21 ΜΑΡΤΗ – Παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού
Συνέντευξη με την Κάτια Γαλανοπούλου-Αγάπογλου, πρόεδρο του Δ.Σ. του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά
Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά είναι μια προσπάθεια που ξεκίνησε το 2005 από εθελοντές εκπαιδευτικούς –και όχι μόνο– της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά αλλά και άλλων περιοχών του Λεκανοπεδίου. Βασικός σκοπός της λειτουργίας του είναι να μάθουν οι μετανάστες την ελληνική γλώσσα, όμως το σχολείο έχει και διάφορες άλλες δραστηριότητες. Η προσπάθεια του σχολείου ήδη βρίσκεται στον τρίτο χρόνο και έχει στεφθεί από μεγάλη επιτυχία, αφού ήδη έχει πάνω από 250 ενεργούς μαθητές και μαθήτριες. Κατά 65% είναι Πακιστανοί, 9% είναι Κινέζοι, 7% Ινδοί, 4% Μπαγκλαντεσιανοί, 4% Αιγύπτιοι και 11% οι υπόλοιπες εθνικότητες. Όμως παράλληλα, λόγω της μεγάλης ανάπτυξής του, αντιμετωπίζει και προβλήματα υποδομής και μας καλεί να βοηθήσουμε όλοι για να τα ξεπεράσει. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ενάντια στο Ρατσισμό, μιλήσαμε για όλα αυτά με την Κάτια Γαλοπούλου-Αγάπογλου, εκπαιδευτικό, δασκάλα στο σχολείο και πρόεδρο του Δ.Σ. του “Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά”.
Μπορείτε μας πείτε μερικά πράγματα για την προσπάθεια του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά;
Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά, ξεκίνησε το 2005 από εθελοντές εκπαιδευτικούς. Από ανθρώπους που διαπιστώσαμε ότι η ανάγκη της μετάδοσης της ελληνικής γλώσσας στους μετανάστες ήταν επιτακτική, ώστε να τους διευκολύνει να επικοινωνήσουν. Είναι ένα ιδιαίτερο σχολείο γιατί λειτουργεί μόνο μία φορά την εβδομάδα για 3 ώρες, κάθε Κυριακή από τις 5 μέχρι τις 8. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο προσπαθούμε να μεταδώσουμε τα ελληνικά όσο είναι δυνατόν. Ο αριθμός των μαθητών αυξάνεται αλματωδώς. Ξεκινήσαμε με ελάχιστους και αυτή τη στιγμή έχουμε πάνω 250 μαθητές αλλόγλωσσους, από διάφορες χώρες, με μεγαλύτερο ποσοστό από το Πακιστάν, την Ινδία και το Μπαγκλαντές. Η κατάστασή μας αυτή τη στιγμή είναι πολύ καλή, από την άποψη ότι υπάρχει τρομερή προσέλευση κι αυτό είναι κάτι που μας χαροποιεί, όμως, συγχρόνως, μας προβληματίζει γιατί αντιμετωπίζουμε σοβαρό κτιριακό ζήτημα. Στεγαζόμαστε στο 14ο και 15ο Γυμνάσιο Πειραιά, οι διευθυντές των οποίων δέχτηκαν να μας φιλοξενούν στους χώρους τους για ένα τρίωρο κάθε Κυριακή. Οι τάξεις που μας έχουν παραχωρηθεί πλέον δεν φτάνουν, αλλά δεν μπορούμε να πάρουμε και περισσότερες. Άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι αυτό των διδασκόντων: είναι δέσμευση για τον καθένα όλες του οι Κυριακές να είναι κλεισμένες. Γι’ αυτό και προσπαθούμε όλα τα τμήματα να ‘ναι διπλά, δηλαδή να υπάρχουν για κάθε τάξη δύο εκπαιδευτικοί, ώστε εκ περιτροπής να διδάσκουν ανά 15νθήμερο.
Οι μαθητές τι προβλήματα αντιμετωπίζουν;
Οι μαθητές έρχονται εδώ με μεγάλο κόπο, έστω κι αυτή τη μία φορά την εβδομάδα. Καταρχήν από τη φύση της δουλειάς τους. Αυτοί οι άνθρωποι δουλεύουνε πολλές φορές σε διαφορετικά σημεία της Αττικής ή και πέρα απ’ αυτήν. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ξεκινούν κανονικά τα μαθήματα, όμως την άλλη εβδομάδα πρέπει να πάνε για τις φράουλες στη Θήβα, για τις πατάτες στο Αγρίνιο, στα παζάρια του Σαββάτου ή της Κυριακής, άρα δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. Έτσι, αναγκαστικά μένουν πίσω και πρέπει να μπουν σε κάποιο άλλο τμήμα. Όλα αυτά χρειάζονται μια επαγρύπνηση για το τι πρέπει να κάνουμε και πώς θα κανονίσουμε τα τμήματα. Άλλο είναι ότι οι μετανάστες που έρχονται για να μάθουν ελληνικά βρίσκονται σε ανομοιογενές μορφωτικό επίπεδο. Πολλοί από αυτούς είναι αγράμματοι και στη δική τους γλώσσα. Ίσως να έχουν πάει μόνο σε κάποιο εκκλησιαστικό σχολείο ή και καθόλου. Αντίστοιχα, άλλοι μπορεί να έχουν πάει και σε πανεπιστήμιο. Ο ρυθμός πρέπει να γίνει κοινός, όμως αυτό είναι πολύ δύσκολο. Κάποιος θα προχωρήσει, άλλος δεν θα μπορεί ν’ ανταποκριθεί και πρέπει να γίνει μία σύνθεση για να μπορέσει να προχωρήσει όλη η τάξη. Οπότε και σε εκπαιδευτικό επίπεδο οι δυσκολίες είναι πολλές. Δεν είναι απλώς ότι καλείσαι να διδάξεις την ελληνική γλώσσα. Καλείσαι να κάνεις μια σύνθεση ανθρώπων που έρχονται από διάφορους τόπους και από διαφορετικά επίπεδα μόρφωσης. Δυστυχώς, πολλοί μαθητές σύντομα εγκαταλείπουν, αφού αντιμετωπίζουν και τη δεδομένη δυσκολία της ελληνικής γλώσσας. Εμείς προσπαθούμε, εξαρχής δημιουργούμε καλές, ανθρώπινες σχέσεις μαζί τους. Ανησυχούμε όταν δεν έρχονται, βρισκόμαστε σ’ επικοινωνία, κάνουμε φιλίες, βγαίνουμε πολλές φορές μαζί – παρ’ ότι φοβούνται να βγούνε έξω, εξαιτίας της καταστολής. Μαζί μας αισθάνονται πολύ καλύτερα. Και προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα προβλήματα μαζί, συνεχίζουμε.
Εκτός από τα μαθήματα ελληνικής γλώσσας, γίνονται και άλλα μαθήματα στο σχολείο;
Εκτός από τα μαθήματα ελληνικών παρέχουμε και νομική στήριξη. Για παράδειγμα, έχουμε μία δικηγόρο, τη Βάνα Μελά, που κάθε Κυριακή μετά τα μαθήματα προσφέρει νομικές συμβουλές που τις έχουν μεγάλη ανάγκη. Ένας φίλος ταξιτζής διδάσκει τα σήματα του ΚΟΚ, για να μπορέσουν να δώσουν εξετάσεις για δίπλωμα. Πράγμα που είναι ονειροπόλο γιατί για να γίνει, πρέπει να αποκτήσουν την άδεια παραμονής, κάτι που όπως ξέρουμε είναι δύσκολο. Όμως εμείς είμαστε εδώ για να καλλιεργούμε την ελπίδα: “ας ξέρω τα σήματα, όταν πάρω την άδεια θα είμαι έτοιμος”. Αυτό βοηθάει να προχωράμε όλοι μαζί. Βέβαια είμαστε ανοιχτοί και σε άλλες ιδέες και σε βοήθεια κάθε είδους για την υλοποίησή τους.
“Εξωσχολικές” δραστηριότητες έχετε;
Εννοείται. Μαθητές και καθηγητές κάνουμε εκδρομές και επισκέψεις εκπαιδευτικού περιεχομένου εντός κι εκτός Αττικής. Για παράδειγμα, έχουμε πάει εκδρομές με ξενάγηση στην Επίδαυρο, στις Μυκήνες, στους Δελφούς, στο Σούνιο, και σχεδιάζουμε να κάνουμε και μία εκδρομή στη θάλασσα, στα νησιά. Αυτό είναι ένα αίτημα των μαθητών με ιδιαίτερο βάρος, αφού ζητάνε να πάνε μια βόλτα στη θάλασσα και να την δουν επιτέλους χωρίς πνιγμένους συντρόφους τους. Ακόμα, βρισκόμαστε κοντά τους σε ό,τι χρειαστεί. Πολλές φορές οι μαθητές μας ειδοποιούν ότι συνελήφθησαν. Πάμε μαζί με τη δικηγόρο μας, τους επισκεπτόμαστε στα κρατητήρια, κάνουμε την παρουσία μας εκεί γνωστή. Πρόσφατα μάλιστα είχαμε μια πολύ άσχημη εμπειρία με το κρατητήριο στον Πειραιά, όπου οι συνθήκες είναι απαράδεκτες, γι’ αυτό και με τους βουλευτές της περιοχής μας, με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, διαμαρτυρηθήκαμε για τις συνθήκες κράτησης και για την ανυπαρξία προαυλισμού. Οι μετανάστες κρατούνται με αναμμένα φώτα όλη μέρα, χωρίς να έχουν καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Μαζέψαμε ό,τι μπορούσαμε και τους πήγαμε πράγματα, και συντάξαμε μαζί με τον βουλευτή μία επερώτηση για τη Βουλή. Ο μαθητής μας βέβαια έμεινε 3 μήνες μέσα στο κρατητήριο, όπως προβλεπόταν από το νόμο. Τώρα είναι και πάλι στο σχολείο. Το συγκινητικό είναι ότι ο δάσκαλός του κάθε Σάββατο όχι μόνο πήγαινε να τον δει στο επισκεπτήριο, αλλά του έκανε και ελληνικά. Μάλιστα, προχώρησε πιο πολύ και τώρα είναι σε καλύτερο επίπεδο από τους συμμαθητές του. Και άλλοι κρατούμενοι κάθισαν μαζί του και κάνανε όλοι μαζί ελληνικά, ο δάσκαλος έξω από τα κάγκελα κι οι μαθητές από μέσα, κάθε Σάββατο 4 με 6. Ήταν εμπειρία ζωής για όποιον το βίωσε αυτό, έστω και σαν εικόνα.
Μαζεύουμε και είδη ρουχισμού, που τα στέλνουμε στο Κέντρο Κράτησης Προσφύγων στη Σάμο. Έχουμε κάνει και παρεμβάσεις για τις συνθήκες που επικρατούν στο Τμήμα Αλλοδαπών της Πέτρου Ράλλη. Το γνωστό εκείνο σημείο όπου ήδη έχουμε δύο θανάτους και το σοβαρό τραυματισμό ενός τρίτου ανθρώπου που είναι σε κώμα στο Κρατικό. Έχουμε κατέβει σε πορείες μαζί τους, έχουμε διαδηλώσει επανειλημμένα, μαζί με άλλες αντιρατσιστικές οργανώσεις. Για όλα αυτά, τα Χριστούγεννα διοργανώσαμε ένα διήμερο στον Πειραιά, στήσαμε ένα κιόσκι και ενημερώσαμε τον κόσμο για το σχολείο και τη δράση μας. Μοιράσαμε το υλικό μας μαζί με τους μετανάστες, χορέψαμε, φάγαμε – ήταν ένας αλλιώτικος εορτασμός των Χριστουγέννων.
Τι είδους στήριξη μπορεί να προσφέρει κανείς;
Χρειαζόμαστε όλη τη στήριξη που μπορείτε να φανταστείτε. Όχι μόνο σε επίπεδο εκπαιδευτικό – οποιαδήποτε βοήθεια είναι δεκτή. Υπάρχουν άνθρωποι που προσφέρουν στο σχολείο χωρίς να είναι εκπαιδευτικοί. Για παράδειγμα, μία φίλη συλλέγει τα ρούχα, τα ομαδοποιεί και τα στέλνει. Είναι κι αυτό μία προσφορά. Ακόμα, υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που δεν μπορούν να έρχονται κάθε Κυριακή να διδάξουν, όμως ξέρουμε ότι με ένα τηλεφώνημα μπορούν να έρθουν να αναπληρώσουν κάποιον. Και αυτό είναι μεγάλη βοήθεια. Ένας άλλος θα μας βοηθήσει να οργανώσουμε μια εκδρομή ή μια εκδήλωση. Άλλος θα μας βοηθήσει να αγοράσουμε γραφική ύλη, να βγάλουμε φωτοτυπίες, ένα σωρό πρακτικές δουλειές. Ο καθένας λοιπόν είναι ευπρόσδεκτος να βοηθήσει. Σημαντική είναι και η οικονομική στήριξη. Έχουμε πολλά έξοδα και αν κάποιος συνυπολογίσει και τις επιπλέον δραστηριότητες που θέλουμε να κάνουμε, γίνονται δυσβάσταχτα. Οι πόροι μας είναι οι συνδρομές των μελών μας, γιατί είμαστε σύλλογος, που είναι 10 ευρώ το χρόνο κι από κει και πέρα έκτακτες εισφορές. Κάνοντας γνωστή την ύπαρξη του σχολείου προσπαθούμε να επιχορηγηθούμε και με άλλους τρόπους, για παράδειγμα ζητάμε τη στήριξη των όμορων δήμων. Από το Δήμο Πειραιά έχουμε ήδη ξεκινήσει να παίρνουμε κάποια επιχορήγηση, το ίδιο ζητάμε από το Δήμο του Αγ. Ι. Ρέντη. Προσπαθούμε να έχουμε και τη στήριξη του Δήμου Νίκαιας και του Δήμου Κορυδαλλού. Έχουμε καλή συνεργασία με δημοτικές κινήσεις της περιοχής, όπως στον Πειραιά με το “Λιμάνι της Αγωνίας”, από τη Νίκαια με τη δημοτική κίνηση “Μια Πόλη για Όλους” και από τον Κορυδαλλό με το “Πάμε Αλλιώς”. Όλοι είναι κοντά μας σε ό,τι χρειαστούμε και ελπίζουμε αυτό να συνεχιστεί.
Όσοι θέλουν να έρθουν σε επαφή ή να βοηθήσουν με οποιοδήποτε τρόπο μπορούν να καλέσουν στο 6974-495863 ή να στείλουν mail στο [email protected]
Τη συνέντευξη πήρε ο Νίκος Ταυρής