Ο Ρ. Χόλκμπρουκ είναι γεράκι καριέρας. Αν και δεν έχει τη φήμη του Κίσινγκερ ή του Μπρεζίνσκι και ως τώρα δεν είχε τα δικά τους υψηλά αξιώματα, δεν υπάρχουν πολλοί με τόσο πλούσιο και αιματοβαμμένο βιογραφικό.
Ξεκίνησε την πορεία του επί Κένεντι ως αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο Βιετνάμ. Μόλις 24 ετών, παίρνει μέρος στην ειδική συμβουλευτική ομάδα του Τζόνσον για το Βιετνάμ το ’65, που λειτουργεί ξέχωρα από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, και παίρνει μέρος στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στο Παρίσι το ’68, ενώ, μετά την ήττα, αναλαμβάνει προσωπικά το ζήτημα με τους χιλιάδες Βιετναμέζους πρόσφυγες προς τη Δύση. Στη θητεία του Κάρτερ το ’77-’81, σε ηλικία μόλις 36 ετών, διατελεί βοηθός υπουργός Εξωτερικών, υπεύθυνος για την ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό, μια περιοχή με τις περισσότερες τότε αμερικανοκίνητες στρατιωτικές δικτατορίες, μετά τη Λ. Αμερική.
Ο ίδιος ο Χόλκμπρουκ είχε ενεργό ρόλο στη γενοκτονία του Σουχάρτο και του ινδονησιακού στρατού στο ανατολικό Τιμόρ, ιδιαίτερα με την εκστρατεία "περικύκλωσης και εκμηδένισης" της τιμοριανής αντίστασης το 1977. Σε άλλο αποχαρακτηρισμένο έγγραφο της εποχής, χαρακτηρίζει οργισμένος το αίτημα για άρση του στρατιωτικού νόμου στη Ν. Κορέα, που ήταν ακόμη σε ισχύ από το τέλος του κορεατικού πολέμου, ως αίτημα που "θα κάνει δύσκολο για τις ΗΠΑ να αποφύγουν ένα νέο "Ιράν" στην περιοχή".
Επιστρέφει στην "ενεργό" δράση όταν ξανακερδίζουν οι Δημοκρατικοί με τον Κλίντον, ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Γερμανία, απ’ όπου θα παίξει ρόλο-κλειδί στη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ καθώς και για τα Βαλκάνια. Από το 1994, επιστρέφει στην Ουάσινγκτον, αναλαμβάνοντας ξανά βοηθός υπουργός Εξωτερικών, αυτή τη φορά υπεύθυνος για την Ευρώπη και τον Καναδά, θέση από την οποία θα διαμορφώσει τη νέα αμερικανική εμπλοκή στα Βαλκάνια, ενώ είναι και ο αρχιτέκτονας της "ειρηνευτικής" συμφωνίας του Ντέιτον για τη Βοσνία. Αν και παραιτείται για προσωπικούς λόγους το 1996, επιστρέφει το 1997 ως απεσταλμένος του Κλίντον για το Κυπριακό και αμέσως μετά στα Βαλκάνια για το Κόσοβο. Είναι ο ίδιος που θα επισκεφτεί το κρησφύγετο της ηγεσίας του UCK, που μέχρι πριν λίγες μέρες αποκαλούσε "τρομοκράτες" (ήταν ακόμη υπό την επιρροή της Γερμανίας), τον οποίο θα "υιοθετήσει" εκ μέρους των ΗΠΑ εν μια νυκτί, και είναι ο ίδιος που λίγο αργότερα θα επιδώσει στον Μιλόσεβιτς το τελεσίγραφο της "Συμφωνίας του Ραμπουιγιέ", μια συμφωνία τόσο ειρηνευτική που πρόβλεπε την ανάπτυξη νατοϊκών στρατευμάτων όχι μόνο στο Κόσοβο αλλά και σε όλη την πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλιώς… πόλεμο. Σε όλη την εμπλοκή του στα Βαλκάνια μοίραζε προσωπικά απλόχερα ψεύτικες υποσχέσεις στους αντίπαλους Σέρβους πρωταγωνιστές πως δεν θα παραπεμφθούν ποινικά.
Ανήκε στους Δημοκρατικούς που υποστήριξαν ένθερμα τον πόλεμο του Μπους στο Ιράκ. Λίγο μετά την παρουσίαση κατασκευασμένων "αποδείξεων" από τον Κόλιν Πάουελ στα Ηνωμένα Έθνη για τα υποτιθέμενα όπλα μαζικής καταστροφής που ποτέ δεν βρέθηκαν, ο Χόλκμπρουκ δήλωνε πως μετά την "εξαιρετική δουλειά του Κόλιν Πάουελ δεν χρειαζόμαστε άλλη ψηφοφορία για να πάμε στον πόλεμο, ο Σαντάμ είναι ο πιο επικίνδυνος ηγέτης στον κόσμο, αποτελεί απειλή για την περιοχή και έχουμε το νόμιμο δικαίωμα να δράσουμε". Είναι αυτός που χαρακτήρισε τον Αχμαντινετζάντ "νέο Χίτλερ" και, τέλος, μόλις τον περασμένο Οκτώβρη, κατηγορούσε την κυβέρνηση Μπους για "παθητική βοήθεια στις περιοχές του δυτικού Πακιστάν", δηλαδή –σε ελεύθερη μετάφραση– ότι δεν ρίχνουν πολλές βόμβες. Μάλλον είχε ήδη λάβει το μήνυμα για τη νέα του αποστολή…
Μοιάζει απίστευτο, αλλά αυτός ο καλός άνθρωπος και αρχισύμβουλος του Ομπάμα έχει προταθεί επτά φορές για το Νόμπελ Ειρήνης! (Οι "κακοί" δεν είναι μόνο οι Αμερικανοί!)
Όποιος σπεύσει να ανακουφιστεί που ο Χόλκμπρουκ αποστέλλεται στη νότια Ασία, και όχι π.χ. στα Βαλκάνια, ας αναλογιστεί πρώτα ότι το καυτό πολύγωνο νότια Ασία-Μέση Ανατολή-Βαλκάνια-Καύκασος-κεντρική Ασία μας περιλαμβάνει, ότι είναι λίγο ή πολύ καυτό σ’ όλες του τις γωνίες, ότι ως πολύγωνο είναι αλληλένδετο και ότι η πολιτική των ΗΠΑ είναι μία.
Οι πρώτες δυσκολίες του Ομπάμα
Την προηγούμενη της επίσκεψης Χόλκμπρουκ στην Καμπούλ, οι Ταλιμπάν προχώρησαν σε τρεις ταυτόχρονες επιθέσεις στο κέντρο της Καμπούλ με αποτέλεσμα δεκάδες νεκρούς. Μάχες έγιναν κι έξω από το προεδρικό μέγαρο.
Η Κιργιζία –προφανώς όχι χωρίς την υπόδειξη της Μόσχας– θα κλείσει τη μόνη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ από βορρά, μια στρατηγική βάση για τους Αμερικανούς, περιορίζοντας τις οδούς διέλευσης των στρατευμάτων και προμηθειών τους στο Αφγανιστάν στην εξαιρετικά αφιλόξενη δίοδο από το δυτικό Πακιστάν. Η Μόσχα, βέβαια, έσπευσε ύστερα από αυτό να "προσφερθεί" για βοήθεια διέλευσης από το έδαφός της…
Στο Ιράκ, η προηγούμενη εβδομάδα δεν ήταν εύκολη για τους Αμερικανούς που μέτρησαν οκτώ νεκρούς και πτώση δύο ελικοπτέρων στα βόρεια. Ο Ομπάμα ανακοίνωσε το κλείσιμο του Γκουαντάναμο σχεδόν με το που ανέλαβε τα καθήκοντά του, αλλά ακόμη "συσκέπτεται" για να ανακοινώσει χρονοδιάγραμμα αποχώρησης από το Ιράκ.
Καλές ήταν οι τσαχπινιές και το προφίλ του "καλού παιδιού" για να κερδίσει τις εκλογές και για να φτιάξει κλίμα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, αλλά τώρα έρχονται τα δύσκολα. Και η διατήρηση του ίδιου προφίλ είναι μάλλον αδύνατη…
Τι λέει ένα άλλο γεράκι για την αποστολή Χόλκμπρουκ
Ο Μπρους Ρίντελ, "ειδικός" στη νότια Ασία και βετεράνος της CIA, του Πενταγώνου και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, μιλά στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων:
"Η κατάσταση που παραλαμβάνει ο Χόλκμπρουκ είναι συνολικά πολύ άσχημη. Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν εξελίσσεται άσχημα, το νότιο τμήμα της χώρας βυθίζεται όλο και περισσότερο στο χάος και οι Ταλιμπάν φτάνουν όλο και συχνότερα στην Καμπούλ και στις γύρω επαρχίες. Στο Πακιστάν, το τέρας του Φρανκεστάιν της τζιχάντ, που κατασκευάστηκε από το στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες του, στρέφεται τώρα ενάντια στους δημιουργούς του. Προσπαθεί να καταλάβει το ίδιο το "εργαστήριο"(…). Οι ΗΠΑ πρέπει να παράσχουν στο Πακιστάν το είδος της αντι-αντάρτικης εκπαίδευσης και το είδος του οπλισμού που είναι χρήσιμα σε αυτόν τον πόλεμο, ιδιαίτερα ελικόπτερα. Η διοίκηση Μπους έδωσε στο Πακιστάν περίπου μια ντουζίνα ελικόπτερα. Στην πραγματικότητα, χρειάζονται μερικές εκατοντάδες σ’ αυτό το δύσκολο τερέν, όπου η ευκινησία από αέρα είναι το κλειδί για να κερδηθεί ο πόλεμος (…). Οι δημοσκοπικές έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Πακιστανών κατηγορούν τις ΗΠΑ για την εξάπλωση της βίας στη χώρα, η Ινδία ακολουθεί δεύτερη και η Αλ Κάιντα και οι αντάρτες έρχονται τρίτοι (…). Οι πρώτες προτεραιότητες, κι αυτές συνδέονται άρρηκτα, είναι, πρώτον, να αντιστρέψουμε τη δυναμική στο έδαφος του Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν έχουν την αίσθηση ότι κερδίζουν, και αντικειμενικά, αν κοιτάξουμε τους αριθμούς –τις απώλειες του ΝΑΤΟ, τις βομβιστικές επιθέσεις– φαίνεται ότι κερδίζουν. Αυτή η δυναμική πρέπει να τσακιστεί. Και τότε, δεύτερο και πολύ κρίσιμο, το ασφαλές καταφύγιο που έχουν οικοδομήσει οι Ταλιμπάν, η Αλ Κάιντα και οι άλλοι τζιχαντιστές στο Πακιστάν, πρέπει να κλείσει (…). Ο Πακιστανός πρόεδρος Ζαρντάρι θέλει να το κάνει γιατί αντιλαμβάνεται ότι αυτό το καταφύγιο αποτελεί απειλή και για τον ίδιο. Ωστόσο, η ικανότητά του να βάλει το πακιστανικό κράτος να το κάνει είναι περιορισμένη. Μόνο θεωρητικά ελέγχει το στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες, που παραμένουν κολλημένοι στον αιώνιο εχθρό τους, την Ινδία, και πιστεύουν ότι η Ινδία επιδιώκει να δημιουργήσει ένα κράτος-μαριονέτα στο Αφγανιστάν, ώστε να περικυκλώσει το Πακιστάν. Το να σπάσουμε αυτού του είδους τις αντιλήψεις θα είναι πολύ δύσκολο (…). Οι Ταλιμπάν και ο Μουλάς Ομάρ έχουν πει ότι "η νίκη είναι στον ορίζοντα, το ΝΑΤΟ διασπάται, οι Ευρωπαίοι θέλουν ήδη να γυρίσουν σπίτι τους". Υπόσχονται στους υποστηρικτές τους ότι σε ένα-δύο χρόνια το ΝΑΤΟ θα έχει φύγει και θα τότε θα αναλάβουν αυτοί. Πρόσφατα, μάλιστα, προσέφεραν ασφαλή διάδρομο διαφυγής για τις νατοϊκές δυνάμεις που θέλουν να αποχωρήσουν, όπως ακριβώς οι μουτζαχεντίν είχαν προσφέρει ασφαλή διάδρομο στους Σοβιετικούς το 1989. Αν πρώτα δεν τσακίσουμε αυτή την αυτοπεποίθηση κι αυτή τη δυναμική, δεν νομίζω πως θα δούμε κάποια σοβαρή επιθυμία από την πλευρά τους για διαπραγμάτευση".
Ίσως γίνεται λίγο πιο σαφές γιατί ο Ομπάμα επέμενε –προεκλογικά ακόμη– πως το βάρος πρέπει να πέσει στο Αφγανιστάν και όχι στο Ιράκ και τι ακριβώς εννοεί όταν λέει ότι θα ρίξει το βάρος των ΗΠΑ εκεί…