Στις 18-22 Φλεβάρη διεξάγεται το 18ο συνέδριο του ΚΚΕ. Η ΚΕ του κόμματος έχει δημοσιοποιήσει δύο εισηγητικά κείμενα που συζητιούνται στον προσυνεδριακό διάλογο, τις "Θέσεις για το 18ο Συνέδριο" και τις "Θέσεις για το Σοσιαλισμό". Οι γενικές εκτιμήσεις που μπορούν να γίνουν μέχρι στιγμής είναι οι εξής:
1. Οι θέσεις επιχειρούν να επιβεβαιώσουν τη γραμμή και την πορεία του κόμματος από το 1991 και μετά. Χωρίς με σαφή τρόπο να ασκείται κριτική στην προηγούμενη περίοδο, εντούτοις αυτό είναι διάχυτο αλλά όχι συγκεκριμένο. Παράλληλα γίνεται μια βουτιά στο παρελθόν, και ειδικά στην περίοδο της αποσταλινοποίησης και του 20ού συνέδριου του ΚΚΣΕ, με σκοπό να ενισχυθεί το ορθό της μετά το 1991 πορείας του κόμματος. Δηλαδή, "ανακαλύπτεται" με καθυστέρηση 50 χρόνων ο πιο εύκολος αντίπαλος, καταγγέλλεται αλλά παράλληλα αποκόπτεται από ό,τι γέννησε σε παγκόσμιο και ελλαδικό επίπεδο. Ανώδυνη κριτική, χοντροκομμένα επιλεκτική χρήση της ιστορίας, προκειμένου να αποκτήσει εχέγγυα επαναστατικότητας η γραμμή της τωρινής ηγεσίας.
2. Η μεθόδευση αυτή της ηγεσίας άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, και το στελεχικό δυναμικό του ΚΚΕ αρχίζει να τοποθετείται για μια σειρά ζητήματα – συνήθως με πρόχειρο και επιφανειακό τρόπο. Όταν επί δεκαετίες αγνοούσαν ή κατήγγελλαν την κριτική στην αναθεωρητική και ρεφορμιστική κατεύθυνση που ακολούθησε το ΚΚΕ, σήμερα μιλάνε με άνεση μπαρουκαπνισμένου μαρξιστή για ζητήματα όπως η συνέχιση της ταξικής πάλης στις συνθήκες του σοσιαλισμού, η λειτουργία του νόμου της αξίας στα πλαίσια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, ο χαρακτήρας της αντιπαράθεσης στη δεκαετία του ’30 στην ΕΣΣΔ και άλλα τέτοια. Δεν πρόκειται μόνο για μεγάλες και ανέξοδες κωλοτούμπες, μια και κανένα ουσιαστικό συμπέρασμα δεν βγαίνει έστω για την πιο πρόσφατη περίοδο ’60-’90. Πρόκειται κυρίως για τον αχταρμά που επικρατεί, για τη γενικευμένη σύγχυση, για τη χαώδη συζήτηση. Λογικό, αν σκεφθεί κανείς την ουσιαστική απουσία εισήγησης από την πλευρά της ΚΕ για όλ’ αυτά τα ζητήματα.
3. Αυτή τη γενικευμένη σύγχυση επιχειρεί να αξιοποιήσει η ηγεσία του ΚΚΕ και επιχειρεί (με ταξικιστική φρασεολογία) να περάσει μια σειρά αντιλήψεις με δεξιό στην ουσία προσανατολισμό. Η λενινιστική θεωρία για τον ιμπεριαλισμό διαλύεται, αφού σύμφωνα με τις θέσεις οι περισσότερες χώρες έχουν ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά, ενώ η μία εξαρτάται από την άλλη. Στη θέση του επανέρχεται μια έννοια που είχε χρησιμοποιηθεί στο υπό κριτική παρελθόν (!) για να δικαιολογήσει τη δεξιά στροφή, η "αλληλεξάρτηση". Επιστροφή στον γκορμπατσοφισμό λοιπόν, δεκαοκτώ χρόνια μετά την απονομή της πλακέτας του… Ηρακλή από την Αλέκα Παπαρήγα στον Γκορμπατσόφ. Παράλληλα διακηρύσσεται ότι πρέπει να τελειώνουμε με τις θεωρίες της εξαρτημένης Ελλάδας, γιατί υποτίθεται ότι αυτές ευθύνονται για σοβαρές παρεκκλίσεις – που όμως δεν παρουσιάζονται. Τι περίεργο: η "ανακάλυψη" του Στάλιν, 5-6 δεκαετίες μετά, συνοδεύεται από την ανέξοδη υϊοθέτηση τροσκιστικών σχημάτων (ποιος αλήθεια πιστεύει ότι το ΚΚΕ προετοιμάζει ή προετοιμάζεται για επανάσταση στην Ελλάδα;)… Ο χαρακτήρας της επανάστασης αναφέρεται ως σοσιαλιστικός – και μην αναζητήσετε εκτίμηση των υποκειμενικών και των αντικειμενικών όρων που ο συνυπολογισμός τους θα έπρεπε να οδηγεί στη θέση αυτή. Την ίδια στιγμή, ο χαρακτήρας του Μετώπου παραμένει Αντιμονοπωλιακός, Αντιμπεριαλιστικός και Δημοκρατικός. Πού θα φτάσει η μπουρδολογία (δεν πρόκειται απλά για αντιφάσεις) της ηγετικής ομάδας του ΚΚΕ;
4. Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα είναι: στο μάξιμουμ. Γιατί η μπουρδολογία και το κλίμα γενικευμένης σύγχυσης, ένα στόχο έχει: να δημιουργήσει άλλοθι στη συνείδηση του κόσμου του ΚΚΕ, ώστε να δικαιολογηθεί η αντιενωτική στάση του μέσα στο κίνημα και ο ενδοαριστερός εμφύλιος. Την ώρα που στην ελληνική κοινωνία αναπτύσσονται σημαντικοί αγώνες και το κλίμα αλλάζει, την ώρα που η ενότητα στη βάση είναι βασικός όρος για να καταφερθούν ουσιαστικά πλήγματα στην αστική πολιτική, η ηγετική ομάδα του ΚΚΕ κορυφώνει την αντιπαράθεσή της – όχι με το σύστημα, αλλά με το κίνημα! Η απαράδεκτη στάση ενάντια στη νεολαιίστικη εξέγερση του Δεκέμβρη (που ως γνωστό "δεν υπήρξε") επιχειρείται, μέσα από το 18ο συνέδριο, να γίνει γενική θεωρία. Όμως όσες βουτιές κι αν κάνουν, όση λάσπη κι αν ρίξουν, όσα συγχαρητήρια από το σύστημα κι αν πάρουν, δεν θα ανακόψουν τους αναγκαίους, μαζικούς και ενωτικούς αγώνες. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση, το ενωτικό κάλεσμα στον κόσμο και την επιρροή του ΚΚΕ είναι πάντα ανοιχτό.
Χρίστος Καραμάνος