Την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι προκαθορισμένες οι εξελίξεις που θα υπάρχουν στο μέτωπο της ιδιωτικοποίησης του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) του εμπορικού λιμανιού του Πειραιά. Τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή είναι:
Είναι φανερό ότι η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά έχει υποχωρήσει πλήρως από τις προεκλογικές θέσεις του κόμματος. Πριν από τις εκλογές χαρακτήριζαν αποικιοκρατική και επιβλαβή για το δημόσιο συμφέρον τη σύμβαση. Η υπουργός, η κυρία Κατσέλη, από την πρώτη στιγμή καλούσε σε λήξη της απεργίας και εγκατάσταση της Cosco. Τώρα έχουν σταματήσει τις προεκλογικές τους διατυπώσεις, και μόνο κάτω από την πίεση της απεργίας έκαναν τον ελιγμό να πάνε σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης, χωρίς σε καμιά περίπτωση να λένε ποιο είναι το επίδικο αυτής της διαπραγμάτευσης.
Η υπουργός δεν δέχτηκε τις παραιτήσεις των μελών της διοίκησης του ΟΛΠ για “τεχνικούς λόγους”. Δεν θα έπρεπε από την πρώτη στιγμή να έχει μόνη της ζητήσει τις παραιτήσεις αυτών που το ίδιο το ΠΑΣΟΚ κατήγγειλλε προεκλογικά ότι υπέγραψαν μια επιζήμια για τη χώρα συμφωνία; Η διοίκηση του ΟΛΠ, όμως, όχι μόνο αφέθηκε στη θέση της, αλλά με την ανοχή –αν όχι και την καθοδήγηση– της κυβέρνησης ενεργοποιείται με κάθε τρόπο για την πρακτόρευση των συμφερόντων της Cosco και την εφαρμογή της σύμβασης, ακόμα και τώρα που υποτίθεται ότι αυτή έχει παγώσει.
Όλες οι εξελίξεις οδηγούνται ολοταχώς από την κυβέρνηση, τη διοίκηση του ΟΛΠ και την Cosco προς μία και μοναδική κατεύθυνση: Την κατοχύρωση στην πράξη της σύμβασης, και από εκεί και πέρα κάποιες επιμέρους αλλαγές στη σύμβαση –αν γίνουν κι αυτές–, που θα χρησιμεύσουν ώστε να φανεί ότι η κυβέρνηση πέτυχε κάτι και ότι οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να κάνουν κάτι πέρα απ’ το ν’ αποδεχτούν την ιδιωτικοποίηση.
Είναι εφικτή η κατάργηση της σύμβασης;
Απαντάμε ότι είναι εφικτή, υπό δύο όρους:
Οι συνδικαλιστικοί φορείς και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στο λιμάνι θα πρέπει να επιμείνουν στη θέση για πλήρη κατάργηση της σύμβασης με την Cosco. Καμιά “διασφάλιση” στα εργασιακά θέματα δεν μπορεί να είναι ουσιαστική από τη στιγμή που η Cosco θα εγκατασταθεί στο λιμάνι του Πειραιά. Το μέλλον για τους σημερινούς και αυριανούς εργαζόμενους θα είναι, σ’ αυτή την περίπτωση, σκοτεινό και η επιβολή όρων εργασιακής ανασφάλειας θα είναι μονόδρομος για τους επίδοξους αγοραστές. Ο μακροχρόνιος και αποφασιστικός αγώνας των εργαζομένων δείχνει ότι έχουν συνειδητοποιήσει αυτή την προοπτική και μπορούν να την αποτρέψουν.
Είναι απαραίτητη η διεύρυνση του αγώνα έξω από τους τοίχους του λιμανιού. Το θέμα δεν είναι αποκλειστικά συνδικαλιστικό: αφορά τους πολίτες της ευρύτερης περιοχής αλλά και τους εργαζόμενους όλης της χώρας. Οι φορείς του Πειραιά, τα σωματεία, η Αριστερά, όλοι οι προοδευτικοί και ενεργοί πολίτες πρέπει να ενώσουν τις φωνές τους υψώνοντας φράγμα στην επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση.
Κείμενα – συνεντεύξεις:
Γιώργος Παπαϊωάννου,
Ελένη Σωτηρίου
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΚΟΕ
-
Όχι στην ιδιωτικοποίηση των λιμανιών της χώρας.
-
Ακύρωση τώρα της αποικιοκρατικής σύμβασης με την Cosco.
-
Πλατύ ενωτικό κίνημα των εργαζομένων, όλων των κοινωνικών και πολιτικών φορέων και των πολιτών ενάντια στην ιδιωτικοποίηση.
-
Δημόσιο λιμάνι που να λειτουργεί με κοινωνικά κριτήρια και ισχυρή τη θέση των εργαζομένων.
“Όχι στη σύμβαση”
Συνέντευξη με τον Νίκο Γεωργίου, γραμματέα της Ένωσης Λιμενεργατών ΟΛΠ
Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση μετά τις τελευταίες εξελίξεις και την αναστολή της απεργιακής κινητοποίησης;
Καταρχάς πρέπει να ξεκινήσει ουσιαστικός διάλογος για όλα τα θέματα της σύμβασης παραχώρησης στην Cosco – και όταν λέμε ουσιαστικός, εννοούμε ουσιαστικός. Όλα τα ζητήματα που έχουμε αναδείξει και θεωρούμε ότι βλάπτουν τόσο τον οργανισμό, όσο και τους εργαζόμενους, να συζητηθούν από μηδενική βάση, καθώς επίσης και τα θέματα που αφορούν στα εργασιακά δικαιώματα. Αυτός είναι ο προγραμματισμός των επόμενων ημερών, πάνω σ’ αυτό έχουμε αρχίσει να δουλεύουμε και ετοιμαζόμαστε να καταθέσουμε τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις μας.
Από τακτική άποψη θα μπείτε σε μία διαπραγμάτευση για όλα αυτά. Εκτιμάτε όμως ότι ουσιαστικά παραμένει ο στόχος της κατάργησης της σύμβασης με την Cosco προκειμένου να διασφαλιστούν όλα τα ζητήματα, ή μπορεί να βρεθεί μία λύση με την Cosco στο λιμάνι;
Αν φύγουν όλες αυτές οι χαριστικές διατάξεις, και σε ό,τι αφορά το προσωπικό, αλλά και σε ό,τι αφορά τις φοροαπαλλαγές και το ύψος του τιμήματος –που είναι χαμηλό για τόσο μεγάλη χρονική περίοδο μίσθωσης–, τότε είναι ασύμφορη η σύμβαση. Επιδιώκουμε την ακύρωσή της.
Πώς είναι το κλίμα στους εργαζόμενους; Μετά από την πολυήμερη απεργία είναι σε ετοιμότητα για επόμενες κινήσεις;
Ακριβώς. Περιμένουμε τα αποτελέσματα όλων αυτών των διεργασιών για να πάμε στα περαιτέρω. Οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν μ’ ένα στόχο και θα τον πετύχουν.
“Ο αγώνας μας γίνεται για να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον”
Συνέντευξη με την Αναστασία Φρατζεσκάκη, μελος του Δ.Σ. της Ένωσης Μονίμων Υπαλλήλων ΟΛΠ (ανήκει στην ΟΜΥΛΕ – Ομοσπονδία Υπαλλήλων Λιμανιών Ελλάδας)
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις και την αναστολή που υποτίθεται ότι δόθηκε στην εγκατάσταση της Cosco, πώς διαγράφονται τα πράγματα; Τι περιμένετε να γίνει;
Αυτές τις μέρες η Ομοσπονδία θα συναντηθεί με την υπουργό, θα συζητηθούν τα σημεία εκείνα της σύμβασης στα οποία θίγεται το εθνικό και δημόσιο συμφέρον, καθώς και το εργασιακό καθεστώς. Στη συνέχεια η κ. Κατσέλη θα δώσει οδηγίες στη διοίκηση του ΟΛΠ –που αναμένουμε να είναι διαφορετική από τη σημερινή– για να επαναδιαπραγματευτεί με την Cosco.
Τι προβλέπει η σύμβαση για το εργασιακό καθεστώς;
Να σας φέρω ένα παράδειγμα για να δείτε την ελληνική ιδιομορφία: Η Cosco στο εμπορικό λιμάνι της Αμβέρσας, όταν πήρε το 20% του προβλήτα αποδέχτηκε “κλειδωμένες” εργασιακές σχέσεις. Ήξερε από πριν ότι στο χώρο που θα χρησιμοποιήσει δεν μπορεί να προσλάβει προσωπικό της αρεσκείας της, αλλά πιστοποιημένους λιμενεργάτες, ότι έπρεπε να συμμετέχει σ’ ένα όργανο μαζί με τους υπόλοιπους χρήστες και όλοι από κοινού να συζητούν με το σύνολο των εργαζομένων μία συλλογική σύμβαση, έναν κανονισμό εργασίας, κοινές συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, κοινές διαδικασίες εκπαίδευσης. Κι αυτό γιατί στο Βέλγιο η λιμενεργασία είναι μια προσδιορισμένη και πιστοποιημένη εργασία. Στην Ελλάδα δεν πιστοποιείται και δεν περιγράφεται πουθενά το επάγγελμα, κι αυτό οφείλεται στο ότι τα λιμάνια ήταν δημόσια και δεν προέκυπτε πιεστικά μια τέτοια ανάγκη. Ήρθε λοιπόν η προηγούμενη κυβέρνηση, έκανε μια σύμβαση με την Cosco και δεν επέβαλε ούτε μια δέσμευση για τις εργασιακές σχέσεις, λύνοντας τα χέρια στο μονοπώλιο να επιβάλει τους όρους του. Αυτό είναι ένα δώρο στην Cosco και ταυτόχρονα ένα εργαλείο που μελλοντικά θα χρησιμοποιηθεί ενάντια σε όλους τους λιμενεργάτες. Θα πει δηλαδή κάποια στιγμή η κυβέρνηση ότι δεν γίνεται να διατηρηθούν οι όροι εργασίας που ίσχυαν, γιατί η Cosco είναι ανταγωνιστική και δουλεύει με συμπιεσμένο εργατικό κόστος. Εκτιμάμε, λοιπόν, ότι εδώ έγινε ένα αναπάντεχο δώρο στην Cosco, δώρο που η ίδια δεν θα το απαιτούσε, όπως δεν το έχει απαιτήσει και αλλού.
Άρα, με βάση και το παράδειγμα της Αμβέρσας, ενδέχεται –θεωρητικά τουλάχιστον– η Cosco ν’ αποδεχτεί μια συμφωνία για τις εργασιακές σχέσεις.
Θεωρώ ότι η κυβέρνηση οφείλει να θέσει το θέμα των εργασιακών σχέσεων και η Cosco να το δεχτεί χωρίς δεύτερη συζήτηση. Δεν είναι μόνο η περίπτωση της Αμβέρσας. Η Cosco επιδίωξε να πάρει προβλήτες, αν και δεν τα κατάφερε, στη Γερμανία και στην Ισπανία. Σε καμία περίπτωση δεν μπήκε θέμα αλλαγής των όρων εργασίας.
Στην περίπτωση, λοιπόν, που η Cosco κάνει κάποια υποχώρηση στα εργασιακά θέματα, πώς θα τοποθετηθείτε απέναντι στο γενικότερο θέμα της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού;
Η επίσημη θέση της ΟΜΥΛΕ είναι ότι κυρίαρχο θέμα για μας είναι η υπεράσπιση του δημόσιου συμφέροντος και του δημόσιου λιμανιού. Τα εργασιακά διασφαλίζονται αν διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον, είναι αλληλένδετα αυτά τα δύο.
Άρα αυτό που λέτε είναι ότι πάτε σε μία διαπραγμάτευση όπου, επί της ουσίας, βάζετε όλα τα κομβικά σημεία που αφορούν τον πυρήνα της σύμβασης και όλη τη διαδικασία της ιδιωτικοποίησης.
Ακριβώς.
Γίνονται στο λιμάνι αυτές τις μέρες προσπάθειες για για έμμεση εγκατάσταση της Cosco;
Μετά την συμφωνία αναστολής έκδοσης τιμολογίων, τις αμέσως επόμενες ώρες και ημέρες έγιναν απόπειρες να εγκατασταθεί η Cosco στο λιμάνι, να στήσει τον δικό της φορολογικό μηχανισμό και να δημιουργήσει κάποιες τετελεσμένες καταστάσεις. Σ’ όλα αυτά έχει την αρωγή της προηγούμενης διοίκησης του ΟΛΠ, που θεωρητικά έχει παραιτηθεί αλλά παραμένει στη θέση της.
Τι λένε οι εργαζόμενοι στο λιμάνι για το τι πρόκειται να γίνει από δω και πέρα; Είναι έτοιμοι να συνεχίσουν με κινητοποιήσεις;
Υπάρχει πολύ έντονη ανησυχία για το ποια θα είναι η έκβαση αυτών των διαπραγματεύσεων, και σε ορισμένες θέσεις εργασίας υπάρχει και έντονος θυμός. Οι εργαζόμενοι είμαστε σε στάση αναμονής.
Πιστεύετε ότι θα βοηθήσει τον αγώνα των εργαζομένων να εκδηλωθεί ευρύτερα αλληλεγγύη και από την τοπική κοινωνία στον Πειραιά και από την Αριστερά ενδεχομένως ή άλλους φορείς υπέρ του δημόσιου λιμανιού;
Ναι. Οι εργαζόμενοι στο λιμάνι από την αρχή του αγώνα μας εξηγήσαμε ότι η ιδιωτικοποίηση του ΣΕΜΠΟ θα έχει αρνητικές συνέπειες για τους εργαζόμενους γύρω από το λιμάνι, διότι πολλές απ’ αυτές τις δουλειές θα γίνονται απ’ την Cosco. Ο μέχρι τώρα δημόσιος ΟΛΠ αντιλαμβανόταν την ευθύνη του απέναντι στους παραλιμένιους δήμους και φρόντιζε, μ’ έναν συνδυασμό ετήσιων επιχορηγήσεων και ανταποδοτικών έργων που έφτιαχνε στα όριά του, να μειώνει την επιβάρυνση που τους προκαλούσε με τη λειτουργία του. Ένα ιδιωτικό μονοπώλιο δεν πρόκειται να έχει τέτοια συναίσθηση ευθύνης. Ο κατάλογος των συνεπειών στις τοπικές κοινωνίες θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα μακρύς. Θεωρούμε λοιπόν ότι η κοινωνία πρέπει να είναι δίπλα μας. Από την Αριστερά το θεωρούμε περίπου αυτονόητο, άλλωστε όλα αυτά τα χρόνια ήταν δίπλα μας, σεβόμενη πάντα την αυτονομία μας. Η πράξη έδειξε ότι έως έναν βαθμό έχουμε κοινές στοχεύσεις.
Ναυπηγεία Σκαραμαγκά: Στο πλευρό των εργαζομένων
Έρμαιο στις διαθέσεις της ThyssenKrupp είναι οι 1.400 εργαζόμενοι των ναυπηγείων Σκαραμαγκά, με τη γερμανική εταιρία να κλιμακώνει τις απειλές της για λουκέτο, εκβιάζοντας ουσιαστικά μεγαλύτερο μερίδιο στα εξοπλιστικά προγράμματα. Σε ακόμα χειρότερη θέση βρίσκονται οι 170 εργαζόμενοι της Εταιρίας Τροχαίου Υλικού, οι οποίοι είναι απλήρωτοι εδώ και έξι μήνες.
Μια μικρή αναδρομή είναι χρήσιμη για να καταλάβουμε πώς φτάσαμε μέχρι εδώ και ποιοι είναι οι υπεύθυνοι.
Το 1995, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ κάνει το πρώτο βήμα ιδιωτικοποίησης των ναυπηγείων Σκαραμαγκά με τον γνωστό “σοσιαλιστικό” τρόπο της μετοχοποίησης: 51%-49% σε ΕΤΒΑ και εργαζόμενους αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τότε πρόεδρος της ΓΣΕΕ, ο Χρήστος Πολυζωγόπουλος, αναφερόμενος στα ναυπηγεία, είχε πει ότι η ιδιωτικοποίησή τους “θα διασφαλίσει την αναπτυξιακή πορεία της επιχείρησης”.
Το 2002, πάλι με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, τα ναυπηγεία πωλούνται στη γερμανική HDW, που στη συνέχεια αγοράστηκε από τη Thyssen. Η πώληση αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα, αφού τα ναυπηγεία σχεδόν χαρίστηκαν: το αντίτιμο ήταν εξευτελιστικό, ενώ στη νέα ιδιοκτήτρια εταιρία δόθηκε και προίκα, με παραγγελίες της τάξης του ενός τρισ. δραχμών εκείνη την εποχή. Επίσης, με την πώληση των ναυπηγείων απολύθηκαν 600 από τους 2.000 εργαζόμενους.
Το 2007 ο τομέας των τρένων αποσπάται από τα ναυπηγεία με τη δημιουργία της Εταιρίας Τροχαίου Υλικού ΑΕ, η οποία με 170 εργαζόμενους πωλείται στην ελβετική Dr Meyer Beteiligungen.
Οι εξελίξεις τον τελευταίο καιρό είναι ακόμα χειρότερες και αναμένονται τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Προεκλογικά, το ΠΑΣΟΚ προσπάθησε να πείσει ότι προέκυψε από παρθενογένεση και θα κυβερνήσει με γνώμονα τη δίκαιη κοινωνία.
Λίγες μέρες πριν τις εκλογές, η γερμανική εταιρία κατήγγειλε τη σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο (Πολεμικό Ναυτικό) για την κατασκευή τεσσάρων υποβρυχίων και τον εκσυγχρονισμό άλλων τριών, επικαλούμενη χρέος 520 εκατ. ευρώ του ελληνικού δημοσίου, το οποίο με τη σειρά του δεν έχει παραλάβει τα υποβρύχια επειδή παρουσιάζουν τεχνικά προβλήματα (πρόκειται για το γνωστό υποβρύχιο Παπανικολής, που… γέρνει).
Ο γερμανικός όμιλος σχεδιάζει το 2010 να απολύσει 20.000 εργαζόμενους παγκοσμίως, ενώ το 2009 έκανε 12.000 απολύσεις. Για τα ελληνικά ναυπηγεία, έχει δηλώσει ότι μπορεί να καλύψει τη μισθοδοσία μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Από κει και πέρα πρέπει το ελληνικό δημόσιο να καλύψει τους εργαζόμενους μέχρι τον Γενάρη-Φλεβάρη, οπότε ή θα κλείσει τα ναυπηγεία ή θα βρει νέο αγοραστή. Εκτός από τους 1.400 εργαζόμενους των ναυπηγείων που κινδυνεύουν να βρεθούν στο δρόμο, οι 170 εργαζόμενοι της Εταιρίας Τροχαίου Υλικού –θυμίζουμε: έξι μήνες απλήρωτοι– είναι ήδη με το ένα πόδι έξω, αφού η εταιρία έχει μπει σε διαδικασία πτώχευσης, κάτι που σημαίνει ότι ενδέχεται να μην πάρουν ούτε τις αποζημιώσεις τους.
Στην πραγματικότητα, η ThyssenKrupp εκβιάζει για μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα των εξοπλιστικών προγραμμάτων και τις νέες παραγγελίες.
Οι ευθύνες του δικομματισμού και σε αυτή την περίπτωση πασίδηλες. Το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση στο παρελθόν άνοιξε το δρόμο των ιδιωτικοποιήσεων και του ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου, ενώ με τις συνδικαλιστικές του ηγεσίες συστηματικά διαμεσολαβεί για την καλύτερη εξυπηρέτηση των οικονομικά ισχυρών. Στο ίδιο πλαίσιο, η ΝΔ συνέχισε με μεγαλύτερη ένταση την ίδια πολιτική.
Είναι επιτακτική ανάγκη η ολόπλευρη υποστήριξη των εργαζόμενων στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και την καταβολή των δεδουλευμένων.
Είναι, επίσης, επιτακτική ανάγκη ο συντονισμός και η ενότητα όλων των εργαζόμενων, η ανάπτυξη αγώνων, η οικοδόμηση μετώπου ενάντια στη νεοφιλελεύθερη πολιτική και τους γαλαζοπράσινους υπηρέτες της. Οι εργαζόμενοι στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και οι εργαζόμενοι στο λιμάνι του Πειραιά είναι πολύ κοντά, κυριολεκτικά και μεταφορικά, γι’ αυτό πρέπει οι αγώνες τους όχι μόνο να συνεχιστούν αλλά και να συναντηθούν.
Να αγωνιστούμε αποφασιστικά και μαζικά:
-
Για πλήρη και σταθερή απασχόληση των εργαζόμενων.
-
Για την επανένταξη της Εταιρίας Τροχαίου Υλικού στα ναυπηγεία.
-
Για δημόσια ναυπηγεία στο πλαίσιο μιας σχεδιασμένης εθνικής ναυπηγικής πολιτικής.