Η αναγκαιότητα της μαζικής ενωτικής εξωκοινοβουλευτικής πάλης
Μια σημαντική νίκη για όλο το λαό
Με τις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με το άρθρο 16 επιβεβαιώθηκαν πλήρως τα όσα γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο, στην ίδια στήλη, με τίτλο «Η σημασία της μάχης για την παιδεία, όταν το ”σικέ” πάψει να είναι τέτοιο…».
Η συναινετική συνεννόηση ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν προχώρησε. Η αναθεώρηση του άρθρου 16 γίνεται δυσκολότερη για όσους ήθελαν εδώ και τώρα να τελειώνουν με αυτό, η ΝΔ δεν κατορθώνει να έχει σοβαρά αποτελέσματα στον τομέα της αναθεώρησης, το ΠΑΣΟΚ ένιωσε να έχει μια τεράστια ρωγμή στο εσωτερικό του, και κυρίως, εμφανίστηκε και έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις η μαζική ενωτική εξωκοινοβουλευτική πάλη.
Χωρίς το στοιχείο της δυναμικής παρεμβολής ενός μεγάλου κινήματος δεν είναι εύκολο να εξηγηθούν οι πρόσφατες εξελίξεις. Χωρίς το φοιτητικό κίνημα, χωρίς την επίμονη και αγωνιστική στάση του συνδικαλιστικού οργάνου των καθηγητών ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ), χωρίς την ενεργοποίηση σε ολόκληρη την χώρα επιτροπών βάσης στις οποίες διακρίνονταν οι όροι μιας πλατιάς λαϊκής αντιπολίτευσης (συνυπήρχαν πολίτες που ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ, στα επίσημα κόμματα της Αριστεράς, στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά και πλήθος από «ανένταχτους»), δεν θα υπήρχαν και οι πρόσφατες εξελίξεις.
Η σφοδρή επιθυμία του οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου να άρει τα εμπόδια για την πλήρη ιδιωτικοποίηση της παιδείας, δεν ικανοποιήθηκε, καθώς συνάντησε μια ισχυρή αντίσταση. ‘Ετσι, προσωρινά αναγκάστηκε σε υποχώρηση, δυνάμωσαν οι εσωτερικές τριβές στο συναινετικό στρατόπεδο, και φάνηκε ο εκνευρισμός και των δύο κομμάτων, που είναι υποχρεωμένα να αναπροσαρμόσουν την τακτική τους. Όλα αυτά έγιναν με την ενεργοποίηση και αποφασιστική δράση των «από κάτω», και αυτό το στοιχείο δίνει το χαρακτήρα μιας σημαντικής λαϊκής νίκης ενάντια στην πολιτική του νεοφιλελευθερισμού.
Όσο και αν ισχύουν οι γενικές αλήθειες που επικαλείται το ΚΚΕ μέσα στην αμηχανία του (π.χ. ο δικομματισμός κυβερνά, ο καπιταλισμός συνεχίζεται, αποκριάτικος καυγάς μέσα στη Βουλή κ.λπ.), η αλήθεια είναι ότι η νίκη αυτή συνειδητοποιείται από όσους πήραν μέρος στον αγώνα αυτό. Η συνειδητοποίηση αυτή έχει πολλά επίπεδα, γίνεται με διαφορετικούς ρυθμούς σε κάθε κοινωνική κατηγορία ή ομάδα πολιτών και έχει σχέση με τον βαθμό εμπλοκής τους στο πρόβλημα. Αν όμως επιχειρηθεί η συνειδητοποίηση αυτή να μετατραπεί σε πολιτικά συμπεράσματα, τότε γίνονται πιο καθαρά ορισμένα πράγματα, όπως:
Η μαζική ενωτική εξωκοινοβουλευτική πάλη είναι αναγκαία και απαραίτητη για να εμποδιστεί –αρχικά– κάθε αρνητική εξέλιξη, να ματαιωθούν αστικοί σχεδιασμοί και σε δεύτερο επίπεδο για να καλυτερέψουν οι όροι διαβίωσης-επιβίωσής μας.
Η μαζική ενωτική εξωκοινοβουλευτική πάλη μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχίες, μπορεί να επιφέρει ρήγματα στο νεοφιλελευθερισμό, ή, με διαφορετική διατύπωση, ο νεοφιλελευθερισμός μπορεί να ηττηθεί, είναι αναγκαίο να ηττηθεί. Στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο δυνατός όσο παρουσιάζεται, δεν είναι χωρίς αντιθέσεις και σχίσματα και ένα οργανωμένο λαϊκό κίνημα μπορεί να του καταφέρει ισχυρά πλήγματα.
Η μαζική εξωκοινοβουλευτική πάλη δεν έχει σχέση με το εικονικό κίνημα ή διάφορες άλλες επικοινωνιακού τύπου φαεινές ιδέες, αλλά στηρίζεται στην κινητοποίηση – ενεργοποίηση – πολιτικοποίηση των άμεσα ενδιαφερομένων, δίνει πραγματικές μάχες, προσπαθεί να αλλάξει τους συσχετισμούς, να αποκτήσει συμμάχους, να ουδετεροποιήσει ενδιάμεσες δυνάμεις.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η μαζική εξωκοινοβουλευτική πάλη στηρίχτηκε στο δυναμισμό και τη ζωντάνια του φοιτητικού κινήματος, που απέδειξε ότι έχει ισχυρά αποθέματα, και στην ενεργοποίηση του συνδικαλιστικού φορέα των καθηγητών, της ΠΟΣΔΕΠ, που σήκωσε μεγάλο βάρος της σύνδεσης με την υπόλοιπη κοινωνία (και δέχτηκε μεγάλες επιθέσεις γι’ αυτό από κυβέρνηση και μερίδα καθηγητών όλων των αποχρώσεων…). Φοιτητές και καθηγητές κράτησαν στο κύριο μέτωπο. Αλλά ούτε αυτό φτάνει για να φανεί το βάθος της αντιπαράθεσης και της μάχης που έγινε τους δύο τελευταίους μήνες. Αν το θέμα έμενε στην ενδοπανεπιστημιακή διάσταση και δεν γινόταν ζήτημα όλης της κοινωνίας, τότε η δικομματική συναίνεση θα υλοποιούσε τους σχεδιασμούς της. Αποφασιστικό ρόλο έπαιξε η σύνδεση του θέματος «άρθρο 16» με την υπόλοιπη κοινωνία. Ο δικομματισμός δεν έπεισε στο γιατί πρέπει να γίνουν ιδιωτικά ΑΕΙ, δεν έπεισε γιατί μια σειρά ιδιωτικές σχολές πρέπει να «ανωτατοποιηθούν» και το δημόσιο πανεπιστήμιο να υποβαθμιστεί κι άλλο. Δεν έπεισε γιατί περικόπτει όλες τις δαπάνες για την παιδεία και γιατί ο εργαζόμενος λαός αγκομαχάει για να σπουδάσει η νεολαία. Οι επιτροπές που στήθηκαν σε ολόκληρη την χώρα, οι εκδηλώσεις που έγιναν, τα άρθρα και οι παρεμβάσεις που έγιναν δημιούργησαν μια κατάσταση που πρώτα από όλα διεμβόλισε το χώρο του ΠΑΣΟΚ. Η αχίλλειος πτέρνα της δικομματικής συνεννόησης ήταν η βάση του ΠΑΣΟΚ που δεν ήθελε τα ιδιωτικά ΑΕΙ, μια βάση που σε ένα βαθμό ενεργοποιήθηκε και δημοσιοποίησε την αντίθεσή της. Όσο δυνάμωνε το κίνημα, όσο ισχυροποιούνταν η μαζική ενωτική εξωκοινοβουλευτική πάλη, τόσο και μεγάλωναν οι ρωγμές μέσα στο ΠΑΣΟΚ, μέχρις ότου ανάγκασαν στον ελιγμό της «αποχώρησης». Κάθε άλλη στάση για το ΠΑΣΟΚ θα ήταν μια πολιτική αυτοκτονία…
Η μαζική ενωτική εξωκοινοβουλευτική πάλη χρειάζεται: α) συγκεκριμένους στόχους, β) λόγο και επιχειρήματα, γ) διαδικασίες, τρόπους έκφρασης και μορφές υλοποίησης της ενωτικής δράσης. Η ίδια η ζωή έδειξε πως τίποτα δεν είναι σταθερό και αιώνιο και πως υπάρχουν πολλές μορφές και τρόποι για να εκδηλωθούν και να πάρουν σάρκα και οστά οι κοινωνικές ανάγκες: ήταν αναγκαίο να υπάρχει ενότητα για να είναι αποτελεσματική η πάλη. Παρά τις τεράστιες κωλοτούμπες πρωταγωνιστών, η ενότητα επιτεύχθηκε εκεί που ήταν αναγκαία. Παρά τις απόπειρες διαχωριστικών και στην ουσία διασπαστικών κινήσεων, δεν επαναλήφθηκε η γνωστή ιστορία π.χ. των Πρωτομαγιών με τις 3-4 συγκεντρώσεις και πορείες. Οι πρωτεργάτες των διαχωριστικών πραγμάτων έβαλαν νερό στο κρασί τους ακόμα και όταν ορκίζονται ότι κάνουν πάντα το ίδιο… Όσοι πολέμησαν την ιδέα της πανεθνικής επιτροπής για το άρθρο 16 αναγκάστηκαν να πάρουν μέρος σε ενωτικές διαδικασίες και συνεννοήσεις, αναγκάστηκαν να κινηθούν με επίκεντρο το άρθρο 16 και όχι «ολόκληρη την αντιδραστική συνταγματική αναθεώρηση». Όσοι προσπάθησαν να γίνουν δεκανίκι του νεοφιλελευθερισμού δηλώνοντας ότι το «άρθρο 16 είναι περιθωριακό ζήτημα» απομονώθηκαν.
Ανεξάρτητα από το πώς θα συμπεριφερθούν όλοι στη φάση της κακόφημης «κεφαλαιοποίησης», τα διδάγματα από τη μάχη που δόθηκε και συνεχίζεται θα επηρεάσουν όσους πραγματικά σκέφτονται, επιθυμούν, πασχίζουν να αλλάξουν τα πράγματα στην Αριστερά και να αλλάξουν οι συσχετισμοί στην ελληνική κοινωνία. Κυρίως, η μάχη αυτή ανέδειξε πιο καθαρά, πιο απτά, την αναγκαιότητα της μαζικής ενωτικής εξωκοινοβουλευτικής πάλης!