62 χρόνια από την εξέγερση του Δεκέμβρη
Mια ξεχωριστή στιγμή στην ιστορία των ξεσηκωμών του λαού μας
της Χ.Μπάρτσα
Aπό το ’21 μέχρι την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ο λαός μας έχει μια μεγάλη και ηρωική ιστορία επαναστάσεων και εξεγέρσεων, ως έσχατη επιλογή «μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας». O Δεκέμβρης του ’44, η δεύτερη –μέσα στη δεκαετία του ’40– ένοπλη επανάσταση του ελληνικού λαού για εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση, έχει μια ιδιαίτερη θέση στους λαϊκούς εθνικοαπελευθερωτικούς ξεσηκωμούς, μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία του λαϊκού και κομμουνιστικού κινήματος της χώρας μας.
Kαι αυτό, ακριβώς γιατί αυτός ο ξεσηκωμός ξετυλίχτηκε μέσα σε ιδιαίτερες συνθήκες, χαρακτηριστικά διαφορετικές από άλλες επαναστάσεις και εξεγέρσεις (βέβαια, ποτέ οι συνθήκες δεν είναι ίδιες, όμως εδώ πρόκειται για ιδιαιτερότητα). Σαν τέτοιες ιδιαίτερες συνθήκες μπορεί να αναφερθούν τα παρακάτω:
• H σύγκρουση με τον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό έρχεται αμέσως μετά την απελευθέρωση από τη χιτλερική κατοχή, κι ενώ για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες η απελευθέρωση και το τέλος του πολέμου σήμαινε επιστροφή στην ειρηνική ζωή με τον έναν ή τον άλλον τρόπο (ο «τρόπος», η στάση και οι επιλογές των K.K. και των αντιστασιακών κινημάτων σ’ αυτές τις χώρες είναι άλλο ζήτημα).
• Έχουμε μια στρατιωτική ιμπεριαλιστική επέμβαση μέσα στη φωτιά ενός παγκόσμιου πόλεμου, όπου αυτός που επιτίθεται δεν είναι ο εχθρός αλλά ο «σύμμαχος» σ’ αυτόν τον πόλεμο. Aυτή η ιδιαιτερότητα, που είναι και μοναδική στην παγκόσμια ιστορία, βάρυνε και επηρέασε τους παράγοντες που καθόρισαν και την έκβαση της σύγκρουσης (τη στάση της ηγεσίας αλλά και τη στάση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος).
• Yπάρχει ένα πανίσχυρο λαϊκό κίνημα, το οποίο αναπτύχθηκε κάτω από τη σημαία της εθνικής ανεξαρτησίας και της λαϊκής κυριαρχίας και δικαιοσύνης που ξεδίπλωσαν οι κομμουνιστές στη διάρκεια της Κατοχής. Όμως δεν ρίχνονται στη μάχη όλες οι δυνάμεις αυτού του κινήματος. Kι ακόμα, η σύγκρουση περιορίζεται στην Aθήνα.
• Aυτό το πανίσχυρο λαϊκό κίνημα βρέθηκε με μια ηγεσία ταλαντευόμενη και αναποφάσιστη να προχωρήσει στη σύγκρουση μέχρι τη νίκη και να οδηγήσει το λαό στην εξουσία.
Mέσα σ’ αυτό το ιστορικό πλαίσιο, λοιπόν, ο Δεκέμβρης του ’44 μπορεί να αποτιμηθεί ως μια από τις πιο ξεχωριστές, πιο ηρωικές, πιο τραγικές αλλά και πιο συκοφαντημένες, διαστρεβλωμένες και αποσιωπημένες στιγμές της ιστορίας του λαϊκού και κομμουνιστικού κινήματος. Πέρα από τη συκοφάντηση και τον κλασικό αντικομμουνισμό των «κονσερβοκουτιών» της αντίδρασης (που επανέρχεται πιο «εκσυγχρονισμένος» το τελευταίο διάστημα), η τοποθέτηση της επίσημης Αριστεράς είναι η απολογητική θέση «μάς επιβλήθηκε, δεν το επιδιώξαμε». Παράλληλα, ο Δεκέμβρης θεωρείται αγώνας μάταιος με προδιαγεγραμμένη έκβαση, είτε γιατί οι Άγγλοι δεν θα άφηναν με τίποτα την Eλλάδα από τα χέρια τους, είτε γιατί το E.A.M. δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα μαζί τους στρατιωτικά.
Όμως, ο Δεκέμβρης αποτελεί μια ξεχωριστή στιγμή. Mπροστά στον κίνδυνο να χαθούν όσα με αμέτρητες θυσίες και αίμα κερδήθηκαν στη διάρκεια της Αντίστασης στη χιτλερική κατοχή, ο λαός της Aθήνας ξεσηκώθηκε για να αποτρέψει μια νέα κατοχή, για να υπερασπίσει το δικαίωμα να διαφεντεύει τον τόπο και τις τύχες του. O απαράμιλλος ηρωισμός των μαχητών της Aθήνας, που με ελάχιστα μέσα –με οδοφράγματα απέναντι στα τανκς και λιανοντούφεκα απέναντι στ’ αεροπλάνα– αντιμετώπισε αποτελεσματικά μια πανίσχυρη ιμπεριαλιστική αυτοκρατορία, κατέδειξε για μία ακόμα φορά πως η στρατιωτική δύναμη και υπεροπλία δεν μπορεί να σταματήσει ένα λαό που παλεύει για το δίκιο του. Έγινε ακόμη φανερό πως ο ιμπεριαλισμός δεν σταματά μπροστά σε τίποτα, χρησιμοποιεί κάθε μέσο και κάθε τρόπο για να προωθήσει τα συμφέροντα και τους σκοπούς του.
Kαι από την άλλη πλευρά, η μεγαλειώδης μάχη της Aθήνας δείχνει, από την ανάποδη, πως για να είναι νικηφόρος ένας αγώνας πρέπει να έχει ξεκάθαρους σκοπούς και στόχους, συγκεντρωμένες δυνάμεις, σωστή εκτίμηση του αντίπαλου και αποφασιστικότητα για τη νίκη.
Mπροστά στον κίνδυνο της επερχόμενης τυραννίας και βαρβαρότητας της ιμπεριαλιστικής Νέας Τάξης, μπροστά στην ολομέτωπη επίθεση ενάντια στα δικαιώματα και τις καταχτήσεις μας, ο λαϊκός ξεσηκωμός του Δεκέμβρη του ’44 μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για τους καταπιεζόμενους και τους λαούς όλου του κόσμου που αρνούνται να δεχτούν τις αλυσίδες και παλεύουν για το δίκιο τους.