Μετά την ταφόπλακα στην αναθεώρηση του Συντάγματος
Η Τρίτη 27 Μάη ήταν μια σημαντική ημέρα για το λαϊκό κίνημα στη χώρα μας. Η νεοφιλελεύθερη συνταγματική αναθεώρηση, που επιχείρησε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας (με τη δηλωμένη στήριξη του ΠΑΣΟΚ ειδικά ως προς το άρθρο 16) έπεσε στο κενό. Δεν συγκέντρωσε τους αναγκαίους 180 ψήφους, ακριβώς γιατί η λαϊκή κινητοποίηση, με μπροστάρη το εκπαιδευτικό κίνημα, έσπασε το μπλοκ του νεοφιλελευθερισμού. Έτσι έμειναν μόνον η ΝΔ και ο ΛΑΟΣ να ψηφίζουν στη Βουλή, ενώ το ΠΑΣΟΚ αποχώρησε από τη διαδικασία, μπροστά στον κίνδυνο να αποξενωθεί από τη λαϊκή βάση του. Θυμίζουμε ότι το ΠΑΣΟΚ βρήκε μια δευτερεύουσα δικαιολογία (την εσκεμμένα λάθος καταμέτρηση στην επιτροπή της Βουλής για την ψήφιση της αλλαγής στο άρθρο 24, καταμέτρηση όμως που δεν είχε πολιτικές συνέπειες) για να δραπετεύσει από τη συνταγματική αναθεώρηση. Μάλιστα μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 το ΠΑΣΟΚ επανέκαμψε, προτείνοντας στην κυβέρνηση Καραμανλή νέα συνταγματική αναθεώρηση από μηδενική βάση – δείχνοντας την προσήλωσή του στο νεοφιλελευθερισμό και την αναθεώρηση του άρθρου 16.
Η Αριστερά επέλεξε μια συγκεκριμένη τακτική στη διαδικασία ψήφισης: Τόσο το ΚΚΕ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ υπερψήφισαν ορισμένες διατάξεις, προκειμένου να θεωρηθεί ως γενόμενη η συνταγματική αναθεώρηση. Αν δεν το έκαναν αυτό, τότε υπήρχε ο κίνδυνος να δρομολογηθεί νέα συνταγματική αναθεώρηση, σύμφωνα με την πρόταση του ΠΑΣΟΚ. Πλέον, για να ξαναγίνει αυτή η διαδικασία απαιτείται να περάσουν 5 χρόνια, και για να εφαρμοστεί περίπου 8-10 χρόνια. Οι διατάξεις που ψήφισε η Αριστερά (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) αφορούν: α) την άρση του απόλυτου επαγγελματικού ασυμβίβαστου των βουλευτών (θα υπάρξει εκτελεστικός νόμος όπου θα προσδιοριστεί το εύρος της), β) τη δυνατότητα η Βουλή να τροποποιεί το σχέδιο προϋπολογισμού που καταθέτει η κυβέρνηση πριν αυτός ψηφιστεί (σήμερα η διαδικασία έχει τη μορφή δίπολου: έγκριση-απόρριψη, και δεν υπάρχει η δυνατότητα τροποποίησης), και γ) τη θέσπιση του νησιωτικού χαρακτήρα της χώρας, σαν βασικής παραμέτρου για το σχεδιασμό πολιτικών (μια επιφανειακή διακήρυξη που θα μπορούσε, ελάχιστα βέβαια, να αξιοποιηθεί ενάντια στο μαρασμό των νησιών).
Η Αριστερά απέναντι στην κυβερνητική πρόκληση
Υπάρχει βέβαια το ερώτημα γιατί η κυβέρνηση Καραμανλή δεν δέχτηκε την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για να ξαναξεκινήσει τη συνταγματική αναθεώρηση από μηδενική βάση. Η απάντηση είναι διπλή. Το πρώτο σκέλος αφορά την αντιπαράθεση των δύο κομμάτων και τη διατήρηση της ηγεμονίας της ΝΔ στον ενδοαστικό συσχετισμό, καθώς η αποδοχή της ΠΑΣΟΚικής πρότασης θα επανέφερε σε κεντρικό ρόλο το σε κρίση ΠΑΣΟΚ. Το δεύτερο σκέλος αφορά το ότι η κυβέρνηση επιλέγει την τακτική παράκαμψης του Συντάγματος για τα ζητήματα αιχμής του νεοφιλελευθερισμού, τα οποία δεν προωθήθηκαν με τη συνταγματική αναθεώρηση.
Με άλλοθι τη διασταλτική ερμηνεία του Συντάγματος –έχουν μάλιστα το θράσος να το λένε και δημόσια– θα επιχειρήσουν να πλαγιοκοπήσουν το άρθρο 16 και να νομιμοποιήσουν τα ιδιωτικά ΑΕΙ. Έπεται το άρθρο 24, που ήδη πλαγίως υπονομεύεται από το Εθνικό Χωροταξικό που προωθεί ο Σουφλιάς και επιτρέπει την ασυδοσία των μεγάλων επενδύσεων. Παράλληλα προωθείται η ανατροπή του άρθρου 103 για τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Με τη ρύθμιση που προωθεί ο Παυλόπουλος θεσμοθετείται η διαιώνιση του θεσμού των συμβασιούχων, και φυσικά της ομηρίας τους. Μάλιστα, αυτή η κυβερνητική πρόκληση πανηγυρίστηκε από το "Βήμα" στο πρωτοσέλιδο του, την ίδια μέρα της απόρριψης της συνταγματικής αναθεώρησης. Το γεγονός δε ότι η απόρριψη της συνταγματικής αναθεώρησης έτυχε τόσο ελάχιστης δημοσιότητας, όσο αντίστροφα μεγάλης θα τύχει η ψήφιση της Ευρωσυνθήκης σε λίγες ημέρες, είναι κι αυτό απολύτως ενδεικτικό.
Η κρισιμότητα της στιγμής είναι διπλή για το κίνημα και την Αριστερά: πρώτα να συνειδητοποιήσει τη δύναμη των κινημάτων και μετά να οργανώσει την αντίσταση στο νέο κύμα νεοφιλελευθερισμού, με στόχο την ανατροπή του: μέσα από τα κινήματα, προωθώντας την κοινή δράση, δίνοντας προτεραιότητα στην εξωκοινοβουλευτική πάλη, με σταθερό μέτωπο ενάντια στη λογική της κεντροαριστεράς.
Χρίστος Καραμάνος