Για μια άλλη σχέση της νεολαίας με την αριστερά
του Χρίστου Κατσούλα
O Γιώργος είναι 19 χρονών. Τον Ιούνιο έδωσε εξετάσεις και πέρασε στο Πάντειο. Μένει στη Νέα Ιωνία και οι γονείς του ψηφίζουν ΝΔ. Ο ίδιος μέχρι σήμερα δεν ήξερε τίποτε για κόμματα, πολιτική και οργανώσεις της αριστεράς. Είπε σε σύντροφο που φόραγε ένα αυτοκόλλητο του ΣΥΡΙΖΑ την ημέρα των εκλογών, ότι θέλει να οργανωθεί στον ΣΥΡΙΖΑ.
Κατά πάσα πιθανότητα αυτός δεν είναι ο γενικός κανόνας. Δεν θα θέλουν όλοι οι πρωτοετείς φοιτητές ή οι μαθητές να ενταχθούν στην αριστερά. Όμως υπάρχουν σημάδια που όσοι θέλουν και μπορούν να τα αποκωδικοποιήσουν, πρέπει να τα πάρουν υπόψη τους. Το περσινό βήμα της νεολαίας με τον ανυποχώρητο και σκληρό αγώνα της ενάντια στην αναθεώρηση του άρθρου 16 και τον νόμο-πλαίσιο στα Πανεπιστήμια, πέρα από την συνδικαλιστική και την πολιτική του σημασία, είχε ένα ευρύτερο αποτέλεσμα. Την –με μαζικούς όρους– έκφραση της αντίθεσης μιας ολόκληρης γενιάς με το κράτος, την επίσημη πολιτική, τα δύο κόμματα εξουσίας, την αστυνομία, τους δικαστές, τα ΜΜΕ. Αυτή η αντίθεση γεννά έστω και στοιχειωδώς μια μικρή ή μεγαλύτερη στροφή, ψάξιμο, αναζήτηση.
Ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, ερευνητής της VPRC, δίνει στην αριστερά ένα ποσοστό 27-28% στους νέους ψηφοφόρους. Ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία παίρνει ένα 15%. Ποσοστό τριπλάσιο από το κανονικό του ποσοστό, ενώ καταγράφεται ως τρίτη δύναμη σε αυτές τις ηλικίες. «Περίεργη» η τρίτη θέση, αν σκεφτεί κάποιος την οργανωμένη δύναμη των οργανώσεων της αριστεράς. Φυσιολογική, αν σκεφτούμε τη στάση των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ στα κινήματα και την επιμονή στο «ενωτικά και αριστερά».
Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια υπάρχει η δυνατότητα να συγκροτηθεί και να αναπτυχθεί ένα ρεύμα της αριστεράς μέσα στο χώρο της νεολαίας. Η γενιά των 400 και 500 ευρώ, η γενιά του άρθρου 16, η γενιά του «φραπέ και του καναπέ» κατά τους προσδιορισμούς των δημοσιολόγων, έδωσε το δικό της μήνυμα σε αυτές τις εκλογές.
Για πρώτη φορά μετά από χρόνια υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξει η δυσμενής σχέση ανάμεσα στην αριστερά και τον δικομματισμό, και αν όχι να ανατραπεί, τουλάχιστον να φτάσει σε πιο «λογικούς» συσχετισμούς. Η γενιά της ανασφάλειας, της εκπαιδευτικής αντιμεταρρύθμισης, της απαξίωσης πτυχίων και δικαιωμάτων, των μισθών-χαρτζιλίκι, δειλά και μειοψηφικά έστω, αποδίδει τις ευθύνες για το μέλλον που της ετοιμάζουν. Και τις αποδίδει στο πολιτικό σύστημα συνολικά, στο σύστημα διακυβέρνησης, στο κράτος και στις κυβερνήσεις του. Αυτή η γενιά δίνει τη δυνατότητα και δείχνει το δρόμο στην αριστερά. Αν η αριστερά και ειδικά η κομμουνιστική αριστερά θέλει να αλλάξει τον πολιτικό συσχετισμό και όχι απλά τα εκλογικά νούμερα ή την κοινοβουλευτική της δύναμη, μια άλλη σχέση με τη νεολαία είναι απαραίτητη. Και αυτή η σχέση δεν μπορεί να εξαντλείται στην προεκλογική ρητορεία, αλλά να συνεχίζεται στη μετεκλογική δράση και παρέμβαση, τέτοια που θα προετοιμάζει συνολικές κοινωνικές συγκρούσεις. Η αριστερά, όσο είναι μετά Χριστόν προφήτης στα νεολαιίστικα ξεσπάσματα, θα τσιμπάει ποσοστά, αλλά δεν θα ανατρέπει τον συσχετισμό.
Η ανατροπή του συσχετισμού σημαίνει πραγματική πολιτική και κοινωνική παρέμβαση και όχι επικοινωνιακές, τηλεοπτικές, εικονικές κινήσεις. Η ανατροπή του συσχετισμού σημαίνει να εκφωνείται ο λόγος της νεολαίας από την ίδια τη νεολαία και όχι από μεσήλικες αντιπροσώπους της. Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και ήταν εκείνη η δύναμη που πολιτεύτηκε –σωστά– με βάση τα προβλήματα της νεολαίας, απέκτησε την πιο ηλικιωμένη κοινοβουλευτική ομάδα. Πολιτική ατολμία, κομπρεμί, ασυμπίεστοι εγωισμοί, λόγια και μόνο λόγια; Η αναφορά στη νεολαία γίνεται για να σώσουμε την τιμή της αριστεράς και να τσιμπήσουμε ποσοστά, ή για να αλλάξουμε το πολιτικό τοπίο; Σήμερα οι δυνατότητες που ανοίγονται, είναι ακόμη μεγαλύτερες για εκείνη την αριστερά που, πρώτον, επιμένει ενωτικά, στην ανασυγκρότηση πριν από όλα της αριστεράς και του κινήματος, και που, δεύτερον, προβάλλει το ικανό, δυνατό, εφικτό ενός άλλου κοινωνικού συστήματος, ενός διαφορετικού κόσμου. Ο προσδιορισμός και η αποκάλυψη του σημερινού, ορατού εχθρού, του νεοφιλελευθερισμού, πρέπει να συνοδεύεται από το όραμα μιας άλλης κοινωνίας.
Υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες, υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες. Και αυτό δεν αποτελεί έναν αριστερό ή κομματικό πατριωτισμό. Οι νέοι άνθρωποι που σήμερα αναζητούν την ένταξή τους στις γραμμές της αριστεράς δεν είναι η απειροελάχιστη μειοψηφία. Υπάρχουν πολλοί σαν τον Γιώργο. Είναι πολύ περισσότεροι από όσοι ήταν χθες και προχθές. Ας τους συναντήσουμε.