Νέα άγρια φορολογική επιδρομή
Ζούμε, για άλλη μια φορά, μια φοροεπιδρομή σε βάρος των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων. Με πρόσχημα τη διεθνή οικονομική κρίση αλλά και την κατάρρευση των εσόδων του προϋπολογισμού, η κυβέρνηση της ΝΔ με το νέο φορολογικό πακέτο στρέφεται κυρίως κατά των μικροεμπόρων και των αυτοαπασχολούμενων. Στη νέα φορολογική εκστρατεία παραμένουν στο στόχαστρο τα χαμηλά εισοδήματα, καθώς το σχέδιο προβλέπει την φορολόγηση εργαζόμενων που αναγκάζονται να απασχολούνται με Δελτία Παροχής Υπηρεσιών για αμοιβές 600-700 ευρώ. Προβλέπεται ακόμα η άμεση είσπραξη του τέλους ακίνητης περιούσιας και αυξήσεις σε δασμούς για καύσιμα, ποτά και τσιγάρα. Ορατό παραμένει το ενδεχόμενο της αύξησης του ΦΠΑ κατά 2 με 3 μονάδες, την ώρα που η ακρίβεια συνεχίζει να αυξάνεται. Την ίδια στιγμή, οι ελαφρύνσεις στις μεγάλες επιχειρήσεις, τα υψηλά εισοδήματα και την εκκλησία αυξάνονται σκανδαλωδώς, οι εσκεμμένες απώλειες φόρων της πλουτοκρατίας ξεπερνούν τα 21 δισ. ευρώ ενώ συνεχίζονται οι πολιτικές των "ρυθμίσεων" των οφειλών τους.
Η εικόνα αυτή δεν είναι βέβαια καινούργια. Για πάνω από δυο δεκαετίες, οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, με διάφορα προσχήματα κάθε φορά, έχουν επιβάλει μια βάρβαρη επίθεση σε βάρος των εργαζόμενων με τα αλλεπάλληλα προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Σταθεροποιητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ
Από το "σταθεροποιητικό πρόγραμμα" στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 ως την "ήπια δημοσιονομική πολιτική" του Κ. Καραμανλή έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια. Την περίοδο αυτή εξαγγέλθηκαν αλλεπάλληλα κύματα εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών, δηλαδή του δημόσιου ελλείμματος, του χρέους, των ελλειμμάτων των ΔΕΚΟ και των δημόσιων επιχειρήσεων με διάφορες αφορμές και ορόσημα, κορυφαία εκ των οποίων ήταν η εκπλήρωση των κριτηρίων του Μάαστριχτ, αργότερα της ΟΝΕ και, τέλος, της οικονομικής απογραφής και της επιτήρησης της οικονομίας από την ΕΕ που επέβαλε η κυβέρνηση της ΝΔ. Για πάνω από 20 χρόνια οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ επέβαλαν στους εργαζόμενους επώδυνα μέτρα με πρόσχημα τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης. Για πάνω από 20 χρόνια, με τη συναίνεση της ΓΣΕΕ, μέσα σε ένα καθεστώς "εργασιακής ειρήνης", εφαρμόστηκαν όλες οι συνταγές της αστικής οικονομικής σκέψης, οι οδηγίες και οι ντιρεκτίβες της ΕΕ, του ΟΟΣΑ, του ΔΝΤ σύμφωνα με τις επιταγές των πολυεθνικών μονοπωλίων και του ελληνικού κεφαλαίου. Χωρίς αποτέλεσμα.
Ταξικές συνέπειες της οικονομικής πολιτικής
Η λεγόμενη δημοσιονομική εξυγίανση αποτέλεσε και αποτελεί το πρόσχημα επιβολής μιας ταξικής πολιτικής με στόχο τη μεταφορά πόρων από τους εργαζόμενους στους οικονομικά ισχυρούς. Ας θυμηθούμε τους βασικότερους μοχλούς αυτής της πολιτικής και τις συνέπειές τους.
-
Λιτότητα στους μισθούς. Απελευθέρωση της αγοράς εργασίας.
Δεν υπήρξε υπουργός Οικονομικών, κεντρικός τραπεζίτης ή έκθεση διεθνούς οργανισμού που δεν επεσήμανε την ανάγκη παγώματος στους μισθούς ώστε να συγκρατηθούν οι δαπάνες και να βελτιωθεί, τάχα, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Δεν υπήρξε προϋπολογισμός τα τελευταία 20-25 χρόνια που δεν επέβαλε αυξήσεις κάτω από τον πληθωρισμό. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Είκοσι επτά χρόνια μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, πάνω από το 22% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 26% του πληθυσμού τα βγάζει πέρα με λιγότερα από 22 ευρώ την ημέρα. Ένα άλλο 4,4% ζει με λιγότερα από 10 ευρώ την ημέρα.
Δίδυμο αδελφάκι της λιτότητας είναι η εργασιακή ευλυγισία και η μερική απασχόληση. Μια ολόκληρη γενιά νέων εργαζομένων επιβιώνει με μερική και πρόσκαιρη απασχόληση, όμηροι σε διάφορα προγράμματα τύπου stage, με αμοιβή από 600 ως 700 ευρώ. Η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη των 25 στην ανεργία των νέων επιστημόνων. Πρόσφατες έρευνες της ΕΚΤ δείχνουν ότι στη χώρα μας οι αποδοχές των εργαζομένων ανά ώρα εργασίας φτάνουν μόλις το 52% του μέσου όρου της ευρωζώνης. Σε ορισμένους τομείς, η ίδια μελέτη, δέχεται ότι οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να πάρουν αυξήσεις της τάξης του 19-45% χωρίς να επηρεαστεί η παραγωγικότητα της οικονομίας. Η εργασιακή ευλυγισία, η χαμηλή αμοιβή της εργασίας και οι εξευτελιστικές αμοιβές των οικονομικών μεταναστών έχουν οδηγήσει την κερδοφορία των επιχειρήσεων στις πρώτες θέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
-
Ιδιωτικοποιήσεις
Οι ιδιωτικοποιήσεις αποτέλεσαν το δεύτερο εργαλείο "περιορισμού" των ελλειμμάτων. Ολόκληροι τομείς της βιομηχανίας που είχαν εξαγοραστεί χρεοκοπημένοι από το δημόσιο την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, επέστρεψαν στους ιδιώτες σε εξευτελιστικές τιμές. Αρκετές οδηγήθηκαν πάλι στη χρεοκοπία παρά τον πακτωλό χρημάτων που δόθηκαν με τη μορφή δανείων ή αναπτυξιακών νόμων. Ακολούθησε η εκποίηση των δημόσιων τραπεζών, κερδοφόρων οργανισμών του δημοσίου στην ενέργεια, στις τηλεπικοινωνίες, στις μεταφορές, στη διύλιση και, πιο πρόσφατα, ξεπουλιούνται τα λιμάνια και η ακίνητη δημόσια περιουσία για εμπορική και τουριστική δήθεν αξιοποίηση. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Τα χρήματα που μαζεύτηκαν από τις ιδιωτικοποιήσεις θα ήταν αρκετά να συρρικνώσουν δραστικά το χρέος της χώρας και να εξανεμίσουν το έλλειμμα. Τίποτα από τα δυο έγινε. Αποτέλεσαν πόρους που μεταφέρθηκαν ποικιλοτρόπως στην πλουτοκρατία. Το ξεπούλημα της δημόσιας περιούσιας οδήγησε στην καταδίκη της χώρας σε μια παραγωγική παραλυσία, με αποτέλεσμα το βάθεμα της εξάρτησης της χώρας και των εργαζόμενων σε διαρκή (και διατροφικά) αγαθά, την αύξηση του χρέους και βέβαια της ανεργίας και της ανασφάλειας. Μοναδικοί κερδισμένοι, τα ευρωπαϊκά μονοπώλια και το τραπεζικό και εμπορικό κεφάλαιο που λυμαίνεται τη χώρα.
-
Διάλυση του κοινωνικού κράτους
Το ξεθεμελίωμα του "κράτους πρόνοιας" και των κοινωνικών παροχών αποτέλεσε κύριο μέλημα των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Σε αυτά τα 20 χρόνια επιβλήθηκε σιωπή για το ότι τα αποθεματικά των ταμείων, οι εισφορές δηλαδή των εργαζομένων για τα ταμεία υγείας και σύνταξης, εκχωρούνταν στις τράπεζες άτοκα για να χρηματοδοτήσουν την "ανάπτυξη της χώρας" την ίδια στιγμή που οι ασφαλιστικοί οργανισμοί αναγκάζονταν να δανειστούν με τόκο τα χρήματά τους για να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Ξεχάστηκε ακόμα ότι οδηγήθηκαν σχεδιασμένα στο χρηματιστήριο για να γνωρίσουν την πιο μεγάλη λεηλασία. Κουκουλώθηκε ακόμα και αυτό το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων. Αν αυτά είχαν αποφευχθεί, αν η μεγάλη εργοδοσία αναγκαζόταν να πληρώσει τα δισεκατομμύρια της εισφοροκλοπής και εισφοροδιαφυγής, αν οι εργαζόμενοι δεν καταδικάζονταν στην ανεργία, την ανασφάλιστη και μερική απασχόληση, δεν θα υπήρχε κανένα πρόσχημα για την ανατίναξη των ασφαλιστικών παροχών. Όλα όσα οδήγησαν στη διάλυση των κοινωνικών ταμείων ήταν εφαλτήρια της αύξησης της κερδοφορίας του μεγάλου ιδιωτικού κεφαλαίου. Άφθονη ρευστότητα και χρηματιστηριακός τζόγος πριν, μεγέθυνση της ιδιωτικής ασφάλειας τώρα μαζί με τα τεράστια κέρδη από την ιδιωτικοποίηση της υγείας και της εκπαίδευσης.
-
Φορολογία
Η φορολογία –και ιδιαίτερα η αύξηση των έμμεσων φόρων που επιβαρύνει κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα– μαζί με το πάγωμα των μισθών, τη διάλυση του κοινωνικού κράτους και την ακρίβεια αποτελούν τους βασικούς μηχανισμούς μεγέθυνσης της φτώχειας.
Η ιστορία της λεγόμενης δημοσιονομικής εξυγίανσης είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επέκταση των πολιτικών φορολόγησης των χαμηλών εισοδημάτων.
Με πρόσχημα τη "συγκράτηση των δημόσιων εσόδων" τα μικρά και μεσαία εισοδήματα σηκώνουν το βάρος των φορολογικών εσόδων. Αν μείνουμε στα πιο πρόσφατα στοιχεία μισθωτοί και συνταξιούχοι κάλυπταν το 39% της φορολογίας το 2004 και οι επιχειρήσεις το 45%. Τέσσερα χρόνια αργότερα καλύπτουν το 50% της φορολογίας και οι επιχειρήσεις μόλις το 36%. Το ίδια δυσβάσταχτη είναι η αύξηση των έμμεσων φόρων. Ενώ το 2003 αφορούσαν το 53,9% των φόρων, το 2008 έφτασαν στο 59,66%. Την ίδια στιγμή τα ληξιπρόθεσμα και απλήρωτα φορολογικά έσοδα, οφειλές κατά κύριο λόγο των οικονομικά ισχυρών, ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ το χρόνο.
Σπύρος Παναγιώτου
Αποκαλυπτικά τα αποτελέσματα
Το ερώτημα που προκύπτει είναι τι απέγιναν όλες αυτές οι θυσίες των εργαζομένων; Θα περίμενε κανείς, 20 χρόνια ανεμπόδιστης εφαρμογής οικονομικών μέτρων να έχουν φέρει κάποια αποτελέσματα, να υπάρχει μια βελτίωση έστω των οικονομικών δεικτών. Και όμως, η σημερινή κατάσταση είναι χειρότερη από εκείνη απ’ όταν ξεκίνησαν τα μέτρα. Αν μείνουμε μόνο στους αριθμούς, το δημόσιο χρέος μόνο κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της ΝΔ αυξήθηκε σε απόλυτους αριθμούς από 177,8 δισ. ευρώ το 2003 σε 251,9 δισ. μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008. Το δημόσιο έλλειμμα συνεχίζει να τρέχει σε ποσοστό πάνω από το 3% του ΑΕΠ παρά τις γενναίες δόσεις δημιουργικής λογιστικής. Δεν είναι μόνο αυτό. Η εκτεταμένη αποβιομηχάνιση της χώρας (μαζί με την ανατίναξη της γεωργικής παραγωγής) έχουν οδηγήσει σε ένα παραγωγικό έλλειμμα που εκφράζεται με τη ραγδαία αύξηση των εισαγωγών και τη δραματική επιδείνωση του ισοζυγίου πληρωμών. Στο διάστημα της διακυβέρνησης της ΝΔ το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών αυξήθηκε από 11 δισ. ευρώ το 2003 σε 36 δισ. ευρώ φέτος, πάνω από 15% του ΑΕΠ. Έτσι άμεσα η χώρα κινδυνεύει να τεθεί πάλι σε κατάσταση οικονομικής επιτήρησης από την ΕΕ καθώς κανένας από τους στόχους που τέθηκαν δεν επιτεύχθηκε. Αυτή η πορεία των πραγμάτων δεν είναι αποτέλεσμα μιας "ανίκανης κυβέρνησης" σήμερα ή στο παρελθόν. Πρόκειται για μια συστηματική και ικανότατη ταξική πολιτική που υπηρετείται με συνέπεια από τις κυβερνήσεις της ΝΔ σήμερα, του ΠΑΣΟΚ χτες. Οι θυσίες και ο μόχθος των εργαζόμενων μετατράπηκαν σε χλιδή και κέρδη, σε προμήθειες, σε μίζες, σε χρηματοδοτήσεις του επιχειρηματικού κόσμου. Και αυτή η πορεία συνεχίζεται με νέες προφάσεις δημιουργώντας τα ίδια πάντα αδιέξοδα για τον κόσμο της δουλειάς. Να γιατί είναι αναγκαίο να φύγει αυτή κυβέρνηση. Να γιατί είναι το ίδιο αναγκαίο να μην επιστρέψει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.