Ο λαός της Βολιβίας απάντησε
Μεγάλη νίκη κατέγραψαν οι προοδευτικές, ιθαγενικές και αριστερές δυνάμεις της Βολιβίας ενάντια στην οργανωμένη αντίδραση της χώρας. Στο δημοψήφισμα που διοργανώθηκε για το αν οι πολίτες της χώρας συμφωνούν με την πολιτική της κυβέρνησης, ο Μοράλες και η συμμαχία που αντιπροσωπεύει κατέγραψαν το εκπληκτικό ποσοστό του 67,5%. Αυτή η μεγάλη εκλογική νίκη έρχεται μετά από μια μεγάλη προσπάθεια της αντίδρασης να διαμελίσει τη χώρα, να δημιουργήσει εμφύλιο σπαραγμό και να ακυρώσει κάθε λαϊκή κατάκτηση. Όπως έχουμε αναφέρει και στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας μας –"Αριστερά!" φύλλο 248, συνέντευξη με τον Λουίς Αλμπέρτο Αβεντάνιο από το Κομμουνιστικό Κόμμα (ΜΛΜ) Βολιβίας– οι δυνάμεις της ολιγαρχίας, με την άπλετη στήριξη των ΗΠΑ, έχουν σαν στόχο την απόσχιση των 4 πιο πλούσιων περιφερειών με σκοπό την αποσταθεροποίηση της χώρας.
Το δημοψήφισμα ήταν η απάντηση του Μοράλες στη μεγάλης κλίμακας επίθεση που έχει δεχτεί το τελευταίο χρονικό διάστημα. Κατά τη διάρκειά του έγιναν δύο ψηφοφορίες. Μία για το αν εγκρίνεται η κυβερνητική πολιτική και άλλη μία για τον αν εγκρίνεται η πολιτική που ακολουθούν οι περιφερειάρχες σε κάθε περιφέρεια ξεχωριστά. Στο σύνολο της χώρας το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικό. Ο Μοράλες πήρε πάνω από δύο εκατομμύρια ψήφους, περίπου 500.000 ψήφους παραπάνω από ό,τι τις βουλευτικές εκλογές του 2005 (10% παραπάνω σε ποσοστά). Μάλιστα αυτή η νίκη του γίνεται πιο σημαντική αν κάποιος συνυπολογίσει ότι συμμετείχε στις εκλογές πάνω από το 80% του πληθυσμού της χώρας.
Η Βολιβία χωρίζεται σε εννιά περιφέρειες: Λα Παζ, Ορούρο, Ποτόσι, Κοτσαμπάμπα, Τσουκουϊσάκα, Πάντο, Ταρίχα, Μπένι και Σάντα Κρουζ. Σε όλες τις περιφέρειες το κόμμα του Μοράλες, στην ψηφοφορία στήριξης της κυβερνητικής πολιτικής, ανέβηκε σημαντικά. Στην περιφέρεια της Λα Παζ, που συγκεντρώνει περίπου το 1/3 του πληθυσμού της χώρας, πήρε 82% από 67% που είχε πάρει στις εθνικές εκλογές, στο Ορούρο 83% από 62,5%, στο Ποτόσι 84% από 58%, στην Κοτσαμπάμπα 71% από 65% και στην Τσουκουϊσάκα 57% από 54%. Σε αυτές τις πέντε περιφέρειες, που αποτελούν και τις πιο πολυπληθέστερες της χώρας, ο συνασπισμός του Μοράλες είχε μια σειρά από καθαρές νίκες. Τώρα αν πάμε στις υπόλοιπες τέσσερις περιφέρειες, τις περιφέρειες της ημισέληνου(*) –τις περιφέρειες όπου η αντιδραστική ολιγαρχία έχει συγκεντρώσει τις δυνάμεις της και έχει καταφέρει να μαζέψει υποστήριξη με βάση το αίτημα για αυτονομία–, ακόμα και εκεί οι προοδευτικές δυνάμεις κατάφεραν να αυξήσουν τις δυνάμεις τους. Στο Πάντο κατάφεραν να πάρουν την πλειοψηφία με ποσοστό 53% από 33%. Στην Ταρίχα είχαμε ισοψηφία ενώ στη Μπενί ο Μοράλες έχασε, συγκεντρώνοντας ποσοστό 42%. Όμως ακόμα και αυτό αποτελεί μια επιτυχία, αφού στις εκλογές του 2005 είχε πάρει μόλις 17%.
Τελευταία αφήσαμε την περιφέρεια της Σάντα Κρουζ. Πρόκειται για το κάστρο των δυνάμεων της ολιγαρχίας. Εκεί είναι που έχει οργανωθεί η Επιτροπή Πολιτών, που μέλη της είναι ο περιφερειάρχης, ο δήμαρχος, οι τραπεζίτες και οι βιομήχανοι. Εκεί, με την αμέριστη συμπαράσταση των ΗΠΑ, έχουν οργανωθεί οι φασιστικές συμμορίες της UJC, που έχουν βάλει βόμβες στα γραφεία του MAS, ασκούν συστηματική τρομοκρατία στα μέλη των οργανώσεων και των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση, έχουν εμποδίσει τον Μοράλες να πάει εκεί, έχουν κάνει έκκληση στις ένοπλες δυνάμεις να κάνουν πραξικόπημα και όλα αυτά σε πλήρη συνεργασία με τις τοπικές δυνάμεις ασφαλείας. Σε αυτήν την περιφέρεια ο Μοράλες πήρε ποσοστό 41% από 33% που είχε πάρει το 2005.
Στις εκλογές που έγιναν συγχρόνως με το δημοψήφισμα για να εγκριθεί η πολιτική των περιφερειαρχών η ολιγαρχία υπέστη άλλη μία ήττα. Εκλογές διεξάχθηκαν στις οκτώ από τις εννιά περιφέρειες, αφού στην Τσουκουϊσάκα οι τελευταίες εκλογές για περιφερειάρχη έγιναν τον Ιούνιο. Η δεξιά έχασε τις περιφέρειες της Λα Παζ και της Κοτσαμπάμπα αφού συντριπτικές πλειοψηφίες ψήφισαν να αλλάξουν οι περιφερειάρχες. Στις τέσσερις περιφέρειες της ημισελήνου διατηρήθηκαν οι περιφερειάρχες, η δεξιά κατάφερε να κρατήσει και να μην υποστεί έτσι μια ολοκληρωτική ήττα. Στις υπόλοιπες δύο επαρχίες ο Μοράλες κατάφερε να επικρατήσει, με τους περιφερειάρχες που τον υποστηρίζουν να παίρνουν ψήφο εμπιστοσύνης.
Αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος ο Μοράλες έκανε μια σειρά από ανακοινώσεις. Πρώτον, ότι τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι λαοί της Βολιβίας εγκρίνουν την κυβερνητική πολιτική και θέλουν να προχωρήσει το επόμενο διάστημα και στις πιο βαθιές τομές που έχει ήδη εξαγγείλει. Βασικά σημεία αυτών των τομών είναι η ανάληψη της διαχείρισης του Ταμείου Συντάξεων από το κράτος (τώρα το ελέγχουν η ισπανική τράπεζα BBVA και η Swiss Zurich Financial Services) και να καταργήσει το νόμο που ισχύει από το 1966 και έχει ιδιωτικοποιήσει το σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων. Ένα ακόμα μέτρο είναι το προχώρημα με αποφασιστικό τρόπο της αγροτικής μεταρρύθμισης. Το μοίρασμα γης στους ακτήμονες, η δήμευση μεγάλων εκτάσεων γης από τους γαιοκτήμονες αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση Μοράλες και εκεί συναντάει τη λυσσασμένη αντίδραση των γαιοκτημόνων και της ολιγαρχίας. Ο Μοράλες ανακοίνωσε επίσης ότι στις 7 Δεκεμβρίου θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα για την επικύρωση του νέου Συντάγματος της χώρας. Στο νέο αυτό Σύνταγμα θεσμοθετείται η αγροτική μεταρρύθμιση, όπως και μια σειρά άλλων μέτρων σε προοδευτική κατεύθυνση (εθνικοποίηση του φυσικού πλούτου, εκλογές για όλα τα δημόσια αξιώματα και δημοψηφίσματα ανάκλησης όλων των εκλεγμένων, αναγνώριση της ισοτιμίας όλων των εθνοτήτων που ζουν στη Βολιβία κ.ά.). Ακόμα κάλεσε σε εθνικό διάλογο την αντιπολίτευση για να λυθούν τα προβλήματα της χώρας.
Η δεξιά, αν και έχει υποστεί μια ήττα στις εκλογές του δημοψηφίσματος, δεν πρόκειται να κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια. Ήδη ο Ρούμπεν Κόστας, περιφερειάρχης της Σάντα Κρουζ, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα επικύρωσαν την αυτονομία των τεσσάρων περιφερειών, ότι θα προχωρήσουν στη δημιουργία δικών τους σωμάτων ασφαλείας για να περιφρουρηθούν οι περιφερειακοί νόμοι και ότι θα φτιάξουν "αυτόνομο ταμείο φόρων". Ακόμα αρνήθηκε οποιαδήποτε συνάντηση με κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Εξάλλου η ολιγαρχία εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει οικονομικό πόλεμο ενάντια στον Μοράλες. Βασικό της μέλημα είναι να μην περάσει η συνταγματική αναθεώρηση και να μη θιχτούν τα συμφέροντά της, γι’ αυτό άλλωστε έχει εγείρει όλο το θέμα για την αυτονομία των τεσσάρων επαρχιών, αφού σ’ αυτές συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού πλούτου της χώρας. Αυτός ο οικονομικός πόλεμος προκαλεί άνοδο του πληθωρισμού στα βασικά καταναλωτικά αγαθά, κυρίως στο κρέας και στο λάδι, προϊόντα που ελέγχονται από τις μεγάλες αγροτοβιομηχανικές επιχειρήσεις. Ακόμα ένα όπλο που έχει η ολιγαρχία είναι τα ΜΜΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το UNITEL, το τηλεοπτικό κανάλι με τη μεγαλύτερη θεαματικότητα, που ανήκει σε μια πάμπλουτη οικογένεια γαιοκτημόνων της Σάντα Κρουζ.
Απαντώντας σε αυτόν τον οικονομικό πόλεμο, η κυβέρνηση έκλεισε οικονομική συμφωνία ύψους 225 εκατομμυρίων δολαρίων με τη Βενεζουέλα και το Ιράν για να κατασκευαστούν εργοστάσια τσιμέντου, ώστε να γίνει εφικτό να ξεκινήσουν έργα υποδομής στη χώρα, καθώς και να φτιαχτούν σπίτια και δρόμοι.
Το συμπέρασμα είναι ότι η ολιγαρχία δεν είναι διατεθειμένη να παραδοθεί. Έχει δώσει απτά δείγματα ότι θέλει την ανατροπή, πάση θυσία, της κυβέρνησης Μοράλες. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει εξοπλίσει μέχρι τα δόντια τις συμμορίες της ολιγαρχίας, ενώ και στις ένοπλες δυνάμεις υπάρχει σχίσμα μεταξύ των στρατιωτικών που είναι υπέρ της αντίδρασης και αυτών που είναι υπέρ του Μοράλες. Απέναντι στην ολιγαρχία βρίσκονται το προλεταριάτο των ανθρακωρυχείων και η φτωχολογιά των πόλεων, με βασικούς στρατηγικούς σύμμαχους την αγροτιά και τους ιθαγενείς, που αγωνίζονται υπέρ της λαϊκής εξουσίας. Όλος αυτός ο κόσμος, αν και νίκησε στο δημοψήφισμα, προετοιμάζεται για τη στιγμή της αποφασιστικής σύγκρουσης. Και από τη στιγμή που η αντίδραση είναι διατεθειμένη να το τραβήξει μέχρι την εμφύλια σύρραξη, αυτή μπορεί να μην αργήσει να έρθει.
(*) Περιφέρειες της ημισελήνου ονομάζονται οι 4 περιφέρειες της Ανατολικής Βολιβίας επειδή στο χάρτη σχηματίζουν το σχήμα της ημισελήνου.
Νίκος Ταυρής
Συγχαρητήριο μήνυμα της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ
Αγαπητέ πρόεδρε Μοράλες,
εκ μέρους του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς, συγχαίρουμε θερμά το λαό της Βολιβίας και εσάς προσωπικά για τη μεγάλη νίκη που σημειώσατε στο δημοψήφισμα της 10ης Αυγούστου. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος καταδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι ο λαός της Βολιβίας στηρίζει τον πρόεδρο και την κυβέρνησή του, ενάντια στα σχέδια της ολιγαρχίας και ξένων δυνάμεων να βυθίσουν τη χώρα στον εμφύλιο σπαραγμό, να τη διαμελίσουν και να ακυρώσουν τις λαϊκές κατακτήσεις.
Ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς εκφράζει την αλληλεγγύη του στον ελπιδοφόρο και δίκαιο δρόμο που ανοίγετε με την ενεργό στήριξη της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας, και χαίρεται για τη στερέωση και ενίσχυση της δημοκρατίας και της εθνικής ανεξαρτησίας της Βολιβίας, που επιβεβαιώνει τη στροφή των λαών της Λατινικής Αμερικής σε αντινεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, μακριά από την καταστροφική ηγεμονία των ΗΠΑ και τις αντιλαϊκές πολιτικές των δυνάμεων της ολιγαρχίας.