Εκλογικές αναμετρήσεις σε τρείς σημαντικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Το τελευταίο διάστημα πραγματοποιήθηκαν εκλογικές αναμετρήσεις σε τρεις από τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές δυνάμεις: δημοτικές εκλογές στη Γαλλία, εθνικές εκλογές στο ισπανικό κράτος, τοπικές εκλογές σε γερμανικά κρατίδια. Τα αποτελέσματα καταγράφουν γενική καθήλωση της δεξιάς, ενίσχυση των σοσιαλδημοκρατών σε Γαλλία και Ισπανία, αλλά και άνοδο της Αριστεράς, ιδίως στη Γερμανία.
Χαστούκι στον Σαρκοζί
Τα αποτελέσματα και των δύο γύρων των δημοτικών εκλογών στη Γαλλία επιβεβαίωσαν την κάθετη πτώση της δημοτικότητας της δεξιάς κυβέρνησης υπό τον Σαρκοζί. Η προσπάθεια των αστών αναλυτών να αποδώσουν την ενδυνάμωση της λαϊκής δυσαρέσκειας στις… ερωτικές κατακτήσεις του Γάλλου προέδρου επιχειρεί να κρύψει τις πραγματικές αιτίες της εντυπωσιακής μεταστροφής του εκλογικού σώματος. Αιτίες που πρέπει να αναζητηθούν στην άσκηση μιας άγριας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, που βάζει καθημερινά στο στόχαστρο κατακτήσεις και δικαιώματα πλατιών στρωμάτων των εργαζομένων και της νεολαίας. Βέβαια, και η αλαζονεία του Σαρκοζί, όπως και η αγάπη του στη χλιδάτη ζωή (την οποία πληρώνει ο γαλλικός λαός από τον κρατικό κορβανά) συνέβαλαν στην καταρράκωση του κύρους του μέσα σε λίγους μήνες, αφού ταυτόχρονα απαιτεί από τους Γάλλους να σφίξουν κι άλλο το ζωνάρι κι απειλεί με τραμπούκικο στιλ όσους αντιστέκονται.
Γεγονός είναι ότι η δεξιά έχασε 9 από τους 21 μεγάλους δήμους που έλεγχε μέχρι σήμερα, τους οποίους κέρδισαν οι σοσιαλιστές. Το σοσιαλιστικό κόμμα με άνεση ξανακέρδισε και τη δημαρχία του Παρισιού με το "χαρισματικό" Ντελανοέ, που από πολλές πλευρές υπερπροβάλλεται ως ρηξικέλευθος δήμαρχος (με μέτρα βιτρίνας, όπως η προώθηση του ποδηλάτου ως εναλλακτικού μέσου μεταφοράς). Μάλιστα, ο Ντελανοέ δεν κρύβει πια τις μεγαλύτερες φιλοδοξίες του, που μπορεί στο μέλλον να φτάνουν και στον προεδρικό θώκο. Ταυτόχρονα, ενδεικτικό των "άγριων" διαθέσεων των σοσιαλιστών είναι ότι σε πολλούς φτωχούς δήμους, όπου παραδοσιακά υποστήριζαν δημάρχους του Γαλλικού Κ.Κ., αυτή τη φορά κατέβασαν δικά τους ψηφοδέλτια – αν και συχνά χωρίς επιτυχία.
Η επόμενη μέρα βρήκε σε σύγχυση το κυβερνητικό επιτελείο, με τον Σαρκοζί να κρύβεται από τα ΜΜΕ και τον πρωθυπουργό Φρανσουά Φιγιόν να δηλώνει ότι… "η ψήφος των Γάλλων δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο κομματικών εκτιμήσεων"! Η κεντροδεξιά του Μπαϊρού, που αλλού συμμάχησε με τη δεξιά κι αλλού με τους σοσιαλιστές, δεν κατόρθωσε να επιβληθεί ως "τρίτος πόλος", ενώ το ακροδεξιό κόμμα του Λεπέν είδε να μειώνεται περαιτέρω η επιρροή του.
Σε ό,τι αφορά την Αριστερά, αύξησε τα ποσοστά της και τον αριθμό των δημάρχων και δημοτικών συμβούλων. Το ενδιαφέρον είναι ότι στον πρώτο γύρο το Γαλλικό Κ.Κ. συνεργάστηκε σε ορισμένους δήμους, για πρώτη φορά, με την Εργατική Πάλη της Λαγκιγιέ, χωρίς όμως εντυπωσιακά αποτελέσματα. Από την άλλη, η Λίγκα (που προτίμησε κυρίως την κάθοδο με αυτόνομα ψηφοδέλτια της αντικαπιταλιστικής αριστεράς) συγκέντρωσε υψηλά ποσοστά – μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις αυτά τα ψηφοδέλτια πέρασαν στο δεύτερο γύρο, συγκεντρώνοντας από 8,8 έως και 17,6%. Ιδιαίτερα αυξημένη ήταν και η αποχή, ιδίως στις φτωχογειτονιές των μεγαλουπόλεων, όπου οι απόκληροι δεν διαβλέπουν κάποια προοπτική σε εκλογικού τύπου αναμετρήσεις. Ιδίως με μια Αριστερά που στο δεύτερο γύρο υποστηρίζει αναφανδόν τους σοσιαλιστές…
Θαπατέρο ξανά
Οι εθνικές εκλογές στο ισπανικό κράτος σημαδεύτηκαν από οξεία αντιπαράθεση μεταξύ των κυβερνώντων σοσιαλιστών υπό τον Θαπατέρο και του δεξιού Λαϊκού Κόμματος υπό τον Ραχόι, που κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ως "φίλο των τρομοκρατών" εξαιτίας των διαπραγματεύσεων που έκανε στο παρελθόν με την ένοπλη βασκική οργάνωση ΕΤΑ. Τελικά οι σοσιαλιστές κατήγαγαν σημαντική νίκη με 43,6%, αποσπώντας μόλις 7 έδρες λιγότερες από αυτές που χρειάζονταν για να έχουν απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Άνοδο σημείωσε όμως και η δεξιά, που έφτασε το νικηφόρο ποσοστό του Αθνάρ το 2000. Μεγάλος χαμένος ήταν η ισπανική Αριστερά και τα εθνικιστικά κόμματα τόσο στην Καταλονία όσο και στη Χώρα των Βάσκων. Η Ενωμένη Αριστερά καταβαραθρώθηκε στο 3,8% και εξέλεξε μόλις 2 βουλευτές, καθώς το κόμμα του Θαπατέρο και η πόλωση με τη δεξιά λεηλάτησε το ακροατήριο της άνευρης, αλληλοσπαρασσόμενης και ανίκανης να πείσει ηγεσίας της.
Απώλειες από το "διπολισμό" υπέστησαν και τα μετριοπαθή εθνικιστικά κόμματα αλλά και, κυρίως, η ρεπουμπλικανική καταλανική Αριστερά. Τέλος, στη Χώρα των Βάσκων, όπου η ισπανική κυβέρνηση έθεσε προεκλογικά εκτός νόμου τόσο το Κομμουνιστικό Κόμμα όσο και κάθε άλλο σχηματισμό που θα μπορούσε να εκφράσει την Πατριωτική Αριστερά, η αποχή ξεπέρασε το 35% (από 25% το 2004). Η αυξημένη αποχή δείχνει ότι μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης του Μπατασούνα άντεξε την αφόρητη πίεση και τις ευθείες απειλές τόσο των κρατικών μηχανισμών όσο και των ΜΜΕ, που προειδοποιούσαν ότι "η αποχή μπορεί να θεωρηθεί ως συνενοχή με την τρομοκρατία", και ακολούθησε τη γραμμή της μη συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία.
Ενίσχυση της γερμανικής Αριστεράς
Τριγμούς υπόκειται το γερμανικό μοντέλο, αφού το Αριστερό Κόμμα επιβεβαιώνει, με βάση τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών σε μια σειρά ομόσπονδα κρατίδια, την ανάδειξή του σε σημαντικό και αυτόνομο πολιτικό πόλο σε εθνικό επίπεδο. Οι συγκυβερνώντες υπό την Άνγκελα Μέρκελ χριστιανοδημοκράτες και σοσιαλδημοκράτες πληρώνουν την κοινή αντιλαϊκή πολιτική τους, που με τη νεοφιλελεύθερη "Ατζέντα 2010" βαθαίνει το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών σε μια ήδη τραυματισμένη γερμανική κοινωνία. Χαρακτηριστικό από αυτή την άποψη είναι το γεγονός ότι στο κράτος που θεωρείται ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ποσοστό αυτών που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας έχει εκτιναχθεί στο 25,4% – από το ήδη τεράστιο 18,1% πριν από έξι μόλις χρόνια. Η απόπειρα της σοσιαλδημοκρατικής ηγεσίας να κάνει μια, έστω φραστική, στροφή προς τα αριστερά για να ανακόψει τη συνεχή και διογκούμενη διαρροή ψηφοφόρων προς το Αριστερό Κόμμα έμεινε μετέωρη. Έτσι, αντί για ανάκαμψη, οδήγησε σε νέες εσωτερικές έριδες, καθώς και σε αδυναμία εκμετάλλευσης της ήττας των χριστιανοδημοκρατών, όπως π.χ. στο Αμβούργο. Εκεί ο μεγάλος κερδισμένος ήταν το Αριστερό Κόμμα, που μπήκε για πρώτη φορά στο τοπικό κοινοβούλιο με 8 έδρες, ενώ απώλειες υπέστησαν και οι σοσιαλδημοκράτες και οι πράσινοι – οι τελευταίοι συνεχίζουν την πολιτική κατρακύλα του "ρεαλισμού", διαπραγματευόμενοι τώρα συμμαχία με τη δεξιά!
Γιώργος Αναστασίου