Όσα γίνονται στο μακρινό Νεπάλ, όπου εδώ και χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη μια επαναστατική διαδικασία, για πολλούς πιθανώς αδιανόητη πριν λίγα μόλις χρόνια, προκαλούν το ενδιαφέρον του κόσμου της Αριστεράς. Άλλωστε, η περυσινή αποστολή της ΚΟΕ στο Νεπάλ και οι επισκέψεις Νεπαλέζων συντρόφων στην Ελλάδα αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα της αλληλεγγύης μας. Η εφημερίδα μας συχνά ενημερώνει για αυτές τις εξελίξεις, που έχουν τέτοια πυκνότητα ώστε πολλές φορές προκαλείται σύγχυση σε όποιον δεν τις παρακολουθεί τακτικά. Σ’ αυτό το φύλλο επιλέξαμε μια σύντομη επισκόπηση των τελευταίων δύο κρίσιμων δεκαετιών, και κατατοπιστικά αποσπάσματα μιας πρόσφατης συνέντευξης του σ. Μπασάντα, ηγετικού στελέχους του μαοϊκού κόμματος (για το πλήρες κείμενο βλέπε www.wprmbritain.org).
Μπορείτε να μας εξηγήσετε την κατάσταση μετά την παραίτηση του Πρατσάντα από την κυβέρνηση;
Υπάρχει μια μακροχρόνια παράδοση στην ιστορία μας, που επιτάσσει ότι κάθε κόμμα που ανεβαίνει στην εξουσία πρέπει να υποτάσσεται στις επιθυμίες του ινδικού επεκτατισμού και ταυτόχρονα στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ. Οι αντιδραστικοί περίμεναν ότι το ίδιο θα κάνουν και οι μαοϊκοί – αλλά εμείς τους διαψεύσαμε. Όταν αντιλήφθηκαν ότι δεν εγκαταλείψαμε την επανάσταση, αλλά προσπαθούμε να εξοικειώσουμε τις μάζες με το πρόγραμμά μας, αποφάσισαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Αποκαλύψαμε όλη αυτή τη μεθόδευση, και τώρα ένα ακόμη πιο μεγάλο τμήμα του λαού στράφηκε υπέρ του κόμματός μας και της επανάστασης.
Μετά την πρόσφατη συνδιάσκεψή σας, ποια είναι η στρατηγική και οι τακτικές που ακολουθείτε;
Η χώρα μας είναι ημιφεουδαρχική και ημιαποικιακή, άρα η άμεση στρατηγική μας είναι να καταργήσουμε τη φεουδαρχία και την ιμπεριαλιστική κυριαρχία, ολοκληρώνοντας έτσι τη Νέα Δημοκρατική Επανάσταση. Τώρα βέβαια ανακύπτει άμεσα το ερώτημα της πολιτικής πρωτοκαθεδρίας, δηλαδή της κυριαρχίας της κυβέρνησης επί των ενόπλων δυνάμεων. Πρόκειται δίχως άλλο για ζήτημα αστικής δημοκρατίας. Αλλά ποτέ μέχρι σήμερα στην ιστορία του Νεπάλ δεν υπήρξε πολιτική κυριαρχία επί του στρατού στη χώρα μας. Συνεπώς, το να τεθεί ο στρατός υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης είναι η ελάχιστη συνθήκη για να προστατευτούν τα επιτεύγματα του λαϊκού πολέμου και του μαζικού κινήματος.
Τι ρόλο παίζουν τώρα η Ινδία και οι ΗΠΑ στη νεπαλέζικη πολιτική;
Οι Ινδοί θέλουν να επεκτείνουν τα σύνορά τους μέχρι τα Ιμαλάια, ώστε να μπορούν να εκμεταλλευτούν τις φυσικές πηγές μας ανεμπόδιστα. Οι ΗΠΑ θέλουν να μετατρέψουν σε βάση τους το Νεπάλ, ώστε να μπορούν να ελέγχουν ολόκληρη τη Νότια Ασία και να κυκλώσουν την Κίνα. Τώρα οι αντιδραστικοί προσπαθούν να εγκαθιδρύσουν μια κυβέρνηση-μαριονέτα για να καταστείλουν την επανάσταση. Την ίδια στιγμή, η εργατική τάξη και οι καταπιεζόμενοι λαοί θέλουν αυτή η επανάσταση να πάει μπροστά. Η χώρα μας είναι λοιπόν το θέατρο της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις δύο αυτές εκδοχές.
Δεδομένης της παγκόσμιας συζήτησης σχετικά με τη σπουδαιότητα της επανάστασης στο Νεπάλ, ποιο μήνυμα έχετε να στείλετε σε ολόκληρο τον κόσμο;
Βρισκόμαστε σε ένα σοβαρό σταυροδρόμι. Αν κάνουμε τα σωστά βήματα, θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τη Νέα Δημοκρατική Επανάσταση. Αν πάλι κάνουμε ένα σοβαρό λάθος, η επανάσταση μπορεί να καταρρεύσει. Κάποιοι θεωρούν ότι έχουμε εγκαταλείψει την επανάσταση. Αυτό είναι εντελώς λάθος. Δεν υποστηρίζουμε ότι όλα όσα κάναμε ή κάνουμε είναι σωστά. Αλλά εδραιώνουμε μια ισχυρή βάση στις μάζες για την επαναστατική αλλαγή. Τους επόμενους εννέα μήνες έχουμε να δώσουμε σκληρή μάχη πάνω στο ζήτημα του λαϊκού Συντάγματος, και χρειαζόμαστε κάθε διεθνιστική βοήθεια. Η αντιδραστική συνωμοσία εργάζεται αδιάκοπα για να διαλύσει τη Συντακτική Συνέλευση και να ξεκινήσει πόλεμο ενάντια στο κόμμα μας και τις μάζες. Εμείς όμως είμαστε πεπεισμένοι ότι η Νέα Δημοκρατική Επανάσταση στο Νεπάλ θα σημαδέψει με τη νίκη της τις απαρχές του 21ου αιώνα.
Ένα σύντομο χρονικό *
1989-91: Η Πρώτη Παλλαϊκή Εξέγερση υπό την καθοδήγηση της Αριστεράς, με εκατοντάδες νεκρούς, υποχρεώνει το μοναρχικό καθεστώς να αναγνωρίσει τα πολιτικά κόμματα και να παραχωρήσει Σύνταγμα. Στις πρώτες ελεύθερες εκλογές επικρατούν το “κεντρώο” Κογκρέσο και τα κόμματα της Αριστεράς.
1993-96: Μετά τη δολοφονία ηγέτη της Αριστεράς, η κυβέρνηση του Κογκρέσου παραιτείται και στις νέες εκλογές υπερισχύει το μετριοπαθές Κ.Κ. Νεπάλ (Ενωμένο Μ-Λ), αλλά σύντομα η κυβέρνησή του ανατρέπεται από το Κογκρέσο και τους φιλομοναρχικούς. Το Κ.Κ. Νεπάλ (Μαοϊκό) κηρύσσει την έναρξη του Λαϊκού Πολέμου.
1997-99: Σταδιακά οι μαοϊκοί επεκτείνουν την επιρροή τους σε όλη τη χώρα, διοργανώνουν απεργίες στα αστικά κέντρα και ιδρύουν όργανα λαϊκής εξουσίας στις περιοχές όπου κυριαρχεί ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός.
2000-04: Με ενδοπαλατιανό πραξικόπημα την εξουσία αναλαμβάνει ο πρίγκιπας Γκιανέντρα, που με την υποστήριξη ξένων δυνάμεων καλεί σε ολοκληρωτικό πόλεμο εναντίον των μαοϊκών. Η σύρραξη γίνεται όλο και πιο αιματηρή, αλλά οι μαοϊκοί δυναμώνουν και σταδιακά ελέγχουν το μεγαλύτερο τμήμα της υπαίθρου.
2005-06: Ο Γκιανέντρα καταργεί το κοινοβουλευτικό καθεστώς, οπότε τα παραδοσιακά κόμματα προχωρούν σε συμφωνία με τους μαοϊκούς. Τον Απρίλη 2006 ξεσπά η Δεύτερη Παλλαϊκή Εξέγερση. Η μοναρχία υποχωρεί, και οι μαοϊκοί πραγματοποιούν για πρώτη φορά επιβλητικές ανοιχτές συγκεντρώσεις, απαιτώντας εκλογή Συντακτικής Συνέλευσης και κατάργηση της μοναρχίας.
2007-08: Σχηματίζεται μεταβατική κυβέρνηση και τελικά επιβάλλονται εκλογές για Συντακτική Συνέλευση. Οι μαοϊκοί αναδεικνύονται σε πρώτο κόμμα. Με απόφαση της Συντακτικής Συνέλευσης η μοναρχία καταργείται. Σχηματίζεται κυβέρνηση συνεργασίας με πρωθυπουργό τον μαοϊκό ηγέτη Πρατσάντα.
2009: Η κυβέρνηση συναντά συνεχή εμπόδια, καθώς ΗΠΑ και Ινδία υποδαυλίζουν εθνοτικές συγκρούσεις και πιέζουν το Κογκρέσο και το ΕΜΛ να ανατρέψουν τον Πρατσάντα. Όταν ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων αρνείται να υπακούσει τις εντολές της κυβέρνησης, οι μαοϊκοί αποχωρούν και θέτουν σε ετοιμότητα το Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό. Το καλοκαίρι πλατιά συνδιάσκεψη των μαοϊκών συνεδριάζει επί τρεις εβδομάδες και αποφασίζει την προετοιμασία της Τρίτης Παλλαϊκής Εξέγερσης. Ξεκινούν τεράστιες διαδηλώσεις που απαιτούν το σεβασμό της λαϊκής βούλησης, τη μη ανάμιξη ξένων δυνάμεων και την υλοποίηση όλων των συμφωνιών.
(*) Για περισσότερες πληροφορίες, καθώς και βασικά κείμενα των ηγετών της Νεπαλέζικης Επανάστασης, διαβάστε το βιβλίο “Νεπάλ: Η πρώτη Επανάσταση του 21ου αιώνα“, που κυκλοφόρησε πέρυσι από τις εκδόσεις Α/συνεχεια
(144 σελίδες, ISBN: 978-960-6625-09-1)