Αναγκαία η αντιστροφή της κατάστασης
Όλο και συχνότερα έρχονται στην επιφάνεια πλευρές που επιμελώς κρύβει η γνωστή γλώσσα των ειδικών, των πολιτικών, των σχολιαστών. Η αστική πολιτική, η διαχείριση όλων των ζητημάτων από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ δεν οδηγεί σε ευημερία της πλειοψηφίας, δεν καταπολεμά τη διαφθορά, δεν βάζει τέλος στην απαράδεκτη κατάσταση που υπάρχει σε όλους τους κοινωνικούς τομείς. Αντίθετα, η οικονομική και κοινωνική μειοψηφία –που πολιτικά εκπροσωπείται από τα αστικά κόμματα, το αστικό κράτος και όλους τους θεσμούς του– πλουτίζει ακόμα περισσότερο μέσα από τη διαιώνιση και εξάπλωση αυτής ακριβώς της κατάστασης. Επομένως, όχι μόνο δεν καταπολεμά τη ρεμούλα, τη μίζα, την εκτεταμένη κλεψιά και διαφθορά, αλλά αντίθετα τις βαθαίνει, τις εκσυγχρονίζει, τις «θεσμοποιεί». Στη συνέχεια, οι «ανεξάρτητες αρχές» και η δικαιοσύνη θα τα κουκουλώσουν και όλοι, μα όλοι στην κυριολεξία θα κυκλοφορούν στα Κολωνάκια, θα διαμένουν στις Εκάλες, θα είναι προσκεκλημένοι στα πάνελ, θα εκλέγονται στη Βουλή, θα ποζάρουν στα λάιφ-στάιλ περιοδικά, θα φωτογραφίζονται στα πάρτι στη Μύκονο και αλλού. Ίσως ορισμένοι να περάσουν και από τον Κορυδαλλό για λίγες μέρες –και φυσικά σε συνθήκες που όλοι οι υπόλοιποι κρατούμενοι θα ονειρεύονταν.
Όμως, πάνω σ’ αυτό τον καμβά επιβολής του νεοφιλελευθερισμού αλά ελληνικά διεξάγεται η πολιτική διαπάλη ανάμεσα στις πτέρυγες της ελληνικής ολιγαρχίας και ο δικομματικός –συναινετικός στην ουσία της πολιτικής– ανταγωνισμός. Είναι πολύ απλό: όποια μερίδα κατέχει τον κρατικό μηχανισμό μπορεί να εξαργυρώνει σε απίθανο βαθμό τις υπηρεσίες που προσφέρει. Το «παίγνιο» στην Ελλάδα δεν έχει κανόνες και ποσοστώσεις που όλοι σέβονται και εφαρμόζουν. Όποιος κατέχει την κρατική μηχανή κατέχει και ολόκληρη –ή σχεδόν ολόκληρη– την «βούτα».
Επομένως, η μερίδα που βρίσκεται εκτός της «λείας» εκμεταλλεύεται αντιπολιτευτικά τα σκάνδαλα και τις αρπαγές που αποκαλύπτονται και υπόσχεται κάθαρση και πάταξη των φαινομένων αυτών. Στο παρελθόν μάλιστα έχει συμβεί πολλές φορές να έχουμε ανατροπή του πολιτικού κλίματος στη βάση τέτοιων σκανδάλων και αρπαγών που αποκαλύπτονται. Η ψαλίδα ανάμεσα σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μειώνεται και ο περίπατος που φαίνονταν ότι θα κάνει η ΝΔ στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση άρχισε να μην φαίνεται τόσο εύκολος.
Το πολιτικό κόστος της κυβέρνησης από τις αρπαγές των ταμείων είναι πολύ μεγάλο. Καταγράφεται και μέσα στους ψηφοφόρους της μια έντονη δυσαρέσκεια. Μάλιστα το σκάνδαλο αυτό δυσκολεύει αφάνταστα και όλη την επιχείρηση «ασφαλιστικό» που είναι η ναυαρχίδα του δεύτερου κύματος «μεταρρύθμισης». Άμεσα χρειάζεται ένα «σχέδιο ανάταξης του κλίματος», άλλοι τονίζουν ότι «ήρθε η ώρα των μεγάλων αποφάσεων» χωρίς φυσικά να επισημαίνουν ποιες είναι αυτές. Καρατόμηση των διοικητών των ταμείων, ευρύτατος ανασχηματισμός, αλλαγή του εκλογικού νόμου ρίχνονται στο τραπέζι. Η προσφυγή στις κάλπες δεν πολυσυζητείται άμεσα γιατί πρέπει να αλλάξει λίγο το κλίμα. Η πίεση που νιώθει ο Καραμανλής είναι η εντονότερη από όσες ένιωσε μέσα στην τριετία. Μέσα σε λίγους μήνες εμφάνισε ιδιαίτερη αναποτελεσματικότητα (συνταγματική αναθεώρηση, φοιτητικό κίνημα – κατακραυγή για την καταστολή, σκάνδαλο με τα ταμεία, εμφανής ανυπαρξία κρατικού μηχανισμού και περίεργες συμπτώσεις στην περίπτωση του ναυαγίου στη Σαντορίνη) που δεν μπορεί να μην καταγράφεται και να αξιολογείται από όσους θέλουν να προχωρήσουν τα πράγματα και όχι να μπλοκάρουν… Το σίγουρο είναι πως οι σχεδιασμοί του Καραμανλή έχουν τροποποιηθεί, η πρωτοβουλία των κινήσεων δεν είναι εύκολη υπόθεση και ίσως αλλάξει η συμπεριφορά ορισμένων κέντρων απέναντί του. Όλα αυτά προμηνύουν μια αλλαγή στο πολιτικό κλίμα υπέρ της αντιπολίτευσης του νέου ΠΑΣΟΚ.
Η άτολμη πολιτική αριστερά δεν φαίνεται να χαμπαριάζει πολλά από αυτές τις εξελίξεις. Σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο ωριμάζουν οι συνθήκες για ένα μεγάλο ρήγμα στο δικομματισμό, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει τέτοιος σχεδιασμός και τέτοια βούληση. Οι συνθήκες δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερες: Υπήρξε μια πολύμηνη φοιτητική και εκπαιδευτική αναταραχή, η κυβέρνηση μαστίζεται από ένα τεράστιο σκάνδαλο που συνδέεται με το ζήτημα του ασφαλιστικού, η αξιωματική αντιπολίτευση δοκιμάστηκε από μια κρίση σχετικά με το άρθρο 16 και στη νεολαία του κόμματος αυτό εκφράστηκε ξεκάθαρα. Αν όχι τώρα, πότε θα ήταν καλύτερες οι συνθήκες για μια ευρύτατη πολιτική και κοινωνική πρωτοβουλία της αριστεράς που θα οδηγούσε σε έναν απεγκλωβισμό ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων από το δικομματισμό και θα άνοιγε το δρόμο σε μια λαϊκή κοινωνική αντιπολίτευση; Τόσα επιτελεία και τόσοι επιτελείς της πολιτικής αριστεράς και αδυνατούν να δούνε αυτό το «αυτονόητο». Τόσος στραβισμός, τόση μιζέρια, τόση αυτοπεριχαράκωση και τελικά περιθωριοποίηση; Οι δύο μεγαλύτερες πτέρυγες της αριστεράς αδυνατούν να δώσουν διέξοδο στην ανάγκη αυτή. Ο μεν Περισσός φαίνεται ευχαριστημένος με τα ποσοστά που του δίνουν οι δημοσκοπήσεις, ενώ ο ΣΥΝ παρά τις διακηρύξεις και τα Συνέδρια δείχνει άτολμος και δέσμιος των εσωτερικών του συσχετισμών. Γιατί η αριστερά δεν κόβει τους ομφάλιους λώρους με τον κόσμο του δικομματισμού; Γιατί η αριστερά δεν διαδραματίζει το φυσικό και καταστατικό ρόλο της σαν εκφραστής των φτωχών και εργαζόμενων απέναντι σε μια ολομέτωπη επίθεση; Την απάντηση την ξέρει και την αισθάνεται ο κόσμος…
Ο Γιαν Μαρέινισεν –πρόεδρος του Σοσιαλιστκού Κόμματος Ολλανδίας που βρίσκονταν στη χώρα μας– υποστηρίζει ότι «η ανθρωπότητα μπορεί εύκολα να βρει εναλλακτικές λύσεις, ακριβώς επειδή υπήρξαν άνθρωποι που διεκδίκησαν ό,τι είχε θεωρηθεί αδύνατο». Η κατευθυντήρια αρχή της αριστεράς πρέπει να είναι «όσα πράττουμε πρέπει να τα πράττουμε για τους ανθρώπους, αλλά πάντοτε με τους ανθρώπους. Δεν πρέπει να συγχέουμε τη χειραφέτηση των ανθρώπων με τη χειραγώγησή τους.» Η πολιτική αριστερά δεν πράττει για τους ανθρώπους, δεν μοχθεί για τη χειραφέτηση, ασκεί την χειραγώγηση.
Δεν είναι αδύνατο να αλλάξουν τα πράγματα στην αριστερά. Αν είναι ανάγκη να αντιστρέψουμε την κατάσταση –να αποκρούσουμε τη νεοφιλελεύθερη επίθεση, να κάνουμε την αριστερά πρωταγωνιστή– τότε πρέπει να αλλάξουν πολλά στην αριστερά, σε ολόκληρη την αριστερά!
Θα κλείσουμε το σημείωμα αυτό με τα λόγια της Μαρίνας Βήχου που είχε συλληφθεί για τη δενδροφύτευση στο Πεδίο του Άρεως: «Αυτό που προσωπικά μπορώ να πω είναι ότι το θέμα της αστυνομικής αυθαιρεσίας δεν θα μείνει έτσι, η δενδροφύτευση θα ξαναγίνει σύντομα και μάλιστα με δεκαπλάσιο κόσμο στο ίδιο σημείο, όσο για μένα, αν είναι η 24ωρη κράτησή μου να προσφέρει στο να ξεκινήσει η αποκατάσταση της νομιμότητας στο Πεδίον του Άρεως, τότε πράγματι άξιζε τον κόπο. Γιατί, δυστυχώς, σύντροφοι της αριστεράς, έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι στον τόπο μας κι ο καθένας πια από εμάς έχει και το δικό του μερίδιο ευθύνης για το πώς αντιμετωπίζει αυτή τη σαπίλα!»