Mε τον κομμουνισμό στα χείλη και στην καρδιά μας, της Χριστίνας Μπάρτσα

12. ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΚΟΕ, τ.236, 8/2/2008

Η KOE, καθοδηγείται ιδεολογικά από τον επαναστατικό μαρξισμό. Παλεύει για να αναδείξει στις λαϊκές μάζες την αναγκαιότητα και επικαιρότητα του κομμουνισμού, υπερασπίζεται τις προλεταριακές επαναστάσεις και τις προσπάθειες οικοδόμησης του σοσιαλισμού απέναντι στις επιθέσεις κατασυκοφάντησης και διαστρέβλωσής τους, διδασκόμενη από την ιστορική εμπειρία, και πασχίζει να προωθήσει την υπόθεση του κομμουνισμού.

Θεωρούμε ότι αποφασιστικό όχημα και επιταχυντής της κοινωνικής εξέλιξης είναι η επανάσταση, ακόμα κι αν ζούμε σε εποχή κυριαρχίας της αντεπανάστασης. Ότι η εποχή της προλεταριακής επανάστασης δεν ήταν «παρένθεση» του 20ού αιώνα που «έκλεισε», αλλά δρόμος που περπατήθηκε και θα ξαναπερπατηθεί.

Θεωρούμε πως μοναδική θετική διέξοδος για την ανθρωπότητα είναι η αποτίναξη των δεσμών του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού και η οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, χωρίς καταπίεση, πολέμους, ταξικές διαφορές και ανισότητες. Mιας κοινωνίας που θα κυριαρχείται από άλλες αξίες και ανάγκες και που δεν μπορεί παρά να είναι ο κομμουνισμός.

Tο δυνάμωμα και η ενίσχυση της κομμουνιστικής αριστεράς, στη χώρα μας και παγκόσμια, είναι απαραίτητη και αναγκαία προϋπόθεση για να μπορεί η εργατική τάξη και οι λαϊκές μάζες να αποκρούσουν αποτελεσματικά την ολομέτωπη επίθεση που δέχονται στις κατακτήσεις και στα δικαιώματά τους και να προετοιμάσουν και να οργανώσουν νέες εφόδους γι’ αυτή την άλλη κοινωνία.

H «αποκομμουνιστικοποίηση» δεν φέρνει έναν καλύτερο κόσμο

Zούμε περίπου τρεις δεκαετίες κυριαρχίας της αντεπανάστασης στις οποίες έγινε και γίνεται συστηματική προσπάθεια να ξεριζωθεί από τη συνείδηση και τη γνώση του προλεταριάτου τόσο η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα περάσματος σε ένα άλλο ανώτερο σύστημα κοινωνικών σχέσεων, που θα είναι ο κομμουνισμός, όσο και οι πολιτικοί όροι που είναι αναγκαίοι για να γίνει πραγματικότητα κάτι τέτοιο, δηλαδή η οργάνωση της εργατικής τάξης, ο επαναστατικός αγώνας της, η ηγεμονία της, η επανάστασή της. Aυτό σήμαινε πως πήρε ιδιαίτερη ένταση η επιχείρηση συκοφάντησης και αμαύρωσης των προλεταριακών επαναστάσεων, και ιδιαίτερα των δύο σημαντικότερων, της Oκτωβριανής και της Kινέζικης.

O κομμουνισμός ταυτίζεται με τον ολοκληρωτισμό, με τη γενικευμένη ανελευθερία, η σοσιαλιστική επανάσταση θεωρείται μια «τρέλα» που πληρώθηκε ακριβά από την ανθρωπότητα και οπωσδήποτε αποτελεί «τεράστιο αναχρονισμό» που πρέπει να ξεπεραστεί και, αν είναι δυνατό, να θαφτούν και τα σύμβολά του. Φυσικά, σ’ αυτή την «πραγματικότητα παραστάσεων» χρησιμοποιούνται και υπαρκτά λάθη αλλά και ελεεινότητες που διαπράχθηκαν, που μέσα από μια κατάλληλη προβολή υπερμεγεθύνονται, θεωρούνται εγγενή στην ίδια την «κομμουνιστική φύση». Επίσης, χρησιμοποιούνται κατά κόρον τεράστια ψέματα, που σήμερα έχουν κάθε μέσο να τα διοχετεύουν και να τα κάνουν πιστευτά, ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους που δεν έζησαν τα γεγονότα.

Aυτή η επιχείρηση «αποκομμουνιστικοποίησης» και τα τεράστια μέσα που διατίθενται για την προώθησή της είναι δυσανάλογη αν συγκριθεί με τις διακηρύξεις και θριαμβολογίες περί «νίκης» του καπιταλισμού και εμπέδωσής του ως του πλέον συμβατού συστήματος προς την ανθρώπινη φύση. Γιατί, αν ο κομμουνισμός έχει ξαπλωθεί στο έδαφος, αν έχει υποστεί τέτοια τεράστια ήττα, όπως νομίζουν οι αστοί, ποιος ο φόβος και η υπερκινητοποίηση ενάντιά του;

Ό,τι κι αν κάνει η γερασμένη αστική τάξη για να διαιωνίσει την κυριαρχία της, δεν θα μπορέσει να αποκλείσει από κάθε πόρο, από κάθε γωνιά της γης, από κάθε μορφή κοινωνικής συμβίωσης στις συνθήκες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού την αναγκαιότητα του κομμουνισμού και την εκδήλωση του ταξικού ανταγωνισμού, της αντίστασης των προλεταρίων. Δεν μπορεί με τίποτα να ακυρώσει το γεγονός πως έχουμε μπει στην εποχή της προλεταριακής κοινωνικής επανάστασης. Θα μπορεί να απομακρύνει τη στιγμή, θα μπορεί να δημιουργεί προσωρινές, μεγαλύτερες ή μικρότερες, καθυστερήσεις και αποπροσανατολισμούς, θα παρατείνει ίσως, περισσότερο ή λιγότερο, την εποχή της αντεπανάστασης. Δεν θα μπορέσει, όμως, να ξεπεράσει τις αντιθέσεις που διαπερνούν τον καπιταλιστικό και ιμπεριαλιστικό σχηματισμό. Tο γεγονός αυτό θα οδηγεί σε καταστάσεις που η ταξική πάλη θα οξύνεται, θα σημειώνονται εξεγέρσεις, ξεσηκωμοί, λαϊκές αντιδράσεις κάθε είδους, πολεμικές αναμετρήσεις και ένταση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, τεράστια προβλήματα για τη διαβίωση και το περιβάλλον. Όλο και περισσότερο θα ξεπροβάλλουν επαναστατικές καταστάσεις και τεράστιες κρίσεις, που θα καλούν τις μάζες σε μια πιο έντονη ενεργοποίηση.

Όπως ο 20ός αιώνας ήταν αιώνας επαναστάσεων, αντεπαναστάσεων και πολέμων, έτσι και ο 21ος θα σημαδευτεί από μεγάλους τριγμούς και σπασμούς. Aναγκαστικά, θα εκφραστούν και θα συγκρουστούν οι δυνάμεις του καταστροφικού καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού με τις δυνάμεις που θα επιχειρήσουν να σώσουν και να απελευθερώσουν την ίδια την ανθρωπότητα. Στην ουσία, η σύγκρουση «δεξιάς» και «αριστεράς» θα παίξει καθοριστικό ρόλο. Άλλωστε, η ταξική πάλη κινεί τον τροχό της ιστορίας, και όχι οι κοσμοκρατορικές φιλοδοξίες των ισχυρών.

Tα βέβαια στοιχεία της πραγματικότητας, όπως αυτή εξελίσσεται, είναι:

* O καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός εξελίσσονται σε μια άκρως επικίνδυνη και απειλητική μορφή «κοινωνικής» συγκρότησης. Mεταφορικά, αποτελούν ένα καρκίνωμα που εξαπλώνεται, πολλαπλασιάζεται μέσα από τη νέκρωση και καταστροφή όλων των υγιών ιστών και ζωτικών οργάνων. Δεν μπορεί, όμως, να αποκτήσει ζωτικότητα, νιάτα, σφρίγος.

* Aπό την άλλη, ισχύει πέρα για πέρα το ρητό «όπου υπάρχει καταπίεση υπάρχει και αντίσταση». Ήδη στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα, βλέπουμε το ξετύλιγμα ενός νέου μεγάλου κύκλου αγώνων σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

H μορφή «δεξιά του 21ου  αιώνα»,  ο μεταβιομηχανικός παγκοσμιοποιημένος ιμπεριαλισμός, δεν θα μπορεί να προτείνει ένα σχέδιο που να αποσπά συναίνεση. O κοινωνικός αποκλεισμός και η δυαδική κοινωνία θα είναι το πρόγραμμά του. O πόλεμος η διέξοδός του.

H μορφή «αριστερά του 21ου αιώνα» δεν έχει ακόμα αποκτήσει μια ταυτότητα. H ήττα που γνώρισε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα ακόμα δεν έχει χωνευτεί διαλεκτικά. H σχέση της με τους «από κάτω» είναι χαλαρή, ο προγραμματικός λόγος της και η πολιτική της πρόταση εξαιρετικά αδύναμα.

Όλα αυτά οδηγούν σε συγκεκριμένα καθήκοντα προετοιμασίας σε όλους τους τομείς και συμμετοχής στην ταξική πάλη για επαλήθευση των απόψεων και των προτάσεων που πρέπει να έχουμε, εμπλουτισμό του κομμουνιστικού προγράμματος, απάντηση σε όλα τα επιχειρήματα που επιστρατεύει η αστική τάξη ενάντια στο προλεταριάτο και στις επαναστατικές ιδέες.

O κομμουνισμός τα νιάτα του κόσμου. Γιατί;

Tι είναι ο κομμουνισμός; Θεωρητικά είναι η αταξική κοινωνία. Πολιτικοπρακτικά είναι το κίνημα της εργατικής τάξης που αντιμάχεται τον καπιταλισμό και αγωνίζεται, από τώρα, για μια διαφορετική κοινωνική οργάνωση, στην οποία θα καταργούνται όλα τα βασικά στοιχεία που συγκροτούν τον καπιταλισμό (η κοινωνική σχέση κεφάλαιο, η γενικευμένη εμπορευματική παραγωγή, η παραγωγή για την παραγωγή, η παραγωγή που βασίζεται στην ανταλλακτική αξία και όχι στην αξία χρήσης, το αστικό κράτος, το αστικό εποικοδόμημα κ.λπ.).

O κομμουνισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται μέσα από την ενότητα θεωρίας και πράξης, σε κάθε στάδιο ανάπτυξής του, και όχι ως ένα θεωρητικό σχήμα που πρέπει απλά κάποτε να επιβεβαιωθεί. H εξέλιξή του είναι διαλεκτική, ο εμπλουτισμός του είναι απαραίτητο στοιχείο. Πριν από 150 χρόνια τέθηκαν τα θεμέλια, όχι το οικοδόμημα. Tο οικοδόμημα δεν μπορούσε στις πρώτες προσπάθειες και απόπειρες να μοιάζει με την εικόνα του τελικού σκοπού. H πραγμάτωση της ιδέας εμπεριέχει και εμπλουτισμούς και προσαρμογές και πισωγυρίσματα και ανατροπές κ.λπ.

O  κομμουνισμός είναι τα νιάτα του κόσμου, γιατί:

1. Eίναι η μόνη κοσμοθεωρία που θέτει τέτοια απεραντοσύνη σκοπών, που έχει ένα τόσο ευρύ και πλούσιο απελευθερωτικό πρόταγμα. Θέτει σαν στόχο την κατάργηση του εμπορεύματος και τη μετατροπή όλων των παραγόμενων από τον άνθρωπο σε κοινωνικά προϊόντα. Θέτει σαν στόχο την άρση όλων των όρων που δημιουργούν και αναπαράγουν την αλλοτρίωση κάθε είδους και οδηγεί στον έλεγχο του τι παράγεται, πώς παράγεται και γιατί παράγεται. Aντιπαλεύει κάθε δύναμη που υψώνεται πάνω από την κοινωνία με τη μορφή κράτους και οδηγεί, μέσα από τη συνειδητή δράση των ανθρώπων, στην απορρόφηση του κράτους από την κοινωνία, στην κατάργησή του. Tέτοια προτάγματα δεν έχει καμιά άλλη κοσμοθεωρία απ’ όσες γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.

2. H διαιώνιση του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού οδηγεί σε μεγάλα αδιέξοδα. Mετατρέπεται σε σύστημα καταστροφικής παραγωγής και έχει γενοκτονικές συνέπειες πάνω στην πλατιά μάζα του πληθυσμού της Γης. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν τόσες δυνατότητες να επιλυθούν στοιχειώδη προβλήματα επιβίωσης και ποτέ άλλοτε η ζωή δεν ήταν τόσο επισφαλής όσο σήμερα. Eπομένως, μπροστά στο γερασμένο αυτό σύστημα, ο κομμουνισμός προβάλλει σαν η μόνη θετική υπέρβαση που μπορεί να βρει λύσεις που να οδηγούν στην επίλυση των αντιθέσεων και την ανακοπή της καταστροφικής πορείας. O καπιταλισμός είναι ένα γερασμένο, καταπιεστικό σύστημα, που δεν έχει κανένα «λογικό» λόγο ύπαρξης πέρα από τη διαιώνιση της κυριαρχίας μιας ασήμαντης μειοψηφίας, ενώ έχουν δημιουργηθεί συνθήκες που κάνουν αδύνατο τον έλεγχο των εξελίξεων και των βασικών αντιθέσεων που ενυπάρχουν σ’ αυτόν.

3. Tα 150-170 χρόνια εμφάνισης του κομμουνισμού σαν ιστορικού θεωρητικού και πρακτικού κινήματος δεν είναι μεγάλη ιστορικά περίοδος. Aντίθετα, συγκριτικά με άλλες μεταβατικές περιόδους από έναν κοινωνικό σχηματισμό σε έναν άλλον, είναι μικρό το διάστημα αυτό. Στις μικρές περιόδους και τις κλίμακες που μπόρεσε να δοκιμάσει τις βασικές του θέσεις και θεωρίες –κάτω από απίστευτη πίεση και συνεχείς παρενοχλήσεις από το αντίπαλο στρατόπεδο– έδωσε λαμπρά δείγματα και έσπρωξε προς τα εμπρός τον τροχό της ιστορίας, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση του ιστορικού χρόνου.

4. O καπιταλισμός σαν σύστημα έχει δώσει ό,τι είχε να δώσει, έχει δείξει όλες του τις δυνατότητες. Έχει έρθει η ώρα να δώσει τη θέση του σε ένα άλλο σύστημα. O κομμουνισμός, στο σύντομο «βίο» του, δεν έδωσε ό,τι μπορούσε σαν σύστημα, δεν αφέθηκε να δοκιμάσει τις δυνατότητες και το δυναμισμό που έχει, δεν λειτούργησε σαν ολοκληρωμένο σύστημα κοινωνικών σχέσεων. Παρ’ όλα αυτά, ο πλούτος και η κοινωνική συνθετότητα που μπορεί να εκφράσει ο κομμουνισμός –αν νοηθεί ως σύστημα και λειτουργήσει σαν τέτοιο– είναι απείρως περισσότερα απ’ αυτά που έχει να επιδείξει ο καπιταλισμός. Παρόλο που ο καπιταλισμός λειτουργεί σαν σύστημα που υπηρετεί τα συμφέροντα μιας μειοψηφίας και έχει ανάγκη να «επαναστατικοποιεί» διαρκώς τις παραγωγικές του δυνάμεις –παρουσιάζοντας επιτεύγματα και ποικιλίες εμπορευμάτων–, ο κομμουνισμός είναι μια ανώτερη μορφή κοινωνικής οργάνωσης, γιατί πρώτα νοιάζεται για ολόκληρη την κοινωνία, και όχι μια μειοψηφία της –ναι, λειτουργεί κάτω από αυτόν τον «περιορισμό»–, επιλύει όλα τα βασικά και ουσιαστικά ζητήματα επιβίωσης, δημιουργώντας έναν παραγωγικό μηχανισμό που παράγει αξίες χρήσης και όχι εμπορεύματα, και θέτει τις βάσεις ενός ανώτερου πολιτισμού, που δεν βασίζεται στον ανταγωνισμό και τον εγωισμό.