Οι ιταλικές εκλογές διδάσκουν(;), του Ερρίκου Φινάλη

Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ιταλία έπεσαν σαν κεραυνός: ο υπόδικος Μπερλουσκόνι επιστρέφει θριαμβευτικά με 47%. Το απογοητευτικό ποσοστό της "κεντροαριστεράς" (αν μπορεί να ονομάζεται έτσι το σοσιαλφιλελεύθερο μπλοκ του Βελτρόνι) του δίνει άνετη πλειοψηφία σε Βουλή και Γερουσία. Ίσως η κεντροαριστερή ταυτότητα να ταιριάζει καλύτερα στο "Ουράνιο Τόξο" που έστησαν οι… μετακομμουνιστές, αλλά εξαφανίστηκε πιο γρήγορα κι απ’ το αντίστοιχο φυσικό φαινόμενο από το οποίο πήρε το όνομά της αυτή η συμμαχία "αριστερών" που ντρέπονται να κρατήσουν στα χέριa τους το σφυροδρέπανο.

Η ιταλική άρχουσα τάξη σίγουρα θα στήσει μεγάλο άγαλμα στους Μπερτινότι και Σία, που κατάφεραν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα της κεντροαριστερής κυβέρνησης Πρόντι (από την επέκταση των αμερικανικών βάσεων και τον εργασιακό μεσαίωνα ως την καταστροφή του περιβάλλοντος), για να καταλήξουν φυσιολογικά στον κάλαθο των αχρήστων. Το 3% της "Αριστεράς-Ουράνιο Τόξο" βάζει την ταφόπλακα σε μια αριστερά που, παρά τα μεγάλα λόγια, ζούσε κι ανέπνεε για να υπηρετεί την κεντροαριστερά και τα αντιλαϊκά προγράμματά της. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι η κυβέρνηση Πρόντι δεν έπεσε εξαιτίας μιας Επανίδρυσης που π.χ. δεν άντεξε άλλο να υποστηρίζει τις ιμπεριαλιστικές εκστρατείες του Πρόντι στο Αφγανιστάν (μέχρι τέλους θυσία με πρόσχημα τον μπαμπούλα Μπερλουσκόνι!), αλλά λόγω ενός κοινότατου σκανδάλου στο οποίο εμπλεκόταν ο αξιότιμος υπουργός Δικαιοσύνης Κλεμέντε Μαστέλα. Αυτός, αρχηγός ενός μικρού καθολικού κόμματος που συμμετείχε στην κεντροαριστερά, δεν δίστασε να τινάξει την κυβέρνηση Πρόντι στον αέρα, αποσύροντας την κρίσιμη κοινοβουλευτική υποστήριξή του όταν φάνηκε ότι η παραίτησή του δεν αρκούσε για να τον γλιτώσει από τη δικαστική δίωξη!

Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την επιστροφή του Μπερλουσκόνι. Και ο Μπερτινότι, μαζί με τους συνενόχους του, έφαγε προεκλογική πόρτα από το Δημοκρατικό Κόμμα του Βελτρόνι. Διότι ο κύριος Βελτρόνι, α, αυτός δεν έχει κόμπλεξ: προτιμά τον Μπερλουσκόνι πρωθυπουργό, από το να ζει με το άγχος της στήριξης από την Επανίδρυση. Έτσι οι Μπερτινότι και Σία αναγκάστηκαν να συμπήξουν την "Αριστερά-Ουράνιο Τόξο", απαλλάσσοντάς την από σφυροδρέπανα και άλλα αιχμηρά και επικίνδυνα όργανα και ελπίζοντας να αναβαπτισθούν ως "κινηματική αριστερά". Μάλλον αργά – κάποιοι πελάτες ανέβηκαν σε άλλες αμαξοστοιχίες, ενώ οι περισσότεροι προτίμησαν να μην ταξιδέψουν καθόλου: η αποχή αυξήθηκε κι άλλο, πλησιάζοντας το πρωτοφανές 20%. Κι έτσι το ποσοστό της ιταλικής αριστεράς ατρακύλησε στο εξευτελιστικό 3%.

Βοήθησε πάντως κι ο νέος εκλογικός νόμος, που κατ’ απαίτηση του ιταλικού κεφαλαίου (την οποία έσπευσε να ικανοποιήσει ο Πρόντι) στοχεύει στην εξασφάλιση "σταθερών" αντιλαϊκών κυβερνήσεων: έτσι, από 72 βουλευτές και 38 γερουσιαστές το 2006, η ιταλική αριστερά παίρνει φέτος, για πρώτη φορά στην ιστορία της, το… απόλυτο μηδέν. Μπορεί λοιπόν τώρα να συναντηθεί στον πάτο με το Κ.Κ. Ισπανίας που, όντας πρωτοπόρο (και ανεπίδεκτο μαθήσεως) στις επιχειρήσεις κεντροαριστερής αυτοκτονίας, κατάφερε να διαλύσει αρκετά νωρίτερα το ισπανικό κίνημα. Και ναι μεν ο Μπερτινότι παραιτήθηκε συντετριμμένος, αλλά αυτό δεν βοηθά καθόλου τους εργαζόμενους και τη νεολαία, που σήμερα βρίσκονται άοπλοι μπροστά σε μια αδίστακτη μπερλουσκονική δεξιά.

Τα εκλογικά αποτελέσματα εισάγουν την Ιταλία σε περίοδο ριζικής πολιτικής αναμόρφωσης και "αμερικανοποίησης", με την περιθωριοποίηση μιας αριστεράς που μέχρι πρόσφατα είχε μεγάλη επιρροή στο εργατικό και λαϊκό κίνημα και ισχυρούς δεσμούς με τις λαϊκές μάζες. Το ίδιο λίγο-πολύ συνέβη και στις δύο άλλες ευρωπαϊκές χώρες που η ιστορική αριστερά είχε σχετικά μεγάλη δύναμη και ρίζες, τη Γαλλία και την Ισπανία, αποτέλεσμα παρόμοιων πολιτικών επιλογών. Στη Γαλλία το 21% του Γαλλικού Κ.Κ. στη δεκαετία του ’70 σταδιακά φυλλορρόησε στο 3-4%. Και στη μεταδικτατορική Ισπανία το 11% του Κ.Κ. έπεσε κάτω από το 4%. Για να μην πούμε τι απέγινε το 35% του Ιταλικού Κ.Κ.! Η ευθύνη γι’ αυτές τις εξελίξεις βαραίνει κυρίως τις ηγεσίες, που μετά από κάθε πτώση έπαιρναν ακόμη πιο δεξιά στροφή, για να ακολουθήσει νέα πτώση κ.ο.κ.

Η ελπίδα για μια αναγκαστικά αργή και βασανιστική αναγέννηση του ιταλικού κομμουνιστικού κινήματος περνά κυρίως μέσα από εκείνες τις δυνάμεις που χρόνια τώρα δίνουν ζωή και προσανατολισμό στους αγώνες της βάσης, συχνά ενάντια στις επίσημες ηγεσίες. Δυνάμεις όπως το Δίκτυο των Κομμουνιστών, οι οποίες πρωτοστατούν στην ανάπτυξη των μεγάλων κοινωνικών αγώνων που συγκλόνισαν την Ιταλία τα τελευταία χρόνια: από τις κινητοποιήσεις ενάντια στη βάση της Βιντσέντζα και το αντιπολεμικό κίνημα ως την οργάνωση των "ευέλικτων" νέων εργαζόμενων και τους αγώνες για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.

Ερρίκος Φινάλης

[1] Αποτελεί οργανωτική συγχώνευση του κόμματος του Μπερλουσκόνι (Φόρτσα Ιτάλια) και της φασιστικής Εθνικής Συμμαχίας.
[2] Το 2006 ανήκε οργανωτικά στη Λέγκα του Βορρά.
[3] Αποτελεί οργανωτική συγχώνευση των "Δημοκρατών της Αριστεράς", της "Μαργαρίτας" και άλλων που το 2006 συμμετείχαν στην κεντροαριστερή "Ελιά" υπό τον Ρομάνο Πρόντι.
[4] Το 2006 συμμετείχε στο μπλοκ του Μπερλουσκόνι.
[5] Σχηματίστηκε από την Κομμουνιστική Επανίδρυση, το Κόμμα Ιταλών Κομμουνιστών κ.λπ., που το 2006 συμμετείχαν στο κεντροαριστερό μπλοκ του Πρόντι.
[6] Ανήκαν στη φασιστική Εθνική Συμμαχία και δεν την ακολούθησαν στη συγχώνευση με το κόμμα του Μπερλουσκόνι.
[7] Εδώ καταγράφεται και η "Κριτική Αριστερά", που συμμετείχε στην Κομμουνιστική Επανίδρυση αλλά αρνήθηκε να την ακολουθήσει στο Ουράνιο Τόξο, και απέσπασε 0,4%, καθώς και το "Κομμουνιστικό Κόμμα Εργατών Ιταλίας", που κέρδισε 0,6% των ψήφων. Επίσης περιλαμβάνεται το "Λαϊκό Κόμμα Ν. Τιρόλου", που το 2006 ανήκε στο κεντροαριστερό μπλοκ του Πρόντι – φέτος συμμετείχε αυτόνομα και εξέλεξε 2 βουλευτές και 2 γερουσιαστές.
[8] Το 2006 οι Πράσινοι και το Κόμμα Ιταλών Κομμουνιστών είχαν κατέβει μαζί στη Γερουσία.