«Το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας απειλεί την εθνική μας κυριαρχία». (Γ. Παπανδρέου, Υπουργικό Συμβούλιο, 12/2009)
«Δεν έχουμε ταμπού στην εκχώρηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην ΕΕ». (Γ. Παπανδρέου, Σύνοδος Κορυφής ΕΕ, 10/1999)
Oι λέξεις χάνουν το νόημά τους στο λόγο των αστικών πολιτικών κομμάτων. Οι έννοιες πλαστογραφούνται, διαστρέφονται. Ψεύτικες, αναποδογυρισμένες παραστάσεις προβάλλονται σαν την απόλυτη αλήθεια.
«Το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας απειλεί την εθνική μας κυριαρχία», είπε ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου στο Υπουργικό Συμβούλιο, στα τέλη της περασμένης βδομάδας. Και όλοι μαζί κατέληξαν ότι η «προάσπιση» της εθνικής μας κυριαρχίας υπηρετείται με την υιοθέτηση όλων των μέτρων που υπαγορεύουν οι διεθνείς αγορές, τα χρηματοπιστωτικά μονοπώλια, οι οίκοι αξιολόγησης των οικονομιών, το διευθυντήριο των Βρυξελλών, το ΔΝΤ.
Λόγια του αέρα, ανόητες φούσκες, που αποκτούν «κύρος» και «βαρύτητα» με τον αχό που δημιουργούν οι συνοδευτικές αναλύσεις του προέδρου του ΣΕΒ, των τραπεζιτών και των «πρυτάνεων» της πρετεντέριας δημοσιογραφίας. Κανένας δεν αναρωτιέται, κι έτσι νομίζουν ότι το ερώτημα θα μείνει στο σκοτάδι: Γιατί αναρίθμητα προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης, που εξαπολύονται από το 1985, γιατί αντίστοιχα προγράμματα λιτότητας, περιστολής κοινωνικών δαπανών κ.λπ., που εφαρμόζονται εδώ και είκοσι πέντε χρόνια, οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας; Κανένας δεν αναρωτιέται γιατί χώρες, που ακολούθησαν τις συνταγές όσων σήμερα υπαγορεύουν οικονομικές οδηγίες στη χώρα, οδηγήθηκαν συντομότερα στη χρεοκοπία;
Οι εργαζόμενοι πλήρωσαν το τίμημα. Το οκτάωρο καταργήθηκε. Η μόνιμη και σταθερή δουλειά καταργήθηκε. Στη γενιά των 700 ευρώ δεν ανήκουν μόνο οι νέοι αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων. Η δημόσια υγεία, παιδεία, ασφάλεια κουρελιάστηκαν. Η ανεργία είναι στα ύψη. Η φτώχεια απλώνεται σε όλο και πιο πλατιά στρώματα της κοινωνίας. Και από την άλλη πλευρά, η κερδοφορία των επιχειρήσεων αναρριχήθηκε στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης. Μόνο φέτος, μέσα στην κρίση, οι μεγάλες επιχειρήσεις κατέγραψαν κέρδη στο πρώτο εννιάμηνο, που ξεπερνούν τα 11,8 δισ. ευρώ. Πρωταθλητές της κερδοφορίας οι τράπεζες, που παρουσιάζουν καθαρά έσοδα από τόκους 9,4 δισ. ευρώ.
Αυτά ήταν τα αποτελέσματα είκοσι πέντε χρόνων υπόκλισης στους ρεαλισμούς και στα δόγματα της αγοράς. Τώρα ζητούν περισσότερα.
Ασφυκτικές πιέσεις και προσαρμογές
Τα γεγονότα είναι λίγο πολύ γνωστά. Με αφορμή την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τον Φιτς, γενικεύτηκε ένα κλίμα δημοσιογραφικών επιθέσεων σε βάρος της οικονομίας της Ελλάδας. Την ίδια στιγμή, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια έκαναν πάρτι με τα ελληνικά ομόλογα, εκτινάσσοντας τα επιτόκια δανεισμού στα ύψη. Οι ειρωνικές και επιτιμητικές αναφορές του διεθνούς τύπου συνοδεύτηκαν από ασφυκτικές πιέσεις από τους κεντρικούς τραπεζίτες της ΕΕ και την Κομισιόν, που απαιτούσαν την άμεση επιβολή επώδυνων μέτρων σε βάρος των εργαζόμενων. Στο Συμβούλιο Κορυφής της περασμένης εβδομάδας, οι ασφυκτικές πιέσεις και οι ειρωνικές αναφορές διαδέχονταν λόγια «στήριξης» των προθέσεων της νέας κυβέρνησης. Ίσως γιατί η επίθεση σε βάρος της χώρας είχε αρνητικές συνέπειες για ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, ακόμα και για το ίδιο το νόμισμα.
Η διπλή αυτή επίθεση πιέσεων και κερδοσκοπίας βρήκε πρόθυμα αυτιά στην κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου. Από την επομένη των εκλογών, η κυβέρνηση δίνει συνεχείς διαβεβαιώσεις στις αγορές ότι θα πειθαρχήσει στις υποδείξεις. Τα μέτρα που εισηγείται κάθε φορά κρίνονται ανεπαρκή από τις αγορές και τροποποιούνται στο ακόμα χειρότερο, μέχρι να εξευμενιστούν. Ο κατήφορος αυτός της κυβέρνησης δεν έχει σταματήσει ακόμα. Έτσι, ένα μήνα μετά τη συντριβή της ΝΔ στις εκλογές, έχουμε το «θρίαμβο» των προεκλογικών εξαγγελιών Καραμανλή και, ουσιαστικά, την υιοθέτηση της πολιτικής του.
Επιχείρηση ανάκτησης της αξιοπιστίας
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι μεθοδευμένες διεθνείς πιέσεις λειτουργούν για τη νέα κυβέρνηση σαν άλλοθι αλλά και εφαλτήριο για συνέχιση και επιτάχυνση της νεοφιλελεύθερης θύελλας από το σημείο που παρέλαβε από τη ΝΔ.
Η επιχείρηση «ανάκτησης της αξιοπιστίας» δεν αρκείται απλά στο να φορτωθούν τα βάρη της καπιταλιστικής κρίσης στους εργαζόμενους και στα μεσαία στρώματα. Αυτό θεωρείται από όλους δεδομένο. Συστηματικά δημιουργούνται οι όροι για την επιβολή μιας θεραπείας-σοκ, που επιχειρεί να ξεθεμελιώσει ό,τι μέχρι σήμερα ήταν δεδομένο. Πάνω στα ερείπια της εργασιακής επισφάλειας, της κοινωνικής ανασφάλειας, της γενικευμένης ανεργίας και της επέκτασης της φτώχειας θεμελιώνεται ένας νέος κύκλος κερδοφορίας για την οικονομική ολιγαρχία.
Σπύρος Παναγιώτου