Ανατολική Ευρώπη – Βαλκάνια – Κύπρος
Εκτός ελέγχου το Κόσοβο, όπου η σερβική μειονότητα απάντησε δυναμικά στην προκλητική επίθεση της KFOR ενάντια στο κατειλημμένο από απολυμένους Σέρβους δικαστικούς υπαλλήλους κτίριο των δικαστηρίων της Μιτρόβιτσα. Η επίθεση του στρατού κατοχής πραγματοποιήθηκε (συμβολικά άραγε;) στις 17 Μαρτίου, επέτειο των αιματηρών επιθέσεων Αλβανών εξτρεμιστών ενάντια σε σερβικά χωριά στο κεντρικό Κόσοβο. Οι δεκάδες συλλήψεις Σέρβων από την KFOR εξελίχθηκαν σε κατά μέτωπο συγκρούσεις όταν εκατοντάδες συμπατριώτες τους επιτέθηκαν στην τεθωρακισμένη αυτοκινητοπομπή, απελευθερώνοντας πολλούς κρατούμενους. Ακολούθησαν εκτεταμένες οδομαχίες, με τους Σέρβους να εκτοξεύουν πέτρες και μολότοφ στους "ειρηνευτές", που απάντησαν με σφαίρες και χειροβομβίδες. Ο νεκρός Ουκρανός στρατιώτης και ο Σέρβος διαδηλωτής που χαροπαλεύει είναι η κορυφή του παγόβουνου. Παλαιστίνη θυμίζουν οι σκηνές Σέρβων μαθητών που πετροβολούν Γάλλους κυανόκρανους, κι αυτοί απαντούν με χειροβομβίδες κρότου-λάμψης και πυρά στον αέρα… Σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της κρίσης, χτες οι αρχές κατοχής αναγκάστηκαν να απελευθερώσουν ελεύθερους όλους τους συλληφθέντες Σέρβους.
Η υπερδραστηριοποίηση της διπλωματικής μηχανής των ΗΠΑ δεν πρέπει να αποσυνδεθεί από το βραχυκύκλωμα της αμερικανικής οικονομίας. Οι ΗΠΑ, πουλώντας στρατιωτικο-πολιτικό "νταβατζιλίκι" στους νέους υπηκόους της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, επιχειρούν να διατηρήσουν την ηγεμονική τους θέση. Προωθούν την αντιπυραυλική ασπίδα. Στη μεν Πολωνία θα εγκαταστήσουν τα πυραυλικά συστήματα, ενώ θα αναλάβουν και τον "εκσυγχρονισμό" του πολωνικού στρατού, στη δε Τσεχία θα εγκαταστήσουν τα ραντάρ, ενώ η χώρα θα "απολαύσει" την κατάργηση της βίζας αφού συμμορφώθηκε με την τρομοατζέντα των ΗΠΑ. Αξίζει να σημειωθεί η απάντηση της Τσεχίας στις αντιδράσεις των ισχυρών της ΕΕ, όσον αφορά τη διμερή διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ (που επίσης έγινε με Λετονία, Εσθονία και Σλοβακία): "Οι χορτάτοι δεν μπορούν να κάνουν υποδείξεις στους πεινασμένους".
Εκτός ελέγχου το Κόσοβο
Το προτεκτοράτο του Κοσόβου συνεχίζει την άκρως διαμφισβητούμενη πορεία επικύρωσης της "ανεξαρτησίας" του. Το νέο εκρηκτικό στοιχείο είναι ο ξεσηκωμός των Σέρβων του Κοσόβου με το σύνθημα "ΝΑΤΟ φασίστες". Ο στρατός κατοχής της "διεθνούς κοινότητας", η KFOR (στην οποία συμμετέχει η Ελλάδα), κηρύττει στρατιωτικό νόμο για να τρομοκρατήσει το σερβικό πληθυσμό. Αυτός, θύμα μιας έντονης καταπίεσης και βίας, ενθαρρύνεται από τη στάση της Ρωσίας καθώς και από την κίνηση (υπό ρωσική ώθηση) του Σέρβου πρωθυπουργού Κουστούνιτσα να προκηρύξει εκλογές στις 11 Μάη. Θυμίζουμε ότι, μετά την είσοδο της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στο ΝΑΤΟ (με τις αμερικανικές βάσεις στην Κοστάντσα και στο Μπουργκάς), η μεγαλύτερη βάση των ΗΠΑ "φιλοξενείται" σε μια περιοχή χωρίς σύνορα μεταξύ Κοσόβου και ΠΓΔΜ, με ομολογημένο στόχο, εκτός των άλλων, την προστασία του αγωγού ΑΒΜΟ, που ξεκινά από την Κασπία και φθάνει στην Αλβανία. Δεν χρειάζονται πολλές-πολλές αναλύσεις για να γίνει κατανοητό το "ενδιαφέρον" των Αμερικανών για την "ανεξαρτησία" του Κοσόβου και την είσοδο της ΠΓΔΜ μαζί με την Αλβανία και την Κροατία στο ΝΑΤΟ.
Παράλληλα, ενώ η Γεωργία εκδήλωσε την πρόθεσή της για είσοδο στο ΝΑΤΟ, η Ρωσία διαμήνυσε την πρόθεσή της να αναγνωρίσει την "ανεξαρτησία" της Αμπχαζίας και της Οσετίας – περιοχών γεωστρατηγικής σημασίας που διεκδικούν την "ανεξαρτησία" τους από τη Γεωργία. Άλλο ένα πεδίο όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.
ΠΓΔΜ: Προς διαιώνιση της ανοικτής πληγής
Ο Κ. Καραμανλής φαίνεται να υιοθετεί το παλαιοπαπανδρεϊκό λεξιλόγιο και μέθοδο (ο Α. Παπανδρέου χρησιμοποιούσε το "μη πόλεμος" για να χαρακτηρίσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις). Είναι λοιπόν πολύ πιθανό το δόγμα "μη λύση – μη πρόσκληση στο ΝΑΤΟ" να μεταφραστεί σύντομα σε "μη λύση – πρόσκληση υπό όρους στο ΝΑΤΟ".
Οι ΗΠΑ επιδίδονται σε ένα ρεσιτάλ άσκησης αμφίπλευρων πιέσεων. Κανείς δεν είναι αφελής να πιστεύει ότι το αλβανικό κόμμα απέσυρε τη στήριξή του στην κυβέρνηση της ΠΓΔΜ χωρίς άνωθεν υποδείξεις. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται με διαδοχικά ραντεβού και θα συνεχίζονται μέχρι τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, στις 2-4 Απρίλη.
Το σίγουρο όμως είναι ότι η αδύναμη κυβέρνηση του γειτονικού προτεκτοράτου, ακόμη κι αν κάνει λίγο πίσω στο όνομα (πράγμα εξαιρετικά δύσκολο), είναι κυριολεκτικά αδύνατο να κάνει πίσω στο Σύνταγμα. Κι εκεί, στο Σύνταγμα, με τις τόσες αλυτρωτικές διατυπώσεις του, βρίσκεται το μεγάλο ζήτημα 9κι όχι μόνο στο όνομα). Γι’ αυτό λέμε ότι καμία λύση που να κλείνει ουσιαστικά το πρόβλημα και να οδηγεί σε μια φάση ειρήνης και συνεργασίας δεν πρόκειται να υλοποιηθεί. Δεν το θέλουν πρώτα και κύρια οι "νταβατζήδες" Αμερικάνοι. Το σκηνικό γίνεται ασφυκτικό καθώς είναι γνωστές οι απαιτήσεις των ΗΠΑ από την ελληνική κυβέρνηση για αποστολή στρατευμάτων στις θερμές ζώνες του Αφγανιστάν, για αναγνώριση του Κοσόβου και συμμόρφωση στην τρομοατζέντα για τις υπερατλαντικές πτήσεις.
Κυπριακό: Αντέχει το "ΟΧΙ"
Αμέσως μετά την εκλογή Χριστόφια, ο Ταλάτ έσπευσε να ξεκαθαρίσει τη βάση επίλυσης του Κυπριακού: Σχέδιο Ανάν, δύο κράτη, παραμονή του τουρκικού στρατού. Ο Ερντογάν έστειλε ήδη επιστολή στις 26 χώρες της ΕΕ, εκτός της Κύπρου, βέβαια, απαιτώντας την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων πάνω στην ίδια βάση. Φυσικά και δεν έχει γίνει κανένα βήμα όσον αφορά το άνοιγμα των λιμανιών της Τουρκίας στην Κύπρο.
ΗΠΑ και ΕΕ ασκούν ήδη πιέσεις άμεσης έναρξης συνομιλιών. Καθένας αντιλαμβάνεται σε ποια κατεύθυνση. Μόνο που στον κυπριακό λαό το κλίμα δεν ευνοεί τις φαντασιοπληξίες για αγαστή συνεργασία των δύο "φίλων και συντρόφων" Χριστόφια και Ταλάτ. Το "Όχι" στο σχέδιο Ανάν είναι ζωντανό, ενώ οι εξελίξεις στα Βαλκάνια βοούν.
Δημήτρης Υφαντής