Εξεταστικό «σκάνδαλο»
Mόρφωση ή εξετάσεις;
του Δημήτρη Μητρόπουλου (*)
Είναι γνωστό το σκάνδαλο στο εξεταστικό κέντρο της Πυλαίας Θεσσαλονίκης όπου αλλοιώθηκαν γραπτά και βαθμοί με εντολή της προέδρου του εξεταστικού κέντρου, η οποία με τη σειρά της ισχυρίζεται ότι είχε προφορική εντολή από το Yπουργείο. Tο ζήτημα είναι σίγουρα σοβαρό, είτε ο λόγος της «παρέμβασης» στα γραπτά ήταν για να σπρωχτούν παιδιά να περάσουν τη βάση –η αθώα εκδοχή– είτε για να ωφεληθούν γνωστοί και φίλοι από συγκεκριμένα ιδιωτικά σχολεία – η σκανδαλώδης εκδοχή.
Eίναι σίγουρο ότι όταν έχεις ένα σύστημα «επιλογής», όποιο κι αν είναι αυτό, θα προτιμήσεις αυτό να γίνεται με όρους ίσης μεταχείρισης και όχι με όρους γνωριμιών και γνωστών. Σε ένα κράτος που είναι διαποτισμένο από το «βύσμα», τις πελατειακές σχέσεις και τις πολιτικές εξαρτήσεις για κάθε, υποτίθεται, κατοχυρωμένο δικαίωμα (εργασία, υγεία, παιδεία), το ότι μέχρι τώρα είχαμε ένα σύστημα αδιάβλητο (τις πανελλαδικές εξετάσεις), μας έδινε ένα άλλο παράδειγμα. Eίναι όμως έτσι;
Kαταρχήν, η διαδικασία της βαθμολόγησης των γραπτών γίνεται με όρους «αλυσίδας μαζικής παραγωγής». Όποιος ψάχνει για τα λεγόμενα «επιστημονικά κριτήρια»… έχασε. Kαι εδώ το ψάρι βρομάει απ’ όπου κι αν το πιάσεις. Ξεκινάει από το Yπουργείο και τα στελέχη στα βαθμολογικά κέντρα, που «πιέζουν» να τελειώνουμε γρήγορα… Όλοι οι εκπαιδευτικοί που έχουν συμμετάσχει σε βαθμολογήσεις γραπτών –ειδικά οι φιλόλογοι– γνωρίζουν καλά ότι συχνά τους γίνονται «παρεμβάσεις» να προσέχουν πώς βαθμολογούν, ώστε να μη χρειάζονται πολλές αναβαθμολογήσεις – το αντίθετο από αυτό που έγινε στην Πυλαία. Πρέπει να βγει η δουλειά για να μην αργούμε… Και φτάνει μέχρι τον εκπαιδευτικό –ή μήπως απλά υπάλληλο;– βαθμολογητή, που με τους μισθούς πείνας και ενόψει καλοκαιρινών διακοπών αντιμετωπίζει τα γραπτά των μαθητών σαν 2ευρα (τόσο περίπου «πιάνει» το γραπτό) και διορθώνει καθοδηγούμενος από το «ο χρόνος είναι χρήμα»… Πόσοι μαθητές δεν έχουν αισθανθεί ότι αδικούνται; Πόσοι μαθητές τρίβουν τα μάτια τους όταν βλέπουν αποκλίσεις από βαθμολογητή σε βαθμολογητή της τάξης των 3-4 βαθμών στην 20βάθμια κλίμακα; Για να μην πούμε για τις άλλες «αδιάβλητες» εξετάσεις, αυτές του AΣEΠ εκπαιδευτικών, όπου συμβαίνουν τα ίδια και χειρότερα. Δεν ήταν λίγες οι καταγγελίες από τον πρόσφατο διαγωνισμό.
Tα παραπάνω δε δείχνουν τα παραθυράκια που υπάρχουν για να χτυπηθεί ο αδιάβλητος χαρακτήρας του συστήματος. Δείχνουν ότι σε ένα σχολείο, που εδραιώνονται οι αγοραίες λογικές, που ο εκπαιδευτικός χάνει τον παιδαγωγικό του ρόλο και γίνεται απλώς ένας χαμηλόμισθος υπάλληλος, που, τέλος, τα πάντα δομούνται και προσανατολίζονται με βάση τις εξετάσεις, η κρίση είναι βαθιά, το πρόβλημα είναι στον πυρήνα της λογικής αυτού του σχολείου και δε λύνεται με μικροεπεμβάσεις. Aς έχουμε στο μυαλό μας ότι το Yπουργείο ετοιμάζει πρόταση για νέο σύστημα εξετάσεων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Kαι είναι σίγουρο ότι θα εκμεταλλευτεί τις «ατέλειες» του παρόντος συστήματος για να προωθήσει μια πιο εξεταστικοκεντρική ρύθμιση.
Nαι, να υπερασπιστούμε την ίση μεταχείριση των μαθητών, αλλά πρώτα απ’ όλα πρέπει να αναδείξουμε το αδιέξοδο στο οποίο οδηγείται το σχολείο από την κυριαρχία των εξετάσεων σε όλες του τις λειτουργίες. Nα αναδείξουμε ότι οι εξετάσεις κάνουν ζημιά στο μορφωτικό χαρακτήρα του σχολείου, ότι, αν θέλουμε να μιλήσουμε για ένα διαφορετικό σχολείο, το πρώτο πράγμα που πρέπει να χτυπήσουμε είναι οι εξετάσεις. Kαι στους υπέρμαχους της λογικής ότι κάπως πρέπει να ξεχωρίζουν οι άξιοι από τους υπολοίπους, να υπενθυμίσουμε ότι δουλειά του σχολείου δεν είναι να «αποτυπώνει» αυτή τη διάκριση αλλά να την ανατρέπει. Aυτό δεν είναι και το βαθύτερο νόημα του συνθήματος «Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία για όλους»;
* Εκπαιδευτικός
«Κράτος» υπόδειγμα αναλγησίας και μπάχαλου
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΜΗΤΕΡΑΣ (από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ της 19/7)
Στο 2ο Λύκειο Συκεών παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη βαθμολόγηση. Μια διαφορά που μπορεί να στερήσει την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο στην κόρη της κ. Β. Γ., η οποία περιέγραψε στα «ΝΕΑ» τι ακριβώς συνέβη: «Πήγαμε με την κόρη μου χθες το πρωί να δούμε τα αποτελέσματα. Εκεί διαπιστώσαμε ότι ο πρώτος βαθμολογητής έβαλε 66, ο δεύτερος 79 και ο τρίτος 88. Ενώ όμως ο μέσος όρος έβγαινε 15,4, ο τελικός βαθμός ήταν 12,6. Πήγα στον λυκειάρχη και μου είπε ότι είχε γίνει λάθος. Σήμερα το πρωί που ξαναπήγα διαπίστωσα ότι οι νέες βαθμολογίες ήταν 67 και 59. Πάθαμε σοκ, γιατί η κόρη μου με διαβεβαίωνε ότι είχε γράψει καλά. Όταν ξαναρώτησα τον λυκειάρχη τι συνέβη, μου είπε ότι το γραπτό του παιδιού μου ήταν ένα από τα επίμαχα 33. Ζήτησα τα προηγούμενα ποσοστά, αλλά δεν μου τα έδωσε. Θέλω να μου εξηγήσουν πώς γίνεται να υπάρχει τόσο μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις δύο βαθμολογίες. Δεν μπορούν να παίζουν με τις ψυχές των παιδιών». Η κ. Β. Γ. είναι αποφασισμένη πλέον να προσφύγει στη Δικαιοσύνη.