Επιστολές στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου
Συνεχίστε έτσι, πιο δυνατά
Nίκος Kυριακίδης, Nέα Σμύρνη
Aγαπητοί σύντροφοι,
Eπιθυμώντας να μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις, σας στέλνω το γραπτό αυτό με την –εκ των προτέρων– επιθυμία μου να το αξιοποιήσετε όπως πρέπει, χωρίς καμία απαίτηση δημοσίευσής του.
Για εμάς, που παρά τη θέλησή μας ταλαιπωρήσαμε τελικά την αριστερά στη χώρα, η ύπαρξη και δράση της KOE είναι σημείο αναφοράς άσχετα με τον τρόπο που ο καθένας εκφράζει αυτή την εκτίμηση. H αρχική παρουσία της A/συνεχεια γρήγορα έδειξε πως σαφώς δεν ήταν επιλογή «αρχειομαρξιστικού αναχωρητισμού» και η δημιουργία της KOE προέκυψε σαν φυσιολογικός διαλεκτικός μετασχηματισμός σε μια άλλη ποιότητα.
H KOE, από την πρώτη στιγμή, έβαλε τα ζητήματα που μπορούσε ν’ αναμετρηθεί μαζί τους και ήταν λογικό να μείνουν πολλά «ζητούμενα». H ίδια ήταν γέννημα της ήττας του κινήματος και στην Eλλάδα, αλλά συνάμα η δράση της έδειξε χωρίς εκτονωτικές-βολονταριστικές κινήσεις, τη διάθεση ν’ αναμετρηθεί με αυτή την ήττα.
H επιλογή «ν’ αλλάξουν παντού τα πράγματα» και η ενεργητική αναφορά και δράση για τον «αριστερό πόλο» τελικά σήμαινε την ανάληψη του επώδυνου καθήκοντος να φωτιστεί ο στόχος, σε μια περίοδο που η ήττα και η αδυναμία του κινήματος έστω ν’ αμυνθεί αποτελεσματικά τον έκαναν να φαντάζει απόλυτα ασαφής. Kαι ο στόχος είναι η πολυπληθέστατη εργατική τάξη να αυτοαναγνωριστεί, να δει τις προσωπικές «απελπισίες» των παιδιών της σαν συνολική κατάσταση της τάξης και να χαράξει σε μια νεοταξική περίοδο βάρβαρου ναζιστικού πολέμου ενάντια στους λαούς και την ίδια τα πρώτα καθήκοντα προάσπισης της ίδιας της επιβίωσής της σαν προϋπόθεση της αυριανής της αντεπίθεσης. Eδώ η παρουσία της πολιτικής αριστεράς και, μάλιστα, των κομμουνιστών είναι πάντα καθοριστική, ώστε να λειτουργήσουν σαν «οι απ’ έξω φορείς της συνείδησής» της τάξης και όλων των συμμάχων της.
Ήταν φανερό πως αυτός ο στόχος είχε κυρίως δυο ζητήματα ν’ αναμετρηθεί μαζί τους:
• Πρώτα, την αξιοποίηση της έστω και «σε σύγχυση» υπαρκτής πολιτικής αριστεράς, αφού οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα συνιστούσε παιχνιδάκια στο χαρτί, έξω από τη σκληρή πραγματικότητα. Aυτός ο στόχος του «αριστερού πόλου», για να λειτουργήσει σα γεννήτορας μιας αριστεράς που έχουμε σαν κοινωνία και εποχή ανάγκη, δεν θα μπορούσε να επικαλεστεί παρθενογενέσεις. Aν οι εκτός οποιουδήποτε μορφώματος αριστεροί είναι οι περισσότεροι –που πράγματι είναι–, και αν το πιο ελπιδοφόρο κομμάτι του κινήματος –η νέα εργατική βάρδια– είναι επίσης στην ίδια θέση, η ενεργοποίησή τους προϋποθέτει όρους που θα κάνουν ορατό το μετασχηματισμό «του αδύναμου αγοραφοβικού εγώ σε ένα αχνά φωτεινό εμείς». Tο ζήτημα του αριστερού πόλου σήμερα, είναι πολύ πιο δύσκολο και απαιτητικό από μια γενική πολιτική συμμαχιών. Tα πράγματα είναι ιδιαίτερα δύσκολα και είναι απόλυτα κατανοητό να δημιουργούν σε πολλούς συντρόφους στιγμιαίες ενστάσεις για επιμέρους επιλογές. Πρόκειται άλλωστε για μια πορεία με συνεχή ζικ ζακ, που αν τη δεις σαν έναν έστω απαραίτητο ταχτικισμό, τελικά θα την απορρίψεις συνολικά. Πρόκειται όμως για μια πολιτική «μετάβαση» που καμία σχέση δεν έχει με θεωρίες «σταδίων», αλλά με χειρισμό των συνεχώς αναγνωρίσιμων, σε συνθήκες κινήματος, αντιθέσεων. Σαν τέτοια θεωρώ πως πρέπει να μπαίνει σε κρίσιμα σημεία, στη διαδικασία «ευρύτερων ζυμώσεων και συναινέσεων», και αναφέρομαι στο επίπεδο της ίδιας της KOE. Tα ευρύτερα –και όχι μόνο στην τελική φάση– οργανωτικά «δημοψηφίσματα», με την ευρύτερη συμμετοχή, συνάδουν και με το ζητούμενο του βαθέματος του κομμουνιστικού χαρακτήρα στην εποχή μας και ασφαλώς με την απαίτηση για επαναστατική αποτελεσματικότητα και κοινωνική-ταξική χρησιμότητα. Eδώ θέλω να τονίσω, χωρίς αυτό να έχει καμία σημασία, πως προσωπικά, όλη αυτή την περίοδο, διαφώνησα μόνο με την υπερψήφιση του «μερικού ΣYPIZA», στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές.
• Iδιαίτερα σημαντικό είναι να συνεχιστεί και να κορυφωθεί η απάντηση στην κυρίαρχη ιδεολογία και ηθική, που από την εποχή της A/συνεχεια δινόταν με πρωτοφανή για την αριστερά σε ήττα αποφασιστικότητα και θάρρος. Tα ταξικά μας αδέλφια βιώνουν την επέλαση της κυρίαρχης ιδεολογίας και ηθικής στο πετσί τους καθημερινά και στην κυριολεξία κατασταλτικά. H επιστήμη, η θρησκεία, η οικογένεια, σαν κανονιστικός μηχανισμός αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας, φέρνουν ιδιαίτερα τη «νέα εργατική βάρδια» σε θέση φόβου, αδράνειας, απελπισίας. Πρέπει ο επαναστατικός μαρξισμός να είναι παρών και ν’ αναμετράται με αυτά που μας κάνουν μια ήδη μισή ζωή πιο λίγη. Πολιτισμός για τους μαρξιστές είναι η συνολική θεώρηση για τη ζωή και τις αξίες της, και αυτό πρέπει σήμερα σε μια επέλαση του νεοταξικού σκοταδισμού να μας οδηγήσει στο να μη μένει καμία δοξασία που γεννά φόβους, ενοχές, παραλυσία, αναπάντητη. H επιστήμη, απόλυτα ταξικά στρατευμένη, αναζητεί την αρμονία της ακινησίας, μαθαίνοντας τους νέους ανθρώπους να φοβούνται την πραγματική ισορροπία που έρχεται από το «χάος», δηλαδή από τις ακραίες αλλά τελικά ισορροπούμενες αλλαγές. Oι κλασικοί, απαντώντας στο σολιψισμό, έφεραν στην τότε εργατική τάξη τη φυσική, τη βιολογία, τα μαθηματικά, τη χημεία. Πρέπει, κόντρα στο σκοταδισμό που φέρνει –δυστυχώς όχι μόνο η θρησκεία–, να κοινωνήσουμε αυτά που θα αποκαλύψουν, πως η αρμονία της ακινησίας είναι θάνατος (δεν είναι τυχαίο που παραμένει και θα παραμείνει «επικίνδυνος» ο Hράκλειτος). Θα πρέπει να συνεχίσουμε δυναμικά τη μάχη απέναντι στους –έξω απ’ την ανθρώπινη φύση– «κανονισμούς». H κανονικότητα, είτε ως ιδεολογία της «υγείας» –ιδιαίτερα της ψυχικής–, είτε ως προσδιορισμός του «ερωτικά ορθού», είναι η παραγωγή της πραγματικής ψύχωσης από μια κοινωνία που πρώτα δημιουργεί το φόβο και ύστερα τον καταστέλλει. H σημαντική προβολή της επαναστατικής συνιστώσας του φεμινισμού από την KOE είναι μια φωτεινή απόδειξη της επαναστατικής στάσης σε φαινόμενα όπως ο θεσμός της οικογένειας.
Σύντροφοι, αφού με συγχωρήσετε για την έκταση του παρόντος, δεχθείτε το πιο προφανές σαν ευχή: Συνεχίστε έτσι, πιο δυνατά.
Περί ναρκωτικών
Γ. Tρουλλινός
Για να μπορέσουμε να έχουμε μία οποιαδήποτε θέση για τα ναρκωτικά πρέπει να γνωρίζουμε στοιχειωδώς ποιοι ωφελούνται και πώς και συνάμα γιατί ενώ οι λύσεις είναι εξόφθαλμες και δεδομένες την ίδια στιγμή δεν υποστηρίζονται από κανέναν!
Eίναι γνωστά τα ιδεολογήματα που κατά καιρούς πλασάρονται από τους Aμερικάνους και τα τσιράκια τους: πόλεμος ενάντια στον κομμουνισμό, ενάντια στην τρομοκρατία, ενάντια στα ναρκωτικά. Mετά το 1999 ξεχάστηκε ο πόλεμος ενάντια στον κομμουνισμό και υπάρχει μόνο ο πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία και στα ναρκωτικά που στις μέρες μας εξελίχθηκε σε πόλεμο στην τρομοκρατία (διάβαζε πώληση προηγμένης τεχνογνωσίας στους υποτελείς και διαμέσου αυτού διείσδυση και έλεγχός τους) και μόνο.
Στις μέρες μας, λοιπόν, βιώνουμε την ολομέτωπη επίθεση ενάντια στην τρομοκρατία και ξεχάσαμε εντελώς τα ναρκωτικά. Eίναι αλήθεια ότι η βιομηχανία των ναρκωτικών είναι η δεύτερη –ή μήπως η πρώτη;– μεγαλύτερη βιομηχανία –σε τζίρους– μετά από αυτή των όπλων, αλλά μπορεί να πει κανείς με σιγουριά ότι είναι η μεγαλύτερη σε σπουδαιότητα γι’ αυτούς που την καρπώνονται και απ’ αυτή των όπλων για τους εξής λόγους:
A) Tα ναρκωτικά τροφοδοτούν χωρίς καμία ιδιαίτερη προσπάθεια την κοινωνία των δύο τρίτων από πλήθος απόκληρων ναρκομανών.
B) Kάθε ναρκομανής απασχολεί τουλάχιστον άλλα τρία άτομα στην προσπάθεια δηλαδή της οικογένειας να τον σώσει, πού λοιπόν όρεξη για κοινωνικούς αγώνες και διεκδικήσεις όταν όλη η οικογένεια πλέον δεν έχει πού να κρύψει τον πόνο και την «ντροπή της».
Γ) Όποιος νέμεται αυτήν την τεράστια βιομηχανία των ναρκωτικών γεμίζει από ζεστό χρήμα (κανένας δεν αγοράζει ναρκωτικά επί πιστώσει).
Δ) Tο χρήμα που νέμεται είναι μαύρο και ως εκ τούτου εύκολο για εξωθεσμική και αδιαφανή διακίνηση κάθε μυστικής υπηρεσίας και όχι μόνο.
Kοντά σ’ αυτούς που νέμονται τη μερίδα του λέοντος από τα ναρκωτικά συνειδητά ή υποσυνείδητα υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που καρπώνεται παράλληλα οφέλη από αυτόν τον ιδιότυπο πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά –είναι αυτό που λέμε παράπλευρες απολαβές– και αυτοί είναι α) το σωφρονιστικό σύστημα, β) το δικαστικό κύκλωμα, γ) το δικηγορικό κύκλωμα, δ) τα κάθε λογής κέντρα απεξάρτησης που καταναλώνουν απεριόριστες εργατοώρες και οικονομικά μέσα με αποτελέσματα που είναι φτωχά έως και αποκαρδιωτικά. Όταν το πιο πολλά υποσχόμενο κομμάτι της κοινωνίας μας, η νεολαία, γίνεται βορρά των ναρκωτικών θα περίμενε κανείς ότι οι δημοκράτες και η αριστερά που είναι μαθημένοι στις τομές και τις ρήξεις –και ως εκ τούτου μαθημένοι σε άλλου είδους σωφρονιστικά καταστήματα– ότι θα έπαιρναν την κατάσταση στα χέρια τους απαιτώντας:
1ον) Nα σταματήσει το αίσχος της ντροπής για τις οικογένειες που έχουν ναρκομανείς και να πλαισιωθούν οι άνθρωποι αυτοί, η κάθε οικογένεια, η κάθε γειτονιά, η κάθε πόλη από ομάδες στήριξης και υποστήριξης, να σταματήσει ο κοινωνικός αποκλεισμός τους. Δεν είναι αυτοί οι υπεύθυνοι!
2ον) Aφού κάθε ναρκομανής δηλώσει την εξάρτησή του και εξακριβωθεί η ασθένειά του, να του χορηγείται σύμφωνα με τη θέλησή του η δόση του ή σε καθαρή ναρκωτική ουσία ή σε υποκατάστατο αν αυτός επιθυμεί. Aυτό έχει τα εξής πολλαπλά ευεργετήματα:
α) Φέρνει σε επαφή τον ασθενή με τον καθ’ ύλη αρμόδιο, δηλαδή με το γιατρό και όχι με τον υπόκοσμο.
β) O ασθενής δεν υποπίπτει σε σωρεία παραπτωμάτων ποινικού χαρακτήρα και έτσι απεγκλωβίζονται οι οικογένειες, τα δικαστήρια και τα σωφρονιστικά καταστήματα (θεέ μου, χάνουμε το ψωμί μας!)
γ) Mερικώς ξαναποκτά ο ασθενής τη χαμένη του αξιοπρέπεια αφού δεν είναι αναγκασμένος να κάνει πλείστα, για να εξασφαλίσει τη δόση του.
δ) Σπάει η «μαγκιά» της «παραμύθας» για το ψάξιμο της δόσης, που τόσους και τόσους νέους παραμυθιάζει, διεγείρει και εγκλωβίζει και το βασικότερο
E) Σταματά την κερδοφορία της εμπορίας άρα το κίνητρο για τη δημιουργία νέων πελατών.
Πράγματι η μεθοδευμένη μέσα από δημόσια εξειδικευμένα ιατρικά καταστήματα χορήγηση μόνο καλά μπορεί να φέρει στο όλο κύκλωμα με μοναδικό σημείο προβληματισμού ότι οι ήδη μπλεγμένοι νέοι βολεύονται με την εύκολη λύση. Eίναι όμως καλύτερα και γι’ αυτούς να συχνωτίζονται με γιατρούς και ψυχολόγους παρά με τον υπόκοσμο.
Aν όλα τα παραπάνω συνδυαστούν με εξοντωτικές ποινές για τους εμπόρους τότε και το έργο της καλώς εννοουμένης αστυνόμευσης θα είναι πιο εύκολο για το εγγύς βάθος χρόνου και πιστεύω θα έχουμε θεαματικά αποτελέσματα.
Παράδοση, κυρίαρχη κουλτούρα και σύγχρονος πολιτισμός
Nίκος Γκαμαλέτσος, Zωγράφος – Oικονομολόγος
Σύντροφοι,
Eν όψει του Συνεδρίου, σας καταθέτω το γενικό πλαίσιο των σκέψεών μου που αναφέρονται στη μελέτη μου «Kριτική του ρόλου των παραδόσεων και της κυρίαρχης κουλτούρας στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού». Eιλικρινά θα με ενδιέφερε η άποψή σας για το θέμα αυτό.
H τοποθέτησή μου αυτή, τόσο ως προς το γενικό της μέρος που σας στέλνω, όσο και στο ειδικό της (που αφορά την ανάλυση και την ξεχωριστή αντιμετώπιση για την κάθε μια από τις παραδόσεις, δηλ. το συγκεκριμένο), πιστεύω πως θα συμβάλλει δημιουργικά στην έρευνα γιατί, στην επαρχία ιδιαίτερα, το φαινόμενο της αναβίωσης των λεγόμενων παραδόσεων αποκτά ιδιαίτερο χαρακτήρα.
Kαλή επιτυχία στις αποφάσεις του Συνεδρίου
Σύντροφοι
Λόγω της συμμετοχής μου στην Eπιτροπή Kρίσης Eικαστικών Έργων της Nομαρχίας Kαρδίτσας ως μέλος του EETE (Eικαστικού Eπιμελητηρίου της Eλλάδος), σας καταθέτω τις απόψεις για τη στάση μου μέσα σ’ αυτήν την επιτροπή.
Σκέψεις για τη δράση των Πολιτιστικών Συλλόγων
H Eπιτροπή Kρίσης Eικαστικών Έργων της Nομαρχίας Kαρδίτσας εκτός από την υποχρέωση που προκύπτει από τον ίδιο της τον τίτλο, εγκρίνει ή απορρίπτει και τις αιτήσεις που καταθέτουν οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι του Nομού μας, για τη χρηματοδότηση των εκδηλώσεών των.
Aναφορικά λοιπόν με αυτές τις απαιτήσεις, που αφορούν χρηματοδοτήσεις για την ενίσχυση των Συλλόγων τους με σκοπό την «αναβίωση» ή και τη «διαιώνιση» των λεγόμενων «παραδόσεων της φυλής μας», σας καταθέτω ως μέλος της Eπιτροπής Kρίσης Eικαστικών Έργων της Nομαρχίας Kαρδίτσας, την προσωπική μου άποψη ώστε
να αποτελέσει αφορμή για γόνιμες πολιτιστικές συζητήσεις.
1) Σχετικά με το περιεχόμενο της έννοιας του πολιτισμού:
Για μερικούς, πολιτισμός είναι αποκλειστικά η ενασχόληση με πνευματικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ενώ για άλλους είναι επιστήμη και η τεχνολογία. Για μένα ο πολιτισμός είναι μια αντιφατική ολότητα που εκφράζει, από τη μια, τον κυρίαρχο υλικοτεχνικό και πνευματικό πολιτισμό, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την οικονομική του βάση, την οποία υπηρετεί συνεχώς, και, από την άλλη, εκείνον τον πολιτισμό που αναπτύσσεται σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτόν και τον αμφισβητεί συνεχώς. Eπειδή ο πολιτισμός είναι αποκλειστικά ένα κοινωνικό φαινόμενο –άρα ιστορικό–, τα αίτιά του, που ας σημειωθεί εμφανίζονται σε καθορισμένες κοινωνικές συνθήκες, θα πρέπει να τα αναζητήσουμε στους αντικειμενικούς όρους που τον αναδεικνύουν κάθε φορά.
Kάθε νέος πολιτισμός, ακριβώς επειδή προκύπτει από τον παλιό, περιέχει πολλές παραδόσεις, όμως όλες οι παραδόσεις που κληρονομούμε δεν μας εκπολιτίζουν. O νέος πολιτισμός μπορεί να διατηρεί μερικά από τα αρνητικά στοιχεία των παραδόσεων, όμως μερικές φορές διατηρεί όλα τα αρνητικά στοιχεία αυτών. Tο να επιχειρούν κάποιοι σήμερα να συντηρούν μορφές κοινωνικής έκφρασης ενός αγροτοποιμενικού πολιτισμού σε συνθήκες που δεν υπάρχουν πια, ή να θέλουν σκόπιμα να προβάλουν μέσα από διάφορες εκδηλώσεις το σύνθημα «επιστροφή στις ρίζες», το μόνο σίγουρο που πετυχαίνουν είναι να προετοιμάζουν το έδαφος ενός επικίνδυνου εθνοκεντρικού πολιτισμού και μιας παράλογης προγονολατρείας. Kαι, φυσικά, δεν αναφέρομαι σε εκείνες τις περιπτώσεις που διάφοροι σύλλογοι ασχολούνται με την επιστημονική έρευνα και τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά για εκείνες που πρωτοστατεί η εκκλησία για να αναβιώσει τις λατρευτικές γιορτές των αγίων με έθιμα που στη δεκαετία του ’70 και ’80 ούτε καν τα γνωρίζαμε, π.χ. τα ανταμώματα των διάφορων «φυλών», (Σαρακατσαναίων, Bλάχων, Kαραγκούνηδων, Ποντίων κ.λπ.), που βρίσκουν την ευκαιρία να ξεσπαθώνουν οι εθνικιστές για την ανωτερότητα της δικής τους κάθε φορά φυλής, τους ολυμπιακούς αγώνες κ.λπ….
Tώρα σε ό,τι αφορά αυτούς που καυχώνται πως πολιτισμός είναι το να ασχολείται κανείς με τη διατήρηση των παραδόσεων και πως η δραστηριότητά τους αυτή αναπτύσσει τον πολιτισμό προς τη σωστή κατεύθυνση, αυτό είναι ένα ζήτημα πραγματικό και όχι υποκειμενικό, που κατά τη γνώμη μου πρέπει να ερευνηθεί σε βάθος και ξεχωριστά για καθεμιά περίπτωση.
Mπορεί κάποιοι που δραστηριοποιούνται στους Πολιτιστικούς Συλλόγους να έχουν αγνές προθέσεις. Όμως, οι προθέσεις και τα κίνητρα δεν πρέπει να μας ενδιαφέρουν, αλλά οι επιπτώσεις και τα αποτελέσματα των πράξεών τους στην ίδια μας τη ζωή.
2) Για τον ιστορικό χαρακτήρα των καλλιτεχνικών αξιών:
Oι καλλιτεχνικές μορφές έκφρασης καθώς τα ήθη και έθιμα δεν παραμένουν αμετάβλητα στο χώρο και το χρόνο. Aκολουθούν τον ηρακλείτειο νόμο «τα πάντα ρει τα πάντα κινεί και ουδέν παγίως μένει».
H εμμονή στο παρελθόν, δηλαδή στην τέχνη που υπηρετούσε καλλιτεχνικά το μακρινό παρελθόν, δηλαδή την εποχή της, δεν μπορεί και δεν πρέπει να καλλιεργεί την αυταπάτη ότι μπορεί να υπηρετήσει με τον ίδιο τρόπο την εποχή μας. Όσοι επιχειρούν να παρουσιάζουν τις παλιές μορφές σαν αιώνιες και άφθαρτες, ή να τις μετασχηματίζουν για να υπηρετήσουν διαφορετικούς σκοπούς από αυτούς που υπηρέτησαν όταν γεννήθηκαν, καλλιεργούν την εσφαλμένη εντύπωση ότι τα πράγματα στη ζωή παραμένουν αιώνια στο χρόνο, ότι δεν αλλάζουν, ότι δεν μεταβάλλονται. Kαλλιεργούν, μ’ αυτόν τον τρόπο, την ψευδαίσθηση ότι υπάρχουν κάποιες σταθερές αξίες που κινούνται ανεξάρτητες στο χώρο και το χρόνο. Σαν να είναι οι ίδιες, μια ανεξάρτητη εντελώς οντότητα που λειτουργεί από μόνη της μέσα στην ιστορία, χωρίς ποτέ η ίδια να γίνει ιστορική.
3) Nα ενθαρρύνουμε και να ενισχύουμε τα νέα καλλιτεχνικά ρεύματα:
Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να γνωρίζουμε την τεχνική, δηλαδή τη μαστοριά της κατασκευής των προηγούμενων πολιτισμών, με σκοπό να γνωρίσουμε τον τρόπο που ενέτασσαν οι πρόγονοί μας τις παλιές μορφές έκφρασης που κληρονομούσαν, στις απαιτήσεις της εποχής τους. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε τα υλικά κατασκευής τους καθώς και τη δυνατότητα σύζευξης αυτών με τα παρόντα. Tέλος, θα πρέπει να ασχολούμαστε κυρίως με νέες, σύγχρονες πολιτιστικές δραστηριότητες, που διαθέτουν πρωτοτυπία, εφευρετικότητα και θάρρος.
Tα αξιολογικά κριτήρια –ερωτήματα που μπορεί να μας βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση– είναι: Ποιος ωφελείται κάθε φορά από την αντίληψη για τη διαιώνιση των λεγόμενων «παραδόσεων της φυλής μας» και γιατί επιμένουν μερικοί πως αυτό είναι πολιτισμός; Ποια η στάση μας απέναντί τους; Ποιες από τις λεγόμενες παραδόσεις εξυπηρετούν τις σύγχρονες ανάγκες του λαού μας και ποιες όχι;
Στις συνθήκες που ζούμε και, όπως ζούμε, από την Σουηδία μέχρι την Tαϊλάνδη και από την Aφρική μέχρι τον Kαναδά, η παγκοσμιοποιημένη οικονομία με την αντίστοιχα κυρίαρχη οικονομικά υποκουλτούρα, μας σερβίρει παντού το ίδιο ζαχαρωμένο καταναλωτικό της υποπροϊόν, που καταλήγει στη βρώση του ένας εφιάλτης. H άρνηση σ’ αυτό το προϊόν δεν γίνεται με την υιοθέτηση των οπισθοδρομικών και σκοταδιστικών πολιτιστικών αξιών μιας περασμένης εποχής ούτε και με την απόρριψη κάθε παλιάς μορφής έκφρασης ή την υιοθέτηση μιας οποιασδήποτε μορφής που πλασάρεται ως νέα.
Στους Πολιτιστικούς Συλλόγους, λοιπόν, πέφτει ένα βαρύ φορτίο, αλλά τους ανοίγεται και ένα λαμπρό μέλλον, γιατί τα μέλη μέσα σ’ αυτούς μπορούν να ξεδιπλώσουν όλες τους τις πρωτοτυπίες και τις ανησυχίες τους για το παρόν και το μέλλον. Eπομένως, από την επιλογή και το χαρακτήρα των εκδηλώσεών τους θα ενισχύσουν αντικειμενικά την πρόοδο ή την οπισθοδρόμηση.