Η αυθόρμητη έκρηξη της νεολαίας ασφαλώς δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ήταν προϊόν διεργασιών που συντελούνταν υπόγεια αλλά με εντεινόμενη ένταση στους κόλπους ολόκληρης της κοινωνίας με υπόβαθρο τα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα αλλά και το περιβάλλον σήψης και σκανδάλων που σκεπάζει την πολιτική ζωή, με πρωταγωνιστές το παρελθόν και το παρόν των κομμάτων εξουσίας.
Τις μέρες της έκρηξης της νεολαίας –έτσι συμβαίνει, αυτό χαρακτηρίζει κάθε εξέγερση– ξεγυμνώθηκαν αυθόρμητα αλλά με μαζικούς όρους τα περισσότερα ιδεολογήματα που βάραιναν τη συνείδηση και την πρακτική στάση χιλιάδων ανθρώπων ολόκληρη τη μεταπολιτευτική περίοδο.
Ξεγυμνώθηκε η "υπεύθυνη" στιβαρή και υποκριτική στάση της κυβέρνησης και των φερεφώνων της. Η "καταδίκη του μεμονωμένου περιστατικού" και η "ειλικρινής λύπη" επέστρεψαν σαν απαράδεκτα στους κυβερνητικούς ιθύνοντες. Η κινδυνολογία για τους "πρόσθετους κινδύνους" που σημαίνουν για την οικονομία, το λιανικό εμπόριο, τον τουρισμό, τη διεθνή εικόνα της χώρας δεν έπιασαν τόπο. Χιλιάδες διαδηλωτές, σε καθημερινή βάση, σε κάθε πόλη και χωριό της χώρας, ξεχύθηκαν στους δρόμους καταγγέλλοντας την αστυνομική βία και την κυβέρνηση που όπλισε το χέρι του δολοφόνου.
Ξεγυμνώθηκε η υποκρισία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δεν συγκίνησαν οι "διαμαρτυρίες" με τα κεριά, δεν έπεισαν οι "προτάσεις διεξόδου", δεν ξεχάστηκαν οι ευθύνες του ΠΑΣΟΚ, η έξαρση της καταστολής και οι δολοφονίες που έγιναν στη διάρκεια της δικής του διακυβέρνησης.
Ξεγυμνώθηκαν τα επίσημα συνδικάτα, η ΓΣΕΕ, ο υποταγμένος συνδικαλισμός. Οι συνομιλίες για τη ματαίωση της συγκέντρωσης της ΓΣΕΕ, η τελική ματαίωση της πορείας διαμαρτυρίας για τον προϋπολογισμό δεν ματαίωσαν την οργή χιλιάδων διαδηλωτών για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Και την ίδια στιγμή, με αφορμή τη δολοφονική επίθεση ενάντια στη συνδικαλίστρια Κ. Κούνεβα, δυναμώνει η υποστήριξη του μαχητικού συνδικαλισμού που εκφράζει εκείνους που δεν έχουν φωνή.
Ξεγυμνώθηκε η αστυνομία, αποκαλύφθηκε και καταδικάστηκε ο αντιλαϊκός, κατασταλτικός της ρόλος. Χιλιάδες μαθητές και νέοι περικύκλωσαν και διαμαρτυρήθηκαν μπροστά σε αστυνομικά τμήματα σε δεκάδες πόλεις και χωριά. Περιφρονήθηκαν μαζικά τα δακρυγόνα και τα χημικά που εξαπολύθηκαν σε βάρος των διαδηλωτών. Κατά εκατοντάδες, άνθρωποι κάθε ηλικίας διαμαρτύρονταν για την προκλητική παρουσία των ΜΑΤ, τους ξυλοδαρμούς και τις συλλήψεις. Κέρδισε έδαφος το αίτημα να αφοπλιστεί η αστυνομία.
Ξεγυμνώθηκε ο επιχειρηματικός κόσμος και οι επιχειρήσεις σαν "κοινωνικοί εταίροι", παράγοντες ευημερίας και παραγωγοί πλούτου. Το σπάσιμο των βιτρινών σε τράπεζες και πολυεθνικές αλυσίδες θεωρήθηκε δικαιολογημένο, έγινε αποδεκτό από χιλιάδες κόσμου, όχι μόνο των διαδηλωτών. Συνόψιζε και προσωποποιούσε τους πραγματικούς υπεύθυνους για τη μεγέθυνση της φτώχειας και των φτωχών, την προκλητική ακρίβεια, την εμπορευματοποίηση κάθε πτυχής της ζωής, τις συνθήκες εγκλεισμού που έχουν επιβληθεί στη νεολαία και στους εργαζόμενους.
Ξεγυμνώθηκε η προσπάθεια κατασυκοφάντησης του κινήματος με την υστερική προβολή του "πλιάτσικου" και τις "πλιατσικολογίας". Δεν έπεισε ο εσμός των κουμπάρων, των καρτέλ, των golden boys του συστήματος, των "λιβανισμένων" του Εφραίμ, των εκλεκτών των τραπεζιτών και του επιχειρηματικού κόσμου, των πραγματικών δηλαδή πλιατσικολόγων της χώρας και της νοημοσύνης μας. Αποκαλύφθηκαν οι μάσκες των πραγματικών κουκουλοφόρων της δημόσιας ζωής και του μέλλοντός μας.
Ξεγυμνώθηκε ο ιδιότυπος ρατσισμός ενάντια στη νεολαία, οι θεωρίες που ήθελαν να παρουσιάζουν τους νέους "φυτά", καλομαθημένους, του "καναπέ", μη σκεπτόμενους. Η χρόνια, πολύπλευρη νάρκωση που καλλιεργήθηκε και επιβλήθηκε στη νεολαία κατέρρευσε για δεύτερη φορά, μετά τις κινητοποιήσεις ενάντια στην κατάργηση του άρθρου 16, σε σύντομο διάστημα. Κατέρρευσε κάτω από τη φρεσκάδα και την ορμή της συμμετοχής τους στις κινητοποιήσεις αλλά και των συνθημάτων τους, που έδειχναν την καρδιά των αιτιών της εξέγερσής τους, που μοίραζαν ευθύνες στους πραγματικούς ενόχους.
Ξεγυμνώθηκε ο πόλος ΝΔ-ΛΑΟΣ-ΚΚΕ, που στάθηκε συντονισμένα και συστηματικά εχθρικά απέναντι στην έκρηξη της νεολαίας. Προκάλεσε σοκ στον κόσμο της αριστεράς η ανοικτή υποστήριξη που πρόσφερε στην κυβέρνηση η ηγεσία του Περισσού. Τα πρωτοσέλιδα του "Ριζοσπάστη", τα μεγάλα λόγια των ιθυνόντων του ΚΚΕ, χάνουν κάθε νόημα μπροστά στο "χάιδεμα των αυτιών των νοικοκυραίων" στο οποίο επιδόθηκε το κόμμα της "συντεταγμένης αριστεράς" του Περισσού. Η απαράδεκτα εχθρική στάση απέναντι στο κίνημα της νεολαίας, τα εγκώμια από τις δυνάμεις του συστήματος και το ΛΑΟΣ, η περιχαράκωση και οι χωριστές πορείες λειτούργησαν αρνητικά για το ΚΚΕ όχι μόνο στη χώρα αλλά και διεθνώς. Κατέδειξαν τις αδυναμίες και την ανάγκη ανατροπών για το σύνολο της αριστεράς.
Με τρόπο εκρηκτικό, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, έγιναν τόσο πολλά. Τόσο πολλά από εκείνα που αποτελούν παρακαταθήκη αλλά και προάγγελο εκείνων που έρχονται.
Σπύρος Παναγιώτου