66 χρόνια μετά τους Γερμανούς: Η Κάντανος καταστρέφεται ξανά
της Ρούλας Μουτσέλου
Κάντανος: Ένα φαράγγι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Ένα μοναδικό μνημείο νεότερης αρχιτεκτονικής. Ένας τόπος με μεγάλη ιστορική μνήμη. Εδώ το 1941, οι κάτοικοι αντιστάθηκαν ηρωικά στους Γερμανούς κατακτητές. Σε αντίποινα αυτοί κατέστρεψαν ολοκληρωτικά το χωριό και έστησαν τη γνωστή πινακίδα «Εδώ υπήρχε η Κάντανος. Κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτικών».
66 χρόνια μετά, η Κάντανος αντιμετωπίζει ξανά την καταστροφή, αυτή τη φορά από ντόπιους λάτρεις του κέρδους και της «επιχειρηματικότητας». Συγκεκριμένα από την εταιρεία «Λατομεία Σελίνου ΑΕ» που σκάβει και γκρεμίζει ολόκληρο το φαράγγι.
Όπως έγραψε ο Ευτύχης Μπιτσάκης: «Κάποτε οι μεταγενέστεροι, λιγότερο άφρονες, θα στήσουν μια πινακίδα: Εδώ υπήρχε το φαράγγι της Καντάνου».
Παράνομα, χωρίς άδεια, χωρίς καμιά νομιμοποίηση, αλλά με περισσό «τσαμπουκά» η εταιρεία από τον περασμένο Ιούνιο έχει βγει από τα όρια των 59 στρεμμάτων για τα οποία κατέχει άδεια, καταστρέφοντας την παρθένα αυτή περιοχή, ενώ έχει δρομολογήσει διαδικασία έγκρισης για… 347, συνολικά, στρέμματα.
Η επέκταση αυτή:
• Θα καταστρέψει το φαράγγι, έναν πανέμορφο και ιδιαίτερο γεωλογικό σχηματισμό που χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια να δημιουργηθεί, μαζί με πυκνό δάσος που καλύπτει το φαράγγι και μεγάλο μέρος της πανίδας.
• Θα αυξήσει τον κίνδυνο πλημμυρών, καθώς από το φαράγγι περνάνε δύο ορμητικοί χείμαρροι που παλιότερα έχουν προκαλέσει σοβαρές καταστροφές.
• Θα καταστρέψει τον παλιό αμαξωτό δρόμο, σημαντικό δείγμα προβιομηχανικής κατασκευής, που κατασκευάστηκε μέσα στους γκρεμούς του φαραγγιού από τους κατοίκους με πρωτόγονα μέσα στο τέλος της δεκαετίας του ’20.
Κι όλα αυτά γιατί; Για τα 13.000.000 κυβικά μέτρα ασβεστολιθικών υλικών που υπολογίζεται πως υπάρχουν στο φαράγγι και σύμφωνα με την εταιρεία μπορούν να καλύψουν το 50% των αναγκών σε οικοδομικά ολόκληρου του νομού.
Τα αναμενόμενα κέρδη λοιπόν πολύ μεγάλα, τόσο που μια σειρά πολιτικοί και άλλοι τοπικοί παράγοντες κάνουν τα «στραβά μάτια» υπέρ του επιχειρηματία και αποσιωπούν τις παράνομες δραστηριότητές του.
Το λιγότερο συνεργοί της εταιρείας σ’ αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα μπορούν να χαρακτηριστούν εκείνοι που ανακήρυξαν παλιότερα το φαράγγι σε λατομική ζώνη, αλλά κι αυτοί που σήμερα στηρίζουν ανοιχτά την επέκταση του λατομείου –όπως ο δήμαρχος Καντάνου και η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου–, είτε την καλύπτουν με τη σιωπή και την αδράνειά τους, όπως οι βουλευτές του Νομού και ο νομάρχης, είτε κωλυσιεργούν στην εφαρμογή αποφάσεων που ζητούν το σταμάτημα της παράνομης λατόμευσης.
Με τις πλάτες ποιων συνεχίζει η εταιρεία την παράνομη επέκτασή της, παρόλο που:
• Η επιθεώρηση Μεταλλείων Νοτίου Ελλάδος από τις 30/7/2007 ζητά να διακοπεί άμεσα οποιαδήποτε εργασία σε χώρο για τον οποίο δεν υπάρχουν τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα.
• Το Δασαρχείο έχει μηνύσει την εταιρεία και ζητά από τη Νομαρχία αλλαγή λατομικής περιοχής.
• Η Διεύθυνση Πολεοδομίας έχει επιβάλει πρόστιμο στο λατομείο για την ανέγερση αυθαιρέτων εγκαταστάσεων.
• Η Εφορία Νεώτερων Μνημείων ζητά παύση της λατόμευσης γιατί βρίσκεται στην τελική φάση η ανακήρυξη του δρόμου σε νεώτερο μνημείο και το υπουργείο Πολιτισμού απαγορεύει την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών πλησίον του παλιού δρόμου.
Πόσο ισχυρές «πλάτες» πρέπει να έχει κάποιος για να καταπατά τόσες αποφάσεις; Πώς γίνεται η παράνομη επέκταση του λατομείου να συνεχίζεται ανενόχλητη παρόλο που μια σειρά αρμόδιοι –ακόμα κι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας– έχουν ενημερωθεί και έχουν πάρει θέση ενάντια στην επέκταση; Πράγματι, τα Ζωνιανά δεν είναι μοναδική περίπτωση, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και στην υπόλοιπη Ελλλάδα. Δεν είναι εξαίρεση αλλά διαδεδομένη πρακτική στη δράση εργολάβων κι επιχειρηματιών.
Απέναντι σ’ όλα αυτά αντιστέκονται αρκετοί θαρραλέοι κάτοικοι της περιοχής που υπερασπίζονται τον τόπο τους σθεναρά, κόντρα στα δολώματα, τους εκβιασμούς και τις απειλές, αλλά και η πλειοψηφία των Χανιωτών που τα τελευταία χρόνια δείχνουν ιδιαίτερη αγωνιστικότητα ενάντια σε μια σειρά περιβαλλοντικά εγκλήματα. Ας σημειωθεί πως εκτός από την Κάντανο, λατομεία που έχουν καταγγελθεί για παρανομίες, υπάρχουν σε μια σειρά ακόμα περιοχές του νομού (Ακρωτήρι, Χρυσοσκαλίτισσσα, Σφακιά, Λουσακιές).
Γενικότερα, από τη λίμνη της Αγιάς μέχρι τον Ταυρωνίτη ποταμό και από τη λίμνη του Κουρνά μέχρι τη Χρυσοσκαλίτισσα, αλλά και από τη Μονή Τοπλού στο Λασίθι ως τους Αγίους Αποστόλους στα Χανιά και το λιμάνι που ετοιμάζεται στο Τυμπάκι, το κέρδος, η «ανάπτυξη» και η άλογη τουριστικοποίηση, καταστρέφουν το περιβάλλον και υποθηκεύουν το μέλλον μας.
Κόντρα στο μέλλον που μας ετοιμάζουν ας οργανώσουμε την αντίστασή μας:
• Να μην επεκταθεί το λατομείο και να σταματήσει άμεσα κάθε λατομική εργασία στο φαράγγι.
• Να αντισταθούμε στους επιχειρηματίες και τους εργολάβους, στις αδηφάγες διαθέσεις τους και στη μαφιοποίηση.