να πάμε όλοι στα νοσοκομεία, ούτε φαρυγγικό επίχρισμα χρειάζεται, ούτε καν αγωγή (ας θυμηθούμε τι οδηγίες υπήρχαν πριν από ένα μήνα). Σαφώς ένα τέτοιο σύστημα υγείας δεν σώζεται με προσλήψεις προσωπικού.
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια πολιτική κρίση και όχι μια κρίση υγείας. Αυτό φαίνεται και από τις οδηγίες που συνεχώς αναθεωρούνται. Π.χ. ναι μεν το κλείσιμο των σχολείων πιθανά περιορίσει τη νόσο αλλά ταυτόχρονα θα επηρεάσει και την οικονομική ανάπτυξη (η παραπάνω αντίθεση δημοσιεύτηκε στο Lancet, ένα έγκυρο ιατρικό περιοδικό). Πολιτικός είναι και ο τρόπος αντιμετώπισης στην Ελλάδα. Ενώ μιλάμε για μια “επικίνδυνη νόσο”, από την άλλη δεν χρειάζεται να πάνε όλοι στο νοσοκομείο, μας λένε. Βέβαια μην ξεχνάμε και τη σπουδή να έρθει στο εμπόριο καινούργιο εμβόλιο (κόστος παραγωγής 1 λίρα, τιμή πώλησης 6) χωρίς να τηρούνται τα πρωτόκολλα ασφάλειας, ενώ ακόμα αναζητούνται εθελοντές για δοκιμές (Αυστραλία).
Το ερώτημα σήμερα λοιπόν είναι, τι θέλουμε; Μία άκριτη τρομοκρατία διά μέσου της υγείας που αποπροσανατολίζει από τα καθημερινά μας προβλήματα (οικονομική κρίση, ανεργία κ.λπ.) ή σωστή ενημέρωση και πληροφόρηση, όχι μόνο για την τωρινή κρίση, αλλά για κάθε πρόβλημα υγείας; Θέλουμε μαζική υστερία ή ένα σύστημα υγείας που να καλύπτει τις ανάγκες των πολιτών του; Θέλουμε εμβολιασμούς χωρίς στόχευση και ανεξέλεγκτη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής –έρμαιο ο κόσμος στην παραπληροφόρηση– ή πραγματική κάλυψη των υγειονομικών αναγκών;
Μην ξεχνάμε ότι και αυτή η μορφή γρίπης είναι προϊόν των μεταλλαγμένων και των βιοκαλλιεργειών που επέβαλε το σύγχρονο νεοφιλελεύθερο-καπιταλιστικό μοντέλο ανάπτυξης και να είμαστε έτοιμοι για ανάλογα και στο μέλλον.
Να γίνει λοιπόν αυτή εδώ η συγκυρία αφορμή, ώστε για πρώτη φορά η Αριστερά να μιλήσει για υγεία και κοινωνική πρόνοια, χωρίς γενικότητες και συντεχνιακά συμφέροντα, γιατί η υγεία δεν είναι μόνο αυξήσεις και προσλήψεις αλλά ουσιαστικά είναι παιδεία υγείας. Βασική προϋπόθεση: να ξεπεραστούν τα πολιτικά αδιέξοδα του χώρου μας.
Παναγιώτης Χρονόπουλος,
αγροτικός γιατρός