Στη μάχη της διαδοχής στη ΝΔ, πίσω από τη “σύγκρουση μηχανισμών”, που αναφέρεται κατά κόρον στις δημοσιογραφικές αναλύσεις, θα ανακαλύψουμε πολιτική αντίθεση ή απλά όσα λέγονται περί νεοφιλελευθερισμού, κοινωνικού φιλελευθερισμού, πατριωτικής δεξιάς και κεντροδεξιάς συνιστούν ένα αναγκαίο προπέτασμα καπνού;
Μητσοτακισμός, ο συνεπέστερος διάδοχος του καραμανλισμού;
Η Ντ. Μπακογιάννη επέλεξε να σβήσει το στίγμα της προδοσίας και της μηχανορραφίας, που έχει η πολιτική της οικογένεια, ανταλλάσσοντας τη θέση της Υπουργού Εξωτερικών με την απόλυτη στήριξη έως τέλους του Κ. Καραμανλή. Ωμός πολιτικός κυνισμός, λυκοφιλίες, που σφραγίζονται από τις επιλογές και τις επιταγές του Αμερικάνου φίλου και πλήρης ταύτιση στα κυβερνητικά πεπραγμένα, που άλλωστε είχαν τη μητσοτακική γνήσια σφραγίδα του ατλαντισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Η Ντόρα Μπακογιάννη, με την επαγγελία της κεντροδεξιάς διεύρυνσης, ποντάρει στο “μεσαίο χώρο”, που ανέκτησε με την άχρωμη πολιτική του ο Γ. Παπανδρέου. Εκμεταλλευόμενη την αποκλειστική της προβολή από τα ΜΜΕ, χωρίς καμία επί της ουσίας πολιτική τοποθέτηση παρά μόνο γενικόλογες αερολογίες για το “άνοιγμα της παράταξης”, τις “ανατροπές και τις αλλαγές”, υπολόγιζε ότι διά περιπάτου θα εξασφάλιζε την αρχηγία. Πολύ χοντροκομμένος πολιτικός υπολογισμός για να επαληθευτεί, ακόμα και στη σημερινή εποχή της προχωρημένης αποϊδεολογικοποίησης και της κυριαρχίας της επικοινωνιακής πολιτικής. Το πρόβλημα είναι ότι η ταύτιση της Ντόρας με την καταστρεπτική κυβερνητική πολιτική του Καραμανλή δείχνει να της στοιχίζει, κι αυτό είναι ένα πολιτικό δεδομένο που φαίνεται δεν είχε υπολογιστεί.
Επιστροφή στις ρίζες;
Ο Α. Σαμαράς απευθύνεται στα συντηρητικά ανακλαστικά της βάσης της ΝΔ, ενώ οξύνει την πολεμική του απέναντι στον κίνδυνο “μετάλλαξης” της παράταξης, όπως παρουσιάζει την πρόταση Μπακογιάννη. Το πλαίσιό του είναι σαφές: νόμος και τάξη, έθνος και πατρίδα, κρατική παρέμβαση. Επανασυσπείρωση του απλού νεοδημοκράτη, εκμετάλλευση της ανασφάλειας και των πιο φοβικών αισθημάτων σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και έντασης της αστάθειας σε όλο το φάσμα των ανοικτών εθνικών ζητημάτων. Είναι σαφές ότι ένα τέτοιο πλαίσιο θα πιέσει σοβαρά τον πολιτικό-εκλογικό χώρο του ΛΑΟΣ. Έτσι εξηγείται η τελευταία πολιτική ακροβασία-παγίδα του Γ. Καρατζαφέρη, που εκθείασε την Ντόρα ως μόνη ικανή να βάλει φραγμό στην κυριαρχία του Γ. Παπανδρέου!
Βέβαια, η επένδυση στο σαρκο-μπερλουσκονισμό αλά ελληνικά δεν μπορεί με μαγικές κινήσεις να εξαφανίσει όλες τις αμαρτίες της πολιτείας Σαμαρά, ούτε την ουσία της δεξιάς πολιτικής. Ο Α. Σαμαράς με την Πολιτική Άνοιξη είχε διακηρύξει σε όλους τους τόνους τη χρεοκοπία της ΝΔ και του επίδοξου, τότε, πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή και είχε στρατηγικά στηρίξει την κυβέρνηση Σημίτη στην προεδρική εκλογή Στεφανόπουλου. Ο Α. Σαμαράς εισήλθε μετά πολλών επαίνων σε προνομιακή θέση ακριβώς στην κυβέρνηση της ήττας. Τα δάκρυα του εθνάρχη για τη Μακεδονία δεν ξεπλένουν τα αίσχη της υποτέλειας, της πατριδοκαπηλίας και του κάλπικου σοβινισμού. Η επίκληση της κρατικής παρέμβασης είναι το φύλλο συκής για την απόλυτη στοίχιση στη λιτότητα και στις ιδιωτικοποιήσεις, που επιβάλλει το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Τέλος, οι αλληλοκατηγορίες περί διαπλοκής προδίδουν το κοινό μαράζι και των δύο για το χρίσμα από τα “καρτέλ”. Έχουν κι οι δύο βεβαρημένο παρελθόν. Ήδη οι προτιμήσεις των “συγκροτημάτων” έχουν καταγραφεί και διαμορφώνουν συσχετισμούς. Οι Αμερικάνοι δεν είναι δεδομένο ότι θα μπορέσουν, μέσω του δίδυμου των εκλεκτών τους, Γιώργου και Ντόρας, να ελέγξουν απόλυτα και ασφυκτικά το δικομματικό κατεστημένο. Αλλά ο Α. Σαμαράς πόσο λιγότερο είναι των Αμερικάνων από την αντίπαλό του;
Δικομματική αστάθεια
Φαίνεται πως η διαδικασία παράδοσης της εξουσίας από τη ΝΔ στο ΠΑΣΟΚ πρόβλεπε την ανάδειξη της Ντόρας στην προεδρία της ΝΔ με συνοπτικές διαδικασίες. Στο σχέδιο αυτό ήταν σύμφωνοι και οι μεγαλοεκδότες και τα οικονομικά συμφέροντα. Όμως η λύση αυτή συνάντησε την αντίδραση πολλών παραγόντων της ΝΔ και, ιδιαίτερα, της βάσης της, που θεωρεί το “μητσοτακέικο” ξένο σώμα στο κόμμα. Με αυτά τα δεδομένα, υπήρξαν προσαρμογές σε μια πιο σύνθετη κατάσταση. Και ο Α. Σαμαράς εμφανίζεται πια να είναι μια κάποια λύση.
Σε πολιτικό πεδίο, είναι ολοφάνερο ότι καμία πλευρά δεν μπορεί να ξεπεράσει τα όρια που θέτει η πρόσφατη κυβερνητική θητεία της ΝΔ και η εντεινόμενη οικονομική κρίση. Καμία πρόταση για τη χώρα δεν έχει καταθέσει κανένας από τους διεκδικητές της ηγεσίας της ΝΔ. Και, βέβαια, η επένδυση στη γρήγορη φθορά του ΠΑΣΟΚ και τη γρήγορη επάνοδο στην εξουσία θρέφει τις φαντασιώσεις της Δεξιάς. Βέβαια, δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι τα πράγματα θα εξακολουθήσουν να κινούνται στους πληκτικούς ρυθμούς του δικομματικού εκκρεμούς της αέναης εναλλαγής. Το εκρηκτικό μείγμα της οικονομικής κρίσης, της κοινωνικής οργής, της πολιτικής γύμνιας των διαχειριστών και της γεωπολιτικής αναστάτωσης στα εθνικά θέματα θα πυροδοτήσει πολιτικές αναταράξεις που θα απειλήσουν την ίδια τη δομή του δικομματισμού. Οι εξελίξεις στη διαδοχή της Δεξιάς ίσως αποδειχτούν απλά ο πρόλογος ριζικότερων εξελίξεων.
Σπύρος Παναγιώτου