ΝΔ: "Ο νόμος και η τάξη θα επιβληθούν"
Η κυβέρνηση Καραμανλή συμπεριφέρθηκε απέναντι στην εξέγερση σα γνήσια νεοφιλελεύθερη, αντιδραστική και νεοταξική κυβέρνηση. Με την τρομοκρατική δράση των μηχανισμών καταστολής "υπερασπίστηκε" την πολιτική που έχει ακολουθηθεί απέναντι στη νεολαία. Έδωσε παράλληλα ένα γενικότερο μήνυμα πώς θα συμπεριφερθεί απέναντι σε όποιο κίνημα αμφισβητήσει το αστικό πλαίσιο ειδικά στην περίοδο που βρισκόμαστε, στην περίοδο της κρίσης. Τα κεντρικά συμπεράσματα από την πολιτική της κυβέρνησης είναι ότι:
1. Φοβήθηκε το κίνημα της νεολαίας. Γιατί έγινε αμέσως φανερό ότι είχε πλατιά απήχηση μέσα στους κόλπους της νεολαίας και μεγάλη νομιμοποίηση μέσα στο λαό. Σε αντίθεση με την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού και της αστυνομοκρατίας, που αποδείχθηκε πόσο απονομιμοποιημένη είναι σε πλατιά λαϊκά στρώματα.
2. Φοβήθηκε την απήχηση του συνθήματος "Να πέσει η κυβέρνηση Καραμανλή". Είδε, και σωστά, το κίνημα να παίρνει ευρύτερη διάσταση, τη νεολαία της εκπαίδευσης να συναντιέται με τη νεολαία του εργασιακού μεσαίωνα, είδε το λαό να βγαίνει μαζικά στο δρόμο. Γι’ αυτό κάλεσε σε συναντήσεις τους πολιτικούς αρχηγούς, απαιτώντας (και πετυχαίνοντας, με την εξαίρεση του Αλ. Αλαβάνου) να τοποθετηθούν όλοι υπέρ της συντεταγμένης τάξης. Γι’ αυτό ζήτησε να ακυρωθούν οι διαδηλώσεις και ειδικά αυτή του προϋπολογισμού, που θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα λαϊκό δικαστήριο της κυβέρνησης Καραμανλή. Γι’ αυτό έστειλε μέχρι και επιστολή στη ΓΣΕΕ, να ακυρώσει (όχι μόνον την πορεία, όπως στο μεταξύ είχαν συναποφασίσει ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ αλλά ακόμη και) τη συγκέντρωση.
3. Κατέφυγε, για ακόμη μια φορά, στην τακτική της προβοκάτσιας. Οχυρώθηκε πίσω από την υπερπροβολή των επεισοδίων, την ίδια στιγμή που αποδείχθηκε ότι τα περισσότερα μικρομάγαζα τα έσπαζαν "κουκουλοφόροι" της αστυνομίας. Στόχος της ήταν να θέσει το εκβιαστικό (και πλαστό) δίλημμα "ή σταματάτε τις κινητοποιήσεις ή είστε με τους κουκουλοφόρους". Άμεσος σύμμαχος σ’ αυτόν το χειρισμό τα ΜΜΕ, που κυριολεκτικά ξεσάλωσαν: μετέδιδαν ώρες σκηνές με φωτιές και δεν είχαν ούτε μια σκηνή από τις μεγάλες συγκεντρώσεις. Είναι αδύνατο και αδιανόητο για μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση να δει τις ευθύνες της. Το ίδιο έκανε και στις διαδηλώσεις με το άρθρο 16, το ίδιο έκανε στις φωτιές το καλοκαίρι του 2007. Όταν γίνεται φανερό ότι πυροδότης της λαϊκής οργής είναι η νεοφιλελεύθερη κυβερνητική πολιτική, τότε οι μόνες επιλογές της κυβέρνησης είναι η προβοκάτσια και η τρομοκρατία.
4. Επιχείρησε να συσπειρώσει το πιο συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας και να περιορίσει την ευρύτερη συμπάθεια του λαού προς τις κινητοποιήσεις. Μέχρι και για τους πεσμένους τζίρους της αγοράς και για την πεσμένη τουριστική κίνηση, επιχείρησε να ενοχοποιήσει στο κίνημα. Βρήκε την ευκαιρία, με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, να αμφισβητήσει την αργία της Κυριακής, επιχειρώντας το παράνομο άνοιγμα των μαγαζιών την Κυριακή 28 Δεκέμβρη.
5. Απέδειξε ότι ο νεοφιλελευθερισμός και η σιδηρόφρακτη δημοκρατία είναι επιλογές αδιαπραγμάτευτες για τον αστικό κόσμο. Δεν έκανε το παραμικρό βήμα πίσω. Δεν ανακοίνωσε ούτε μια στοιχειώδη παραχώρηση. Ακόμη και οι παραιτήσεις Παυλόπουλου και Χηνοφώτη –που δεν έγιναν αποδεκτές από τον Καραμανλή– ήταν καταφανώς εικονικές. Παράλληλα, οι μηχανισμοί άρχισαν από την πρώτη στιγμή να μεθοδεύουν τη νέα ατιμωρησία της αστυνομίας. Ενώ, σε μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού, ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε δημόσιο διάλογο για το "ποιοτικό" Λύκειο – ο ίδιος άνθρωπος που προκλητικά είχε χαρακτηρίσει "απερισκεψία" την ενέργεια του δολοφόνου αστυνομικού.
ΠΑΣΟΚ: Πιο αποτελεσματικός πυλώνας του συστήματος
Το ΠΑΣΟΚ στάθηκε απέναντι στην εξέγερση σαν τυπική νεοφιλελεύθερη δύναμη. Δηλαδή, εχθρικά. Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει μια διαφορετική πολιτική για τη νεολαία, πέρα από τον αποκλεισμό και την "ευλύγιστη" εργασία. Ίσα ίσα, ήταν αυτό που πρώτο εφάρμοσε αυτές τις κατευθύνσεις. Με απλά λόγια, το μήνυμα του ΠΑΣΟΚ ότι είναι έτοιμο για μια νέα κυβερνητική θητεία, όπου θα εφαρμόσει τα πιο ακραία νεοφιλελεύθερα και αντιδραστικά μέτρα, με πιο αποτελεσματικό τρόπο μάλιστα από τη ΝΔ. Και αυτό προκύπτει από το ότι:
1. Δεν πήρε ούτε μια θετική θέση για τις κινητοποιήσεις. Ζήτησε απλά και μόνο το να φύγει η κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά κι αυτό το έκανε με τόσο άνευρο τρόπο, χωρίς να καταγγείλει, χωρίς να εκφράσει οργή. Φρόντισε δηλαδή απλά να διαφοροποιηθεί με τον πιο ανούσιο τρόπο από την κυβέρνηση, δίνοντας έμφαση στην "αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης να χειριστεί την κρίση". Δεν προέβαλε όμως καμιά εναλλακτική πολιτική. Παινεύτηκε ο Γ. Παπανδρέου ότι τάχα αυτός "θα έβρισκε τον τρόπο να μιλήσει και να ακούσει τους νέους". Και τι μ’ αυτό; Ξέχασε άραγε τις κινητοποιήσεις της νεολαίας ενάντια στις ΠΑΣΟΚικές κυβερνήσεις; Ξέχασε τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και τους εισαγγελείς που η κυβέρνηση Σημίτη (στην οποία ο ίδιος συμμετείχε) έστελνε στα σχολεία για να "περάσει" τη μεταρρύθμιση Αρσένη; Ξέχασε τα μαθητοδικεία;
2. Προσχώρησε αμέσως στην κυβερνητική προβοκάτσια, υιοθετώντας την υπερπροβολή των επεισοδίων και των κουκουλοφόρων. Καταδίκασε "τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται", εξισώνοντας την κρατική βία, τη δολοφονική και τρομοκρατική βία της αστυνομίας, με τις πέτρες και τα νεράντζια που πετούσε μαζικά η νεολαία, εκφράζοντας την οργή της απέναντι στην αστυνομία. Εξίσωσε ορισμένες σπασμένες βιτρίνες, με τη βία της κυβέρνησης των δολοφόνων και των κλεπτοκρατών, που σκοτώνει παντού: νέα παιδιά στις πλατείες, εργαζόμενους στους χώρους δουλειάς, μετανάστες μόλις σηκώσουν κεφάλι.
3. Δεν προέβη σε καμιά καταδίκη της πολιτικής της αστυνομοκρατίας και της κρατικής τρομοκρατίας. Αντιμετώπισε τη δολοφονία του Αλέξη σαν ένα "μεμονωμένο" και ατυχές περιστατικό. Απλά έκφρασε τα συλλυπητήριά του (όπως και η κυβέρνηση Καραμανλή). Τίποτα περισσότερο. Για το ΠΑΣΟΚ δεν είναι η κυβέρνηση που όπλισε το χέρι του "ειδικού φρουρού", διότι τότε θα έπρεπε να αναγνωρίσει και τις δικές του μεγάλες ευθύνες για την πολιτική της τρομοκρατίας, της αστυνομοκρατίας, της ατιμωρησίας. Ούτε όταν τα ΕΚΑΜ οργίαζαν απέναντι στη νεολαία, βρήκε να πει ένα "σταματήστε επιτέλους".
4. Δεν κάλεσε σε καμιά λαϊκή κινητοποίηση, σε καμιά εκδήλωση διαμαρτυρίας. Δεν πήρε καμιά πρωτοβουλία. Εκτός από μια αναιμική συγκέντρωση με "αναμμένα κεριά". Έδειξε έτσι πόσο φοβάται και πόσο δεν θέλει την ενεργοποίηση του λαού.
5. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την "επιστροφή στην ομαλότητα". Το ΠΑΣΟΚ συνεργάστηκε στην πραγματικότητα με την κυβέρνηση, ενώ ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ, με κοινή τους απόφαση, ακύρωσαν την πιο κρίσιμη πορεία, την ημέρα της απεργίας για τον προϋπολογισμό. Η τωρινή στάση του ΠΑΣΟΚ έχει "πλούσιο" παρελθόν: σταμάτημα των κινητοποιήσεων για το ασφαλιστικό τον περασμένο Μάρτη, κατάπτυστη συμφωνία ΓΣΕΕ-ΣΕΒ για τις αυξήσεις-κουλούρια, συναίνεση στο άρθρο 16. Το ΠΑΣΟΚ αποδεικνύεται πραγματικός στυλοβάτης του συστήματος στις δύσκολες στιγμές.
Αλέκα Παπαρήγα (γ.γ. της ΚΕ του ΚΚΕ)
"Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να σταματήσει να χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων. Δεν λέμε ότι ταυτίζεται με αυτούς, αλλά χαϊδεύει, γιατί βλέπει μπροστά την κάλπη, καρέκλες, ή μαξιλάρια".
Γ. Καρατζαφέρης (πρόεδρος ΛΑΟΣ)
"Υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που δείχνουν σοβαρότητα και υπάρχουν και δυνάμεις οι οποίες "χαϊδεύουν αυτιά", κάπως έτσι άκουσα κάποιον που το είπε".
ΛΑΟΣ: Ξέθαψε μέχρι και το ιδιώνυμο
Όσο αναμενόμενο κι αν είναι το μένος του ΛΑΟΣ δεν παύει να αποτελεί πρόκληση και να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Η ακροδεξιά παίζει το ρόλο "λαγού" της νεοφιλελεύθερης πολιτικής και είναι η εμπροσθοφυλακή της νομιμοποίησης της τρομοκρατικής δράσης ενάντια στα κινήματα. Από την άποψη αυτή πρέπει να σημειωθούν τρία ζητήματα.
Πρώτο, το ότι το ΛΑΟΣ προτείνει να επανέλθει το ιδιώνυμο για τους "κουκουλοφόρους". Αρκεί να θυμηθούμε τον τρομονόμο και τις τρομολίστες, που περιλαμβάνουν μια σειρά οργανώσεις της Αριστεράς, για να συμπεράνουμε ότι "ειδικοί νόμοι", "ειδικά καθεστώτα" και "ποινικοποίηση λαϊκών αγώνων" δεν είναι αναχρονισμός για τη σύγχρονη "νεοταξική δημοκρατία". Συνεπώς καθόλου δεν μπορεί να αποκλειστεί μια περαιτέρω σκλήρυνση, ακόμη και μια νεκρανάσταση του "ιδιώνυμου", για την αντιμετώπιση όχι των "κουκουλοφόρων" αλλά των εξεγέρσεων – ειδικά καθώς μπαίνουμε στα βαθιά της κρίσης.
Δεύτερο, η μεγάλη προβολή του ΛΑΟΣ, γίνεται για να "ζυμώνονται" οι αντιδραστικές αντιλήψεις. Αποσκοπεί εξίσου στην ενθάρρυνση του παρακράτους, με το οποίο η ακροδεξιά λειτουργεί σαν συγκοινωνούντα δοχεία. Και είδαμε την άμεση ενεργοποίηση του παρακράτους ενάντια στις κινητοποιήσεις: με τον πυροβολισμό του μαθητή στο Περιστέρι, με τη δράση των "αγανακτισμένων πολιτών" δίπλα στην αστυνομία, με τους χρυσαυγίτες να επιτίθενται σε νεολαίους μετανάστες
Αλλά μήπως το παρακράτος δεν είναι που έδρασε ενάντια στην Κούνεβα;
Τρίτο και σημαντικότερο. Το ΛΑΟΣ για το αστικό σύστημα, δεν είναι μια περιθωριοποιημένη ακροδεξιά, ρατσιστική και φασιστική δύναμη, αλλά ένας αξιοσέβαστος πολιτικός εταίρος. Με στενή σχέση με την κυβέρνηση. Με ενεργή συμμετοχή στο συντεταγμένο πολιτικό τόξο, που με πρωτοβουλία Καραμανλή διαμορφώθηκε για να αντιπαρατεθεί στην έκρηξη της νεολαίας. Ένα τόξο, που, όπως εκφράσθηκε στην παρούσα φάση, περιλαμβάνει εκτός από το δικομματισμό και το ΛΑΟΣ αλλά και το ΚΚΕ – αφήνοντας σαν μοναδική αντιπολίτευση το ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι δε ασήμαντο να σημειώσουμε ότι απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ, το ΛΑΟΣ ήταν κάπως πιο ήπιο από την Αλέκα Παπαρήγα – δείτε τις σχετικές δηλώσεις. Αντιλαμβάνεται άραγε η ηγεσία του ΚΚΕ ότι απέναντι στο ΛΑΟΣ θα όφειλε να υπάρχει πολεμική και όχι παρόμοιες κουβέντες;
Κείμενα: Χρίστος Καραμάνος, Γιώργος Τσίπρας