Ανακοίνωση της ΚΟΕ: “Η κυβερνητική εναλλαγή και η επόμενη μέρα της Αριστεράς”

Εκλογές ’09: Πρώτες εκτιμήσεις για το εκλογικό αποτέλεσμα

Τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της περασμένης βδομάδας πέρα από την αλλαγή κυβέρνησης που μας έφεραν, προξένησαν μια σειρά από πολιτικές ανακατατάξεις και ανέδειξαν μια σειρά από πολιτικά ζητήματα, όχι μόνο για τα κόμματα του δικομματισμού αλλά και για την αριστερά. Για το τι έδειξαν οι βουλευτικές εκλογές μας μίλησαν και μας έγραψαν ο Βασίλης Μουλόπουλος, βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, ο Ευτύχης Μπιτσάκης, ο Κώστας Βεργόπουλος και η Νάντια Βαλαβάνη. Ακόμα δημοσιεύουμε την ανακοίνωση της ΚΟΕ για το εκλογικό αποτέλεσμα όπως και άλλα κείμενα που αποτιμούν πλευρές αυτού του αποτελέσματος.

1 Στην εκλογική αναμέτρηση της 4ης Οκτωβρίου καταγράφτηκε η κατάρρευση της κυβέρνησης Καραμανλή. Ο κόσμος ψήφισε εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής και στράφηκε σε άλλες λύσεις, προσδοκώντας ανακούφιση. Ήταν πολύ περισσότερο μια ψήφος καταδίκης και πολύ λιγότερο μια θετική ψήφος στο ΠΑΣΟΚ. Μεγάλο τμήμα της κοινωνίας διάλεξε το μικρότερο κακό, το μη χείρον βέλτιστον, ή το καλύτερο από τα δύο χειρότερα κόμματα εξουσίας.

Παρά τη θριαμβευτική φαντασμαγορία που στήθηκε γύρω από τη νίκη του ΠΑΣΟΚ, οι ψηφοφόροι που το επέλεξαν είναι ελάχιστα περισσότεροι απ’ όσους το επέλεξαν το 2000 ή το 2004, σε τότε συνθήκες μεγάλης φθοράς ή ήττας του ΠΑΣΟΚ. Η συντριβή της ΝΔ είναι αυτή που διευρύνει τη νίκη του ΠΑΣΟΚ. Η πρωτοφανής αποτυχία της ΝΔ να συγκρατήσει το “μεσαίο χώρο”, από τη μια, και η δραματική υποχώρηση της Αριστεράς, από την άλλη, είναι οι δύο καθοριστικοί παράγοντες της νίκης του Γ.Π. και όχι η ικανότητα του ΠΑΣΟΚ να συγκροτήσει ρεύμα προσδοκιών και αλλαγών.

2 Παρά τη μικρή μείωση του συνολικού ποσοστού του δικομματισμού, ο τελευταίος ούτε τέλειωσε ούτε νικήθηκε ούτε έστω μπλοκαρίστηκε. Η πολύ μικρή εκλογική του απονομιμοποίηση βρίσκεται σε αντίθεση με την πλατιά καθημερινή, επαναλαμβανόμενη και διαρκή απονομιμοποίησή του στην κοινωνία, και ειδικά στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα (εργατική τάξη, αγρότες, μικροαστικά στρώματα, εργαζόμενοι). Είχαμε, στην πραγματικότητα, μια εναλλαγή, με αλλαγή κυβέρνησης, αλλά όχι αλλαγή πολιτικής. Η συντριβή της ΝΔ καλύπτει την αντοχή του δικομματισμού με την παράδοση της εξουσίας στο ΠΑΣΟΚ. Τα δύο όμοια κόμματα του νεοφιλελευθερισμού, με τις όμοιες ή συμπληρωματικές πολιτικές, ολοκλήρωσαν μια ομαλή εναλλαγή, ακόμη κι αν ο ένας από τους δύο μπαίνει σε κρίση ηγεσίας. Το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του αισθάνεται ασφάλεια.

3 Το ΠΑΣΟΚ και ο Γ.Π. στηρίχτηκαν παντοιοτρόπως από όλες τις δυνάμεις του συστήματος, σε αντίθεση με τον Κ. Καραμανλή, που αναλώθηκε και βρέθηκε εντελώς μόνος του. Ο Γ.Π. αναδείχτηκε σήμερα, αφού είχε υποδειχτεί πριν χρόνια από τον υπερατλαντικό παράγοντα. Δεν ήταν καθόλου διπλωματική η άμεση πρόσκληση του Ομπάμα στον Γ.Π. Το στρατόπεδο των “προθύμων” αυξάνεται, όταν στην περιοχή πάνε να “λυθούν” προβλήματα, όπως το Κυπριακό, το Μακεδονικό, τα ελληνοτουρκικά, αλλά κυρίως όταν βρισκόμαστε στην πορεία εξέλιξης της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Ρωσίας με κεντρικό σημείο τον άξονα Ευρασία-Ιράν. Οι δρόμοι της ενέργειας είναι οι δρόμοι του πολέμου και της αντιπαράθεσης με πολλούς εμπλεκόμενους.

Το ΠΑΣΟΚ υποστηρίχτηκε, αλλά όχι με το ρεύμα ούτε με την ανοχή ή την αντοχή του λαού, όπως επί Ανδρέα Παπανδρέου, το 1981. Επιλέχτηκε από το λαό, που έχει λιγοστές ελπίδες και προσδοκίες, αλλά μεγάλο θυμό προς τη ΝΔ. Θα βρεθεί και το ΠΑΣΟΚ άμεσα μπροστά στα μεγάλα προβλήματα της κρίσης, των γεωπολιτικών συγκρούσεων, της απονομιμοποίησης του δικομματισμού. Εκεί θα κριθεί και η σταθερότητα και η ικανότητα του δικομματισμού στο σύνολό του.

4 Η Αριστερά, αθροιζόμενη στο σύνολό της, έπεσε. Σε καιρούς ευνοϊκούς, σε κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες όπου τα κενά του αστικού συστήματος, της πολιτικής και των συμμαχιών της αστικής τάξης ήταν όχι απλά φανερά, αλλά βοούσαν με την αδυναμία και τα αδιέξοδά τους. Η Αριστερά δεν κατάφερε να αναδειχτεί σε ανεξάρτητο και δυναμικό παράγοντα. Αλλού (Γερμανία, Πορτογαλία) κατάφερε περισσότερα.

Το ΚΚΕ έχασε την ευκαιρία να μονοπωλήσει το χώρο της Αριστεράς αλλά και την ευκαιρία να αποδείξει ότι τα αντιενωτικά, νοικοκυραίικα, παραδοσιακά δογματικά χαρακτηριστικά του είναι δυνατό να εγκλωβίζουν διαρκώς μάζες, δίνοντάς του καλά ποσοστά.

5 Το ΛΑΟΣ κατόρθωσε να βρεθεί πάνω από το ΣΥΡΙΖΑ, να είναι τέταρτο κόμμα και να διεκδικεί μεγάλο μερίδιο από την πίτα της ΝΔ. Είναι σίγουρα ανησυχητικό για τις λαϊκές γειτονιές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, του Πειραιά να αναπτύσσεται κοινωνικά και εκλογικά το ΛΑΟΣ, αλλά και καθαρές φασιστικές οργανώσεις, πατώντας στο δεδομένο ότι ο κόσμος της εργασίας έχει μείνει τραγικά μόνος του.

6 Οι Οικολόγοι Πράσινοι επιχείρησαν να ριζώσουν και να έχουν λόγο την επόμενη περίοδο. Η μη είσοδός τους στη Βουλή δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να έχουν ρόλο καταλύτη σε αυριανές συγκολλήσεις ή κινήσεις, που θα δίνουν δεύτερες ευκαιρίες στο δικομματισμό.

7 Η επόμενη μέρα για την κοινωνία και τη χώρα θα είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Οι συνέπειες της κρίσης θα είναι μεγαλύτερες και πιο ραγδαίες. Η κρίση του χρέους, αλλά και οι χρεοκοπίες τομέων της ελληνικής οικονομίας θα οδηγήσουν σε πρωτοφανή διεύρυνση της ανεργίας, της φτώχειας, των λουκέτων, της ανασφάλειας και θα χτυπήσουν βαριά την όποια ευημερία έχει απομείνει σε μεσαία και μικροαστικά στρώματα.

8 Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραψε ποσοστό που, αν σκεφτούμε τις εξελίξεις μετά τις ευρωεκλογές, μπορεί να θεωρηθεί νίκη. Αν συγκριθεί με τις εκλογές του 2007, μπορεί να θεωρηθεί μικρή πτώση-υποχώρηση, αν συγκριθεί με τις ευρωεκλογές, μπορεί να θεωρηθεί σταθεροποίηση.

Για εμάς είναι ένα καλό αποτέλεσμα που δείχνει:

• Την ανάγκη για ενωτική, ριζοσπαστική Αριστερά.
• Την εμμονή και επιμονή του κόσμου της Αριστεράς, που βοήθησε και ψήφισε (αν και πολλοί με θυμό, τσαντίλα, δυσπιστία) το ΣΥΡΙΖΑ.
• Τη δουλειά που έχει γίνει από το 2007 και γέμισε με ελπίδα και προσδοκία τον κόσμο, που έχει δημιουργήσει βάθος και ποιότητα και δεν τερματίζει εύκολα με ορισμένες ασχήμιες.
• Την κινηματική και κοινοβουλευτική αντιπολίτευση, που λειτούργησε και για να ψαλιδιστεί-καταρρεύσει η ΝΔ αλλά και για να πρωταγωνιστήσει επί δύο χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ταυτόχρονα, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τα παρακάτω:

• Η στρατηγική και η τακτική μας ήταν αμυντική, στόχευσε στην επιβίωση και όχι σε μια ανεξάρτητη γραμμή που να χτυπάει το παιχνίδι. Το “Αλλάζουμε το τοπίο” του 2007 έγινε “3% και μία ψήφο” το 2009. Πρόκειται για πολιτική υποχώρηση και υποστολή φιλοδοξιών-στόχων.
• Ο πλουραλισμός και η συλλογικότητα (στην όποια φτωχή κλίμακα είχε κατακτηθεί μετά τις πανελλαδικές συσκέψεις) πήγαν περίπατο. Είχαμε μια άκρως αρχηγική καμπάνια και το γνωστό “ΣΥΝ πάρτα όλα”. Αυτό εκφράστηκε, καταθλιπτικά, και στα ΜΜΕ και στην κοινοβουλευτική ομάδα που εκλέχτηκε.
• Οι εκλογές στη Γερμανία και την Πορτογαλία έδειξαν άλλα ποσοστά για την Αριστερά. Δυστυχώς στην Ελλάδα –που ήταν και παραμένει ευαίσθητος κρίκος– οι εκλογές ανέδειξαν ανεπάρκειες και αδυναμίες. Από την άποψη αυτή, χάθηκε μια ευκαιρία: Να δείξουμε ότι, στην εποχή της κρίσης, στο χώρο της Ευρώπης χτίζεται –αναπτυσσόμενη διαρκώς– μια ενωτική, επικίνδυνη Αριστερά.
• Η Αριστερά στέκεται εκτεθειμένη και ανοχύρωτη στην αποπολιτικοποίηση, την παντοκρατορία των μέσων, την υποκατάσταση της πολιτικής από την επικοινωνία. Αντίβαρο θα ήταν οι πολιτικές αιχμές και στόχοι (π.χ. η αφαίρεση της αυτοδυναμίας του δικομματισμού), η πιο πολιτική συμπεριφορά της.

9 Σίγουρα ο κόσμος που ψήφισε και απαιτεί το ΣΥΡΙΖΑ είναι η κοινή μας βάση, η ελπίδα, η δύναμη, μα πάνω απ’ όλα η δυνατότητα να αλλάξουν τα πράγματα στην Αριστερά, στη χώρα και την κοινωνία. Αυτός ο κόσμος χρειάζεται να ακούσει πολλά συγχαρητήρια, αλλά κυρίως πρέπει να αντιμετωπιστεί ισότιμα, πολιτικά, κι όχι απλά συναισθηματικά, επικοινωνιακά ή οργανωτικίστικα.

Οι διαδικασίες της Πανελλαδικής Σύσκεψης πρέπει να επιλύσουν το πολιτικό και οργανωτικό ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει: (α) Να εκπονήσουμε και να αποφασίσουμε τον πολιτικό μας ρόλο και τους στόχους στο νέο πολιτικό και κυβερνητικό πλαίσιο, να προσδιορίσουμε τη σχέση μας με τη δοκιμαζόμενη κοινωνία και το λαό της κρίσης, να προσανατολιστούμε στο γεωπολιτικό σκηνικό. (β) Να αποφασίσουμε για τους όρους και τους κανόνες λειτουργίας της κοινοβουλευτικής ομάδας και των συλλογικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ. Να προχωρήσουμε σε συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, στο ΣΥΡΙΖΑ με μέλη και με τρόπους απόφασης και δράσης. Να αποφασίσουμε για το μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ σε ενεργό-ενιαίο πολιτικό οργανισμό, με συνισταμένες δυνάμεις, με ρεύματα, με κομματικές συγκροτήσεις, που όμως θα δημιουργούν ένα πρόσωπο για το ΣΥΡΙΖΑ. Μπορούμε άμεσα να αντλήσουμε γνώση και εμπειρία από το παράδειγμα του Μπλόκου της Αριστεράς στην Πορτογαλία.

10 Η ΚΟΕ αισθάνεται την ανάγκη να χαιρετίσει όλους ανεξαιρέτως τους συντρόφους, τους συναγωνιστές, τους Συριζίτες και Συριζίτισσες που πάλεψαν και πέτυχαν –σε αντίξοες συνθήκες– αυτό το καλό εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι στιγμή που πρέπει να σκεφτούμε πολύπλευρα, πολιτικά, όχι συναισθηματικά, πολύ αυτοκριτικά. Είναι στιγμή που πρέπει να υπηρετήσουμε ένα πολιτικό και οργανωτικό βήμα του ΣΥΡΙΖΑ για να έχουμε μια Αριστερά ισχυρή στα κινήματα και στο λαό.

Οι δυνάμεις της ΚΟΕ ήταν παρούσες στην εκλογική μάχη. Τα μέλη και τα στελέχη της, παρόλο που έχουν πληγωθεί από τις ευρωεκλογές και όχι μόνο, δούλεψαν για το καλό του εγχειρήματος, άλλα με θυμό, άλλα με δυσκολίες, άλλα με όρεξη, για την Αριστερά που θα είναι πάντα χρήσιμη για το λαό και τη νεολαία, για την Αριστερά που θα ενώνει, θα αντιστέκεται και θα μεγαλώνει.

Είμαστε εδώ με όλους τους Συριζίτες και τις Συριζίτισσες, για να δώσουμε μια νέα ώθηση στο εγχείρημα, για να μη χάσουμε άλλες ευκαιρίες, για να αλλάξουν τα πράγματα στην Αριστερά και την κοινωνία.