35 χρονια μετα: Το Πολυτεχνειο ζει
35 χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου και ο αγώνας για λευτεριά, δημοκρατία, δικαιοσύνη, παραμένει πάντα επίκαιρος. Σήμερα, μάλιστα, που ο ανθρωποφαγικός καπιταλισμός περνά τη χειρότερή του κρίση, ο λαός επιβάλλεται να οργανώσει ξανά την αντίστασή του.
Το πρωί της Τετάρτης 15 Νοέμβρη του 1973, στο μεγάλο αμφιθέατρο του Α’ έτους της ΑΣΟΕΕ επικρατούσε μεγάλη αναστάτωση. Αν θυμάμαι καλά, η ώρα ήταν περίπου 10 όταν, στο τέλος της γενικής μας συνέλευσης, αποφασίσαμε να πορευτούμε προς το Πολυτεχνείο για να παρακολουθήσουμε τη γενική συνέλευση των φοιτητών του Πολυτεχνείου στο αμφιθέατρο ΜΑΧ.
Πηγαίνοντας, θυμάμαι ένα μικρό αριθμό φοιτητών που βάδιζε γρήγορα πάνω στο πεζοδρόμιο της Πατησίων και κατευθύνονταν με μεγάλα βήματα προς το Πολυτεχνείο.
Με το που φτάσαμε στο Πολυτεχνείο, περάσαμε τη μονίμως ανοιχτή μικρή πόρτα της κεντρικής πύλης και βρεθήκαμε στον προαύλιο χώρο. Εγώ αποκόπηκα από τουςσυμφοιτητές μου που κατευθύνονταν στο αμφιθέατρο και σχεδόν αμέσως και εντελώς αυθόρμητα, ενσωματώθηκα με μια ολιγάριθμη ομάδα αγωνιστών που είδα να δραστηριοποιούνται στην οχύρωση της κεντρικής πύλης. Ούτε τους γνώριζα, ούτε με γνώριζαν. Κάποιος ψηλός μελαχρινός μου ζήτησε να λυγίσουμε μαζί μια σιδηρόβεργα για να την περάσουμε στριφτά μέσα στα κάγκελα της κεντρικής πύλης και μετά στριφτά γύρω από ένα δοκάρι. Μετά πάνω στην πύλη τοποθετήσαμε και άλλα δοκάρια και άλλα σίδερα και σύρματα που βρίσκαμε στον προαύλιο χώρο. Ύστερα κατευθυνθήκαμε προς την πύλη της Τοσίτσα. Ήταν πιο εύκολα τα πράγματα εκεί, γιατί η πόρτα ήταν πιο μικρή και δεν χρειάζονταν πολλά υλικά. Θυμάμαι πως πέρασα μετά να δω και την πόρτα στην πλευρά της οδού Στουρνάρη. Ήταν κλειστή, αλλά δε θυμάμαι αν ήταν οχυρωμένη.
Όπως σε όλες τις σχολές που αναπτυσσόταν το φοιτητικό κίνημα, η παρουσία των αστυνομικών έξω από το Πολυτεχνείο, απέναντι στην οδό Στουρνάρη και διαγωνίως, προς το θέατρο ΑΛΦΑ, ήταν σχεδόν μόνιμη. Επειδή αισθανόμασταν σιγουριά από την οχύρωση των πυλών, αρχίσαμε κρεμασμένοι στα κάγκελα της Πατησίων και προς την πλευρά των αστυνομικών, να φωνάζουμε συνθήματα όπως: "Ψωμί παιδεία ελευθερία" "ΕΣΑ, ΕΣ-ΕΣ βασανιστές" κ.ά. Στην αρχή οι περαστικοί κοντοστέκονταν, παρακολουθούσαν δειλά για λίγο και μετά έφευγαν, επειδή φοβούνταν τους αστυνομικούς που συνεχώς τους έδιωχναν και τους κυνηγούσαν. Μέσα όμως σε λίγες ώρες, τα πράγματα άλλαξαν. Ξεπέρασαν το φόβο τους και κοντοστέκονταν περισσότερο. Διαλύονταν βέβαια από τους αστυνομικούς, αλλά έρχονταν πάλι, ξανά και ξανά, πυκνώνοντας περισσότερο τις γραμμές τις αντίστασης μαζί με άλλους, πιο θαρραλέους κάθε φορά, ενώ μερικοί απ’ αυτούς έμπαιναν στο προαύλιο. Η μικρή πόρτα δίπλα στην κεντρική πύλη ήταν ανοιχτή και δεν ελεγχόταν ακόμα από την επιτροπή περιφρούρησης. Στο προαύλιο μαζεύονταν σιγά-σιγά φοιτητές από όλα τα τμήματα του Πολυτεχνείου. Η ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη.
Εν τω μεταξύ άρχισαν να καταφθάνουν οι φοιτητές από τη Νομική που έμαθαν για τα γεγονότα, αλλά και πολίτες.
Αξίζει να αναφέρω ότι από τις αρχές του ‘73 η "γραμμή" ΑΣΟΕΕ, Πολυτεχνείο, Νομική και αντίστροφα, ήταν για εκείνους που συμμετείχαν στον αντιφασιστικό αγώνα ο κύριος άξονας επικοινωνίας, συσπείρωσης, δράσης και συντονισμού του φοιτητικού κινήματος. Θα πρέπει επίσης να σημειώσω πως η σχολή μου πρωτοστατούσε στον αντιφασιστικό αγώνα. Αγωνιστές σαν τον Μάκη Μπαλαούρα που τον βλέπαμε με μαυρισμένο το μάτι από τους ξυλοδαρμούς των βασανιστών της χούντας, τον Μήτσο Παπαχρήστου κ.ά. ήταν για πολλούς από μας σύμβολα του αντιφασιστικού αγώνα. Ανάμεσα στις σχολές αναπτύχθηκε ένα δίκτυο που συνδεόταν με μια κόκκινη κλωστή και συντονίζονταν όλες μαζί, κάθε φορά που ξεσπούσε σε κάποια σχολή δυνατά η αντιφασιστική πάλη. Γι’ αυτό και συμμετείχαν αρκετοί φοιτητές από άλλες σχολές στην κατάληψη της Νομικής και αργότερα στην κατάληψη του Πολυτεχνείου. Θυμάμαι, πρωτοετής φοιτητής της ΑΣΟΕΕ, πως στα γεγονότα της Νομικής το Φλεβάρη του ‘73, έκανα αρκετές φορές αυτό το δρομολόγιο. Όμως η συμμετοχή μου στα γεγονότα αυτά περιοριζόταν στα "πηγαδάκια" έξω από την είσοδο της σχολής, στη Σόλωνος. Είχα καημό που δεν ανέβηκα στην ταράτσα για να φωνάξω μαζί με τους άλλους φοιτητές το σύνθημα "Συμπαράσταση λαέ". Έτσι, το όνειρό μου εκπληρωνόταν στο ακέραιο και από την πρώτη κιόλας στιγμή στην κατάληψη του Πολυτεχνείου, γι’ αυτό και ένιωθα υπερήφανος που ήμουν ένας από τους πρώτους καταληψίες.
Μέχρι το μεσημέρι λοιπόν, το προαύλιο του Πολυτεχνείου αλλά και οι δρόμοι γύρω από αυτό γέμισαν από κόσμο. Ο φόβος νικήθηκε από όλους τους εξεγερμένους και επικρατούσε γενικός αναβρασμός. Η αστυνομία είχε παραλύσει. Νωρίς το απόγευμα στα παρτέρια του προαύλιου χώρου, στο γρασίδι, στήνονταν τα πρώτα συνεργεία προπαγάνδισης του αγώνα μας κατά της λαομίσητης χούντας των συνταγματαρχών. Ομάδες φοιτητών, φιλικές παρέες, έστηναν το δικό τους αυτοσχέδιο χειρόγραφο "τυπογραφείο", που τροφοδοτούσε ασταμάτητα με προκηρύξεις τους φοιτητές που τις έπαιρναν με ανυπομονησία από τα χέρια τους και τις μοίραζαν με τη σειρά τους στο πεζοδρόμιο, στους περαστικούς, στα τρόλεϊ, στους οδηγούς και επιβάτες των αυτοκινήτων που άνοιγαν τα παράθυρα και ενθάρρυναν τον αγώνα μας. Ο ενθουσιασμός και η χαρά καθρεφτίζονταν στα πρόσωπα όλων μας.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν τις επόμενες ώρες και μέρες της εξέγερσης, με αποκορύφωμα την ώρα της επέμβασης των τανκς τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, περιγράφηκαν και αναλύθηκαν πολλές φορές, κυρίως από τα πιο γνωστά στελέχη της εξέγερσης. Όμως αυτή η πλευρά που σας περιέγραψα, έχει κατά τη γνώμη μου τη δική της ξεχωριστή αξία γι’ αυτό και σας την καταθέτω. Αλλά και για έναν άλλο λόγο.
Γιατί ήθελα να αφιερώσω τους στίχους μου σε όλους αυτούς τους συντρόφους που έζησα μαζί τους τις ωραιότερες στιγμές της ζωής μου, αλλά προπάντων στους νεκρούς που έδωσαν τη ζωή τους για το πιο ύψιστο αγαθό του ανθρώπου, την Ελευθερία.
Νίκος Γκαμαλέτσος,
Πρόεδρος Σωματείου Εργαζομένων της επιχείρησης Παλαιολόγου
Νοέμβρης ‘73
Βάδιζαν γρήγορα πάνω στο πεζοδρόμιο.
Κλείδωσαν το φόβο τους μέσα στα τζάκετ.
Έσφιγγαν στις γροθιές τους το σύνθημα
και στο χαμόγελο τις πύρινες γλώσσες.
Ύστερα, Έδεσαν τα δοκάρια στην καγκελόπορτα
με σιδερόβεργες και συρματοπλέγματα.
Αφού πρώτα καθάρισαν τα κάγκελα.
Αφού πρώτα στόλισαν τα σίδερα.
Ύστερα, Κάρφωσαν τις ψυχές τους πάνω στα κάγκελα.
Κρέμασαν τα κορμιά τους στο τσιγκέλι του
θυσιαστηρίου.
Χάρισαν στους τυράννους την αβεβαιότητα
και στο λαό τη σιγουριά του ονείρου.