Σε εξέλιξη βρίσκεται η πρωτοβουλία ΔΙΚΑΙΩΜΑ για τα δικαιώματα των εργαζομένων και των ανέργων. Ήδη στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και το Ηράκλειο Κρήτης έγιναν τις τελευταίες 15 μέρες ιδρυτικές συνελεύσεις της κίνησης με συμμετοχή εκατοντάδων εργαζομένων. Μιλήσαμε με την Γιώτα Τζανή και τον Γιώργο Παπαϊωάννου, εργαζόμενους και συνδικαλιστές που συμμετέχουν στην κίνηση.
Τι θέλει να κάνει το ΔΙΚΑΙΩΜΑ; Με τι θέλει να ασχοληθεί και με ποιον τρόπο;
Γ.Τ.: Το ΔΙΚΑΙΩΜΑ έρχεται σε μία περίοδο που πολλοί εργαζόμενοι, και ειδικά νέοι, δεν γνωρίζουν βασικά δικαιώματα – και δεν έχουν και από πού να τα μάθουν. Είναι αρκετά δύσκολο ν’ απευθυνθεί ένας άνθρωπος κάπου για να μάθει έστω τα βασικά: χρειάζεται αρκετό ψάξιμο, να βρει έναν δικηγόρο, να βρει, με τα χίλια ζόρια, το σωματείο – εάν γνωρίζει ότι υπάρχει σωματείο. Το ΔΙΚΑΙΩΜΑ προσπαθεί να ακουμπήσει αυτό το ζήτημα. Να δώσει απαντήσεις. Αλλά υπάρχει και το εξής: “Ωραία, το έμαθα το δικαίωμά μου. Και τώρα τι; Είμαι σε μία επιχείρηση, με άλλους συναδέλφους, δεν έχουμε μιλήσει ποτέ, έχουμε τα ίδια προβλήματα, πώς δηλαδή αυτό το δικαίωμα που έχω μπορώ να το διεκδικήσω και να το κατακτήσω;” Αυτό μας απασχολεί. Πώς θα ξαναμάθουμε να διεκδικούμε και να παίρνουμε αυτό που μας ανήκει.
Αυτό δεν το καλύπτουν τα σωματεία;
Γ.Τ.: Δυστυχώς όχι, δεν το καλύπτουν. Πολλές φορές, ας πούμε, καλείς τα σωματεία και δεν έρχονται. Αλλά ας πάμε και σε πιο στοιχειώδη: δεν έχουν κάνει καν γνωστή την ύπαρξή τους στον κόσμο. Είναι καλό που υπάρχουν τα σωματεία, αλλά έχουν φτάσει σ’ ένα σημείο που δεν έχουν διαπραγματευτική δύναμη. Δεν μπορούν να διεκδικήσουν. Όταν ψηφίζει πολύ λίγος κόσμος, όταν βλέπουν τον αριθμό των μελών τους να συρρικνώνεται, περιορίζονται μόνο σε ελιγμούς με τις διοικήσεις μήπως περισώσουνε κάτι.
Οπότε είστε υπέρ ή κατά των σωματείων; Θέλετε να υποκαταστήσετε τα σωματεία ή υπερασπίσετε τη δομή των σωματείων;
Γ.Π.: Το ΔΙΚΑΙΩΜΑ φυσικά και δεν είναι κατά των σωματείων – ούτε μπορεί, ούτε θέλει να υποκαταστήσει τα σωματεία. Υποστηρίζει την ανάγκη να υπάρχουν σωματεία. Και το υποστηρίζει και με πρακτικούς τρόπους. Δηλαδή ένα από τα πράγματα που θέλει να κάνει είναι να καλεί τον κόσμο να γραφτεί στα σωματεία. Πρέπει να μπει κόσμος στα σωματεία, να τα ζωντανέψει, να περάσουν τα σωματεία στα χέρια των εργαζόμενων, στις περιπτώσεις που πρακτικά δεν τους ανήκουν. Από την άλλη μεριά, θέλουμε να φτάσουμε και σε καταστάσεις που τα σωματεία δεν φτάνουν. Η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου στον ιδιωτικό τομέα δεν είναι συνδικαλισμένος – σ’ ένα ποσοστό 85%. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται τα σωματεία να μαζικοποιηθούν και ίσως να αλλάξουν και προσανατολισμό, αλλά χρειάζονται και άλλες κινήσεις που να καλύψουν τους εργαζόμενους και κυρίως ν’ ανακαλύψουν ξανά οι εργαζόμενοι βασικές αξίες και τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων τους: την αλληλεγγύη, την ενότητα, τη διεκδίκηση.
Πρακτικά πώς λειτουργείτε; Αν σε κάποιο χώρο εργασίας εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα, τι μπορεί να κάνει το ΔΙΚΑΙΩΜΑ;
Γ.Τ.: Καταρχάς, προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα δίκτυο επικοινωνίας ώστε να μαθαίνουμε προβλήματα σε χώρους εργασίας. Και μέσα από το σάιτ, αλλά και μέσα από τους ανθρώπους που συμμετέχουν στο ΔΙΚΑΙΩΜΑ. Στο ΔΙΚΑΙΩΜΑ συμμετέχουν και δικηγόροι, λογιστές, εργαζόμενοι στην επιθεώρηση εργασίας, στον ΟΑΕΔ, στο ΙΚΑ, που μπορούν με άμεσο τρόπο να απαντήσουν τι ανήκει στον καθένα, στο άμεσο πρόβλημα του συγκεκριμένου ανθρώπου. Μετά απ’ αυτό προσπαθούμε να βρούμε μαζί με τους άλλους εργαζόμενους τι μπορεί να γίνει.
Τα μηνύματα μέχρι τώρα ποια είναι;
Γ.Τ.: Τα μηνύματα είναι πολύ θετικά – μου έχει κάνει τρομερή εντύπωση η ανταπόκριση που υπάρχει. Αυτή η προσπάθεια μπορεί να δώσει ελπίδα σε πολύ κόσμο γιατί δεν υπόσχεται έτοιμες λύσεις, αλλά αλληλεγγύη και δράση.
Στο ΔΙΚΑΙΩΜΑ μπορούν να συμμετάσχουν άνθρωποι από διάφορους πολιτικούς χώρους;
Γ.Τ.: Δεν έχει σημασία η πολιτική τοποθέτηση του καθένα για να απευθυνθεί ή να συμμετέχει στο ΔΙΚΑΙΩΜΑ. Δεν μας ενδιαφέρει τι ψηφίζει κ.λπ. Αρκεί να μην είναι ρουφιάνος στη δουλειά του ή κάτι τέτοιο. Το ΔΙΚΑΙΩΜΑ δεν έχει μία πολιτική απόχρωση με την έννοια του τι ψηφίζει ο καθένας ή σε ποιο κόμμα ανήκει ή δεν ανήκει. Έχει να κάνει καθαρά με το ότι θέλει να έχει έναν συγκεκριμένο προσανατολισμό. Οι εργαζόμενοι να έχουν δικαιώματα και αξιοπρέπεια.
Το σάιτ πώς λειτουργεί;
Γ.Π.: Αυτό το σάιτ, το www.dikaioma.gr, είναι ένα βασικό εργαλείο για το συντονισμό, την επικοινωνία και την ενημέρωση. Μέσα απ’ αυτό μπορεί κάποιος να ενημερώσει για ζητήματα που υπάρχουν στους χώρους εργασίας και να ζητήσει κάποια υποστήριξη στην ενημέρωση ή στη διεκδίκηση δικαιωμάτων. Επίσης θέλουμε να έχει ειδήσεις από χώρους δουλειάς, από κινήσεις που γίνονται, ανεξάρτητα από το ποιος τις κάνει και πού ανήκει, και θέλουμε να έχει διάφορα αφιερώματα σε χώρους εργασίας, ερωτηματολόγια, πληροφορίες γύρω από δικαιώματα. Ενώ ένα μεγάλο κομμάτι του είναι αφιερωμένο στην ανεργία.
Γι’ αυτό το θέμα, την ανεργία, το ΔΙΚΑΙΩΜΑ τι έχει σκεφτεί να κάνει;
Γ.Π.: Οι άνεργοι είναι ένα τεράστιο δυναμικό, εκρηκτικό στην ελληνική κοινωνία, και έχουν αυξηθεί, άσχετα από τα ψέματα που λένε τα κυβερνητική στοιχεία – γιατί είναι γνωστό ότι είναι επιστημονικά μεθοδευμένο να παρουσιάζεται μικρότερο το ποσοστό των ανέργων απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι πρέπει το πρόβλημα να βγει προς τα έξω. Να μην κρύβεται σε κάθε σπίτι, να μην το κρατάει ο καθένας μέσα του. Να εκφραστεί. Πρακτικά, αυτό που ήδη κάνουμε είναι εξορμήσεις έξω από διάφορους ΟΑΕΔ, να υπάρχει επικοινωνία και επαφή, και ο στόχος μας είναι να φτιαχτούν επιτροπές ανέργων σε κάθε γειτονιά, οι οποίες να συντονίζονται, να αρχίζουν να διεκδικούν και να βγάζουν το πρόβλημα προς τα έξω.
Αυτές οι επιτροπές που σκέφτεστε θα έχουν συγκεκριμένα αιτήματα; Ποια μπορεί να είναι αυτά;
Γ.Π. Πρώτα και κύρια οι άνεργοι θέλουν δουλειά. Μετά, το επίδομα ανεργίας πρέπει να είναι τέτοιο ώστε μ’ αυτό να μπορεί να ζήσει κάποιος με αξιοπρέπεια. Να είναι κοντά στο βασικό μισθό και να το παίρνει για όλο το διάστημα που είναι άνεργος. Γιατί φυσικά ένας άνθρωπος δεν έχει ανάγκη για φαγητό π.χ. για ένα χρόνο, έχει ανάγκη και μετά από ένα χρόνο. Το κράτος δίνει ένα επίδομα μόνο σε περίπτωση που έχεις απολυθεί και μόνο αν έχεις συμπληρώσει πάρα πολλά ένσημα τα τελευταία δύο χρόνια. Και όχι μόνο είναι εξευτελιστικό το επίδομα και δεν μπορεί κανείς να ζήσει απ’ αυτό, αλλά επιπλέον κόβεται και ο άνεργος πρέπει να κόψει το λαιμό του να βρει πώς θα ζήσει. Άρα λέμε: επίδομα ανεργίας για όσο είναι κανείς άνεργος.
Άλλα αιτήματα πέρα από το επίδομα;
Γ.Π.: Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους τους άνεργους, γιατί καθένας πρέπει να έχει δικαίωμα στην περίθαλψη, ανεξάρτητα αν έχει δουλειά ή όχι. Ζητάμε, επίσης, η κάρτα ανεργίας να χρησιμεύει σαν πάσο σε μια σειρά από δραστηριότητες. Δηλαδή με την κάρτα ανεργίας να μπορεί κανείς να μετακινείται ελεύθερα σε συγκοινωνίες, να έχει εκπτώσεις σε βασικά είδη και αγαθά, να μην πληρώνει δημοτικά τέλη – δεν μπορεί ο άνεργος να πληρώνει τα ίδια δημοτικά τέλη που πληρώνει μια τράπεζα (γιατί αυτός είναι σήμερα ο νόμος). Να μπορεί επίσης ένας άνθρωπος με την κάρτα ανεργίας να πηγαίνει και σε πολιτιστικά γεγονότα, συναυλίες, θέατρα κ.λπ., να μπορεί να έχει κοινωνική δραστηριότητα.
Πώς μπορεί να επικοινωνήσει κανείς με το ΔΙΚΑΙΩΜΑ;
Γ.Τ.: Μπορεί να επικοινωνήσει μέσω του σάιτ, υπάρχουν τηλέφωνα επικοινωνίας, αλλά και όσο θα ανοίγει αυτή η κατάσταση, όλο και κάπου θα μας βρίσκουνε. Δηλαδή θα μας βρίσκουνε δίπλα τους.
Επικοινωνήστε με την κίνηση ΔΙΚΑΙΩΜΑ:
-
Μέσω του σάιτ www.dikaioma.gr
-
Για συγκεκριμένα προβλήματα σε χώρους δουλειάς, στο μέιλ [email protected]
-
Για οτιδήποτε άλλο, στο [email protected]
-
Και στα τηλέφωνα: Αθήνα: 6973040230 – 6944370977, Θεσσαλονίκη: 6945953897, Πάτρα: 6977558111, Ηράκλειο: 6977322612, Καβάλα: 6976687590, Αγρίνιο: 6977744393