“Όχι διαδικασίες πίσω από τις κλάδες”
Συνέντευξη με τον Μανώλη Ηλιάκη,
μέλος του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Κρήτης
Πώς είναι τα πράγματα στο νησί; Μερικοί λένε ότι στην Κρήτη τα πράγματα είναι καλά, κυκλοφορούν λεφτά…
Η πραγματική εικόνα είναι ότι όλα πάνε για διάλυση. Όλα. Να σκεφτείτε ότι οι τιμές για τα εφόδια όλο και ανεβαίνουν και τα προϊόντα που παράγουμε τα πουλάμε φτηνότερα. Και το γάλα, και το λάδι, και τις ντομάτες, και τις πατάτες, και το κρασί, όλα. Αυτό το πράγμα οδηγεί σε χρεοκοπία. Κρατάμε με τα δόντια ακόμα, αλλά είναι σίγουρο ότι θα το παρατήσουμε. Μέχρι τώρα κάποιοι είχαν την εναλλακτική λύση να δουλεύουνε στον τουρισμό το καλοκαίρι. Τώρα, με την κρίση, είναι σίγουρο ότι δεν θα δουλέψουν το καλοκαίρι, θα κλάψουνε μανούλες. Δεν υπάρχει διέξοδος. Τα πράγματα θα είναι ακόμα χειρότερα. Οι αγώνες έχουν ξεκινήσει γιατί η αγροτική οικονομία έχει διαλύσει.
Πού υπήρχανε μπλόκα στο νησί;
Στην Κρήτη ξεκινήσανε δύο μπλόκα, το ένα στα Χανιά, στο Πλατάνι, και το άλλο στο Ηράκλειο, στην κατάληψη του αεροδρομίου. Φάνηκε από την αρχή η κατάληψη του αεροδρομίου ότι ήταν μία φανφαρόνικη ενέργεια μόνο και μόνο για να δημιουργήσουνε εντυπώσεις και να αποσυρθούνε μετά.
Αυτό προκάλεσε μεγάλη ένταση στους αγρότες, τους αποδοκιμάσανε, βγαίνανε στις τηλεοράσεις, τις εφημερίδες, τους ονομάσανε προδότες, πουλημένους… Έτσι αναγκάστηκαν να τα ξαναμαζέψουν και συμφωνήσανε με το μπλοκ των Χανίων να ανέβουμε στην Αθήνα.
Το μπλόκο στα Χανιά που συμμετείχες εσύ, πώς ήταν οργανωμένο;
Το μπλόκο στα Χανιά είχε κι αυτό ακολουθήσει όπως όλα τα μπλόκα. Πήγαμε εκεί πέρα, δώσαμε μάχη. Τους λέμε “κοίταξε να δεις, εμείς δεν θέλουμε διαδικασίες πίσω απ’ τις κλάδες. Καθαρά και ξάστερα. Να πούμε κουβέντες εδώ μπροστά, να πάρουμε αποφάσεις και ό,τι αποφάσεις πάρουμε να τις στηρίξουμε”. Τα πράγματα αλλάξανε, δεν είναι όπως τις παλιές εποχές.
Στο μπλόκο πώς ήταν οργανωμένη η ζωή;
Υπήρχαν βραδιές που είχαν μαζευτεί χίλια άτομα. Το πρωί ήτανε λίγοι, υπήρχε ανοργανωσιά. Ο κόσμος μας στήριξε. Ερχόταν κόσμος που δεν ήταν αγρότες, και φέρνανε τρόφιμα, φέρνανε κρασί… Περάσαμε από το σούπερ μάρκετ να πάρουμε κρέατα για το βράδυ και τα δίνανε ή τζάμπα ή σε εξευτελιστικές τιμές.
Η σύνθεση του κόσμου ήτανε μισοί μεγάλης ηλικίας και μισοί νέοι. Και οι νέοι έδειξαν πραγματικά ότι είχαν μια διάθεση σύγκρουσης. Και μερικοί παλιοί βέβαια, όχι όλοι, οι παλιοί δυστυχώς φοβούνται, μην εκτεθούν στους βουλευτάδες τους κ.λπ. Οι νέοι το τραβήξανε όπως το τραβήξανε κι εδώ στην Αθήνα. Στη σύγκρουση με τα ΜΑΤ οι νεολαίοι τραβήξανε μπροστά. Και μάλιστα φωνάζανε από τα μεγάφωνα ότι αυτοί που συγκρούονται δεν είναι Κρητικοί κ.λπ. Σε κάποια φάση σταματήσανε τα κοπέλια που χτυπούσανε και λέγανε “να ‘ρθουν εδώ πέρα να μας πούνε ποιος δεν είναι Κρητικός!”. Κοίταξε οι νεολαίοι όπως φαίνεται λαμβάνουνε και την πίεση περισσότερο απ’ ό,τι οι παλιοί. Οι νέοι το αντιμετωπίζουν κάπως διαφορετικά…
Στο λιμάνι του Πειραιά
Ας έρθουμε στα γεγονότα στον Πειραιά. Ήδη στην Κρήτη υπήρχε πρόβλημα αν θα μπουν στα καράβια.
Δεν ήμουν εγώ εκεί πέρα. Αυτό ξεκίνησε στο Ηράκλειο, και δεν είχα διάθεση όπως σας είπα γιατί μπαίνανε μέσα οι βουλευτάδες. Από τη στιγμή που βάλανε τους βουλευτάδες μέσα να μας εκπροσωπήσουνε το θεωρούσα χαμένη ιστορία. Όταν είδα όμως ότι δεν αφήνανε τα τρακτέρ να μπούνε στα καράβια ήμουνα σίγουρος ότι στον Πειραιά θα γινότανε φασαρία.
Πώς μπήκανε τελικά στα πλοία;
Μπήκανε κάτω από πίεση. Κατέβηκε κόσμος, φοβηθήκανε ότι θα γίνει μεγάλη φασαρία και τελικά όταν είδαν ότι δεν τους παίρνει… τα αφήσανε για τον Πειραιά. Και πραγματικά έτσι έγινε. Δευτέρα πρωί φτάνουνε κάτω, γίνεται μια διαπραγμάτευση με τον εισαγγελέα, παίρνει μετά εντολές απ’ τον Μαρκογιαννάκη ότι με τίποτα…
Μετά τα πρώτα δακρυγόνα ποιο ήταν το κλίμα στον κόσμο; Τι λέγανε μέσα;
Κοίταξε, όταν πέσανε τα πρώτα δακρυγόνα και μας κλείσανε, επειδή υπήρχε η πίεση από τον κόσμο, η πρώτη αντίδραση των ηγεμόνων ήτανε επαναστατική. Ότι δεν θα φύγουμε από δω αν δε φύγουνε τώρα αμέσως τα ΜΑΤ, θα πάμε στην Αθήνα οπωσδήποτε να διαδηλώσουμε, κουβέντες τις οποίες βέβαια σιγά-σιγά αρχίσανε να τις παίρνουνε πίσω. Άρχισε κι ο κόσμος να κουράζεται, τον αφήσανε χωρίς μία συνέλευση, μία συζήτηση. Ερχόντουσαν και λέγανε, εμείς αποφασίσαμε αυτά. Και τέρμα. Αν ήθελες να πάρεις το μικρόφωνο έπρεπε να δώσεις μάχη. Ό,τι κάναμε με τη ντουντούκα από κάτω. Φωνάξαμε, δημιουργήσαμε, πιστεύω, ένα κλίμα που κράτησε μια κατάσταση. Και μετά σιγά-σιγά άρχισαν οι διαπραγματεύσεις. Ενώ είχαμε πει ότι θα αποσυρθούν τα ΜΑΤ μετά αρχίσανε να λένε: θα αποσυρθούν τα ΜΑΤ και μετά θα κουβεντιάσουμε μόνο με τον υπουργό Οικονομίας, εφόσον λείπει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης. Και μετά δεχτήκανε με τους υφυπουργούς και τα ΜΑΤ. Ε, και στο τέλος είπαν συνεννοηθήκαμε να φύγουνε τα ΜΑΤ και να μπούνε κι αυτοί στα καράβια να φύγουνε.
Υπήρχε μια μεγάλη οργή για το Μαρκογιαννάκη.
Ναι, τουλάχιστον αυτό ήταν μια επιτυχία της όλης ιστορίας, ότι ξεσήκωσε όλη την Κρήτη ενάντια στον Μαρκογιαννάκη. Βέβαια απ’ όλη την ιστορία αυτή θα πρέπει να αναδειχτεί ότι δεν είναι το ζήτημα ότι η Κρήτη αδικήθηκε ή δικαιώθηκαν άλλοι. Γιατί κανένας από τους αγρότες δεν θα πάρει λεφτά, ίσως να πάρουν οι πολύ μεγάλοι αγρότες. Στους άλλους θα πάει ο ΕΛΓΑ και θα σφυρίζει αδιάφορα, θα λέει πού είναι το χαμένο εισόδημα, δεν φαίνεται κ.λπ. ή θα κάνουν ότι “ναι, το είδαμε” και θα πάρουν τα γραφεία και δεν θα δώσουν τίποτα. Είναι γνωστές τακτικές που ακολουθούνε χρόνια τώρα.
Πώς θα πάνε τα πράγματα από δω και πέρα;
Το πρόβλημα είναι σε βάθος. Το βάθος προσπαθούνε να το κρύψουνε οι αγροτοπατέρες. Αυτό που ζητάει η αγροτιά είναι: Φτηνά λιπάσματα, φτηνό πετρέλαιο, να απαλλαγεί ο αγροτόκοσμος από τον ΦΠΑ, εγγυημένο εισόδημα, που δεν το επιτρέπει η ΕΕ και θα πρέπει να δοθεί μια μάχη για να γίνει και αντιληπτό στους αγρότες ποιος φταίει και τι γι’ αυτό το πράγμα.
Πρέπει να αλλάξει ριζικά η διάταξη του συνδικαλισμού, όχι μόνο στο αγροτικό αλλά και στη ΓΣΕΕ, την ΑΔΕΔΥ κ.λπ. Πρέπει να κατανοηθεί ότι μόνο με γενικές συνελεύσεις, μόνο με τη συμμετοχή του κόσμου μπορούμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα. Εάν αυτό δεν το καταφέρει η Αριστερά, πραγματικά είναι έξω. Είναι ένα γερασμένο πλάσμα σαν και τα άλλα. Πρέπει να δώσει τώρα η Αριστερά τη δική της βοήθεια και τη δική της εναλλακτική λύση. Γι’ αυτό θα πρέπει να βοηθήσουν όλες οι αριστερές δυνάμεις να γίνει αντιληπτό. Αλλά πιστεύω ότι το ΚΚΕ δεν θα είναι μέσα σ’ αυτή την ιστορία. Στα μπλοκ στην Κρήτη δεν φανήκανε πουθενά, απαράδεκτη στάση. Πιστεύω ότι θα λένε ότι ήτανε οι γαλαζοπράσινοι εκεί πέρα και δεν πάμε εμείς. Τελικά αφήνουνε ελεύθερο το πεδίο. Εάν ήτανε και αυτοί μέσα θα μπορούσαμε να επιτύχουμε γενικές συνελεύσεις, όπως το πετύχαμε στα Χανιά, να είναι διαφορετική και η στάση του κόσμου που πολιτικοποιήθηκε, πήρε διαστάσεις διαφορετικές – έχουνε γίνει καταλήψεις στην εφορία, στα κεντρικά της Τράπεζας Ελλάδος, σε κτίρια στα Χανιά κ.λπ. Αυτή είναι η λύση. Αν δε γίνει αυτό το πράγμα κι αν η Αριστερά δεν κατανοήσει τα μηνύματα της εποχής είναι αποτυχημένη.