Νίκος Γαλάνης: Δεσπόζουσα αντιπολίτευση

τ.279, 04/12/2009

Παρέμβαση του Νίκου Γαλάνη
στην 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ

Νομίζω ότι επειδή έχουμε ψηφίσει ήδη να έχουμε και μέλη, είμαι και μέλος του ΣΥΡΙΖΑ από σήμερα. Και θεωρώ τότε ότι η λέξη σύντροφος αποκτά και μια πιο ουσιαστική σημασία, όπως ακριβώς είπε και ο σύντροφος ο Παναγιώτης ο Λαφαζάνης. Ωστόσο οφείλουμε να ομολογήσουμε –και η δικιά μου η συνιστώσα, πιστεύω– ότι έχουμε επιδείξει ένα καταπληκτικό ταλέντο.

Μέσα σε δυόμισι χρόνια κατορθώσαμε την ενεργητική αισιοδοξία που είχαμε να τη μετατρέψουμε σε μια μελαγχολική αβεβαιότητα για το τι μας περιμένει. Και πολύ περισσότερο να δημιουργήσουμε μια σύγχυση και μια απογοήτευση σε αρκετές χιλιάδες ανθρώπους που περιμένανε κάτι να γίνει από αυτό το νέο εγχείρημα της Αριστεράς. Νομίζω ότι σήμερα φτάσαμε σε μια πραγματικά επικίνδυνη στιγμή. Είμαστε σε μια επικίνδυνη στιγμή και σύγχυσης και πόλωσης που μπορεί στο μέλλον να μην μας βοηθήσει να περπατήσουμε πραγματικά κατοχυρώνοντας όχι μόνο την έννοια του μέλους αλλά και την έννοια μιας ενωτικής και πραγματικά ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Και νομίζω ότι εδώ πρέπει να κάνουμε κάποιες διευκρινίσεις. Δεν θεωρώ ότι η πόλωση δημιουργείται μεταξύ αυτών, προσώπων ή συλλογικοτήτων, που θέλουν την ενότητα και αυτών που δεν θέλουν την ενότητα. Νομίζω ότι μέσα σ’ αυτή την αίθουσα τουλάχιστον, όλοι αυτοί που είμαστε εδώ, θέλουμε την ενότητα. Οπότε τις τοποθετήσεις εκείνες που παρουσιάζουν δύο στρατόπεδα περίπου, τις θεωρώ λαθεμένες τοποθετήσεις. Το δεύτερο θέμα σε σχέση με την πόλωση που έχει δημιουργηθεί. Έχω μία αντιδημοφιλή άποψη. Νομίζω ότι το πρόβλημα που έχουμε σήμερα δεν είναι πρόβλημα οργανωτικό. Ότι το πρόβλημα της πόλωσης δεν είναι οργανωτικό πρόβλημα. Νομίζω το πρόβλημα που έχουμε σήμερα είναι ποια είναι η ταυτότητά μας στη νέα πολιτική σκηνή μετά τις τελευταίες εκλογές. Και πάνω σ’ αυτό καλούμαστε να απαντήσουμε επί της ουσίας, που αυτό βέβαια θα διαπερνάει με ποιο οργανωτικό, με ποια μορφή, με ποια οργανωτική ταυτότητα, ή αν θέλετε καλύτερα, με ποιες σχέσεις λειτουργεί, μπορούμε να έχουμε αυτή την παρουσία. Και νομίζω ότι το στοιχείο της ταυτότητας αφορά και το στοιχείο της αντιπολίτευσης, να μη δώσουμε κοσμητικό επίπεδο αλλά να αρχίσουμε να δούμε τι είναι και τι δεν είναι αντιπολίτευση που έχουμε ανάγκη εμείς. Και εδώ θα βάλω το στοιχείο μιας μικρής διαφοράς με τον σύντροφο τον Αλέξη. Ότι το θέμα δεν είναι αν βρισκόμαστε ή δεν βρισκόμαστε στο δρόμο. Το θέμα είναι αν καλούμαστε να βρεθούμε στο δρόμο. Άλλο να καλούμε σε ντιμπέιτ για το ασφαλιστικό, άλλο είναι να καλούμε τον κόσμο να βγει στο δρόμο, κι άλλο είναι να καλούμε τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ να προσπαθήσουν να ενεργοποιήσουν τον κόσμο να βγει στο δρόμο. Κι αυτό πιστεύω είναι το βασικό στοιχείο αν θέλουμε να μιλήσουμε για το τι είδους αντιπολίτευση και με ποιον τρόπο μπορούμε να την κάνουμε. Λέω ότι είναι ένα θέμα το οποίο βέβαια επειδή είναι νέα κατάσταση χρειάζεται να αποσαφηνίσουμε και να προσδιορίσουμε ακόμα περισσότερο, κι από αυτή την άποψη δεν υπάρχουν οι από ’δω που θέλουν αντιπολίτευση και οι από ’κει που δεν θέλουν. Λέω να αποσαφηνίσουμε με ποιον τρόπο, σε ποια πράγματα, δεν μπορούμε σε όλα, σε ποια μέτωπα, δεν μπορούμε σε όλα, και σε ποιους χώρους θα κάνουμε αντιπολίτευση. Και νομίζω ότι σύντροφοι υπάρχει και κάτι άλλο και δεν είμαστε στους δρόμους. Μας λείπει ο λόγος, μας λείπει το κέφι που είπε κάποιος σύντροφος χθες, μας λείπει και η γοητεία αυτής της δυναμικής ηγεμονίας που είχαμε επιδείξει προηγούμενο καιρό. Αλλά αυτά μπορούμε να τα ξανακατακτήσουμε, εδώ είμαστε.

Νομίζω ότι έχουμε ακόμα μία ευκαιρία. Αλλά αυτή η ευκαιρία έχει κάποιους όρους. Πρώτος όρος: χρειάζεται να γίνουμε η δεσπόζουσα αντιπολίτευση πάνω σε δυο κρίσιμα ζητήματα. Πρώτο: Να στοχοποιήσουμε την ευάλωτη κυβέρνηση. Να στοχοποιήσουμε την ευάλωτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Σε όλα τα ζητήματα τα οποία προβάλλει με βάση τη συμπληρωματική νεοφιλελεύθερη πολιτική της. Και αυτό θα είναι το σημείο στο οποίο θα μπορέσουμε να αποδεσμεύσουμε κόσμο, όχι στέλνοντάς τον απλά στη ΝΔ, την αυριανή, αλλά στέλνοντάς τον στην Αριστερά. Το δεύτερο στοιχείο: πιστεύω ότι πρέπει να στοχοποιήσουμε το κάδρο αυτό που δημιουργεί αυτή η νεοφιλελεύθερη πολιτική στην Ελλάδα. Κι αυτό δεν είναι παρά οι θηλιές της ΕΕ. Δεν είναι πραγματικά παρά το Σύμφωνο Σταθερότητας, δεν είναι το Μάαστριχτ, δεν είναι η Συνθήκη της Λισαβόνας. Πάνω σ’ αυτά αν πρώτοι θέσουμε τα ζητήματα εμείς, αν μιλήσουμε μέσα στους χώρους και στην κεντρική πολιτική σκηνή, νομίζω ότι έχουμε πετύχει ένα σημαντικό στοιχείο του τι εννοούμε αντιπολίτευση σήμερα, τι εννοούμε με το να οικοδομήσουμε μία διαφορετική κατάσταση μαζικής, ενωτικής, ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Τέλος, σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ των μελών, των μη μελών κ.λπ. Κοιτάξτε να δείτε σύντροφοι, εγώ αισθάνθηκα πολύ άσχημα που κατηγορείται και η συνιστώσα μου, που έχει τα άδικά της και τα δίκια της, αλλά κυρίως λόγω του ότι είμαι στη Γραμματεία, κατηγορείται η Γραμματεία εν πάση περιπτώσει, ότι ευθύνεται για πολλά πράγματα. Αν μπορούσαμε να παίρναμε αποφάσεις μες στη Γραμματεία που να τις υλοποιούσαμε, να κατηγοριόταν η Γραμματεία. Κάτι τέτοιο δεν υπήρξε. Το γιατί, δεν είναι να το αναλύσουμε. Το βασικό στοιχείο είναι αν θα ξεφύγουμε απ’ το Συνασπισμό, απ’ την ΚΟΕ, από τη ΔΕΑ και τις λοιπές συνιστώσες, και περάσουμε σε μία νέα, καλύτερη, συνθετική κατάσταση μέσα στο χώρο της Αριστεράς.

Εμείς μιλάμε, σύντροφοι, για την Αριστερά ή τον ΣΥΡΙΖΑ των συνισταμένων δυνάμεων. Γιατί πραγματικά υπάρχουν διακριτοί χώροι μες στην Αριστερά, υπάρχουν πραγματικά διαφορές, όχι ιστορικές, πολιτικές και ιδεολογικές. Ή ίσως νομίζουμε ότι υπάρχουν. Δεν δικαιολογείται όμως σε καμία περίπτωση να έχουμε 11 ή 12 ή 17 συνιστώσες, όχι στο ΣΥΡΙΖΑ, στο χώρο της Αριστεράς. Δεν δικαιολογείται. Και εδώ πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες συνθετικές προσπάθειες ν’ ανοίξουν τα ζητήματα. Η ΚΟΕ από αύριο θα προσπαθήσει, δηλώνοντάς το και από αυτό το βήμα, να ανοίξει τα ζητήματα της σύνθεσης περισσότερων συνιστωσών μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ και στην Αριστερά, μιλώντας για το ζήτημα της ανασύνθεσης της Αριστεράς. Και από αυτή την άποψη μιλάμε για την αυριανή κατάσταση, για τον ΣΥΡΙΖΑ των συνισταμένων δυνάμεων, τον ΣΥΡΙΖΑ των μελών και των συνισταμένων δυνάμεων κι όχι τον ΣΥΡΙΖΑ των συνιστωσών. Θεωρούμε όμως ότι είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε κάποια σημαντικά, συγκεκριμένα βήματα. Το πρώτο πράγμα είναι αυτό το οποίο νομίζω ότι πάμε για μέλη που μπορούν να παίρνουν αποφάσεις στις τοπικές τους οργανώσεις κ.λπ.

Το δεύτερο στοιχείο, σύντροφοι, αφορά τους κανόνες λειτουργίας, κι εδώ πέρα υπάρχει ένα θέμα το οποίο είναι πολύ κρίσιμο. Οποιεσδήποτε αποφάσεις παίρνει το ένα όργανο, εντός εισαγωγικών ή εκτός εισαγωγικών, του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να τις ακυρώσει ένα άλλο. Δηλαδή ποιος εκφωνεί το λόγο και ποιος χαράσσει πολιτική στο ΣΥΡΙΖΑ; Κατά βάση η κοινοβουλευτική του ομάδα. Εάν λοιπόν μπούμε σε μια διαδικασία συντονισμού, ή ενός οργάνου συντονιστικού που να μπορεί και να χαράσσει πολιτική αλλά και να εκφωνεί πολιτική, γιατί εκφώνηση πολιτικής δεν κάνει κανένας από τη Γραμματεία, η εκφώνηση πολιτικής ξέρετε πού γίνεται και από ποιους γίνεται, πιστεύω ότι αυτό το πράγμα θα είναι αυτό που θα μας οδηγήσει ένα βήμα παραπάνω. Ένα τρίτο ζήτημα είναι αν θα έχουμε όργανα ή σώματα ελέγχου αυτής της κατάστασης. Δηλαδή αν συνεχώς βγαίνουν οι ίδιοι στην τηλεόραση και λένε τα ίδια πράγματα, και δεν είναι θέμα προσώπων, είναι θέμα πολιτικής.

Τέλος, θεωρώ ότι σήμερα, πέρα από οτιδήποτε άλλο, πρέπει να παρθούν αποφάσεις που να έχουν σχέση όχι με την εξώστρεφη δραστηριότητα, αλλά με τη δραστηριότητά μας, και να είμαστε προσηλωμένοι σ’ αυτό. Είναι τρία ζητήματα: Ένα είναι ο Δεκέμβρης, και εδώ δεν είναι να ακολουθήσουμε την Αναρχία ή την Αντιεξουσιαστική Κίνηση, εδώ είναι κατά πόσο θα βάλουμε ατζέντα εμείς για τον Δεκέμβρη. Στους χώρους τους μαζικούς πρωτίστως, και όχι στις πορείες που έχουν να κάνουν με το Σύνταγμα και το γύρω γύρω του Συντάγματος. Το δεύτερο στοιχείο είναι το ασφαλιστικό, και μίλησα για κάλεσμα σε αγώνα και σε ποια μέτωπα πάλης το ανοίγουμε, και όχι απλά σε μια συνεννόηση μέσα στο Κοινοβούλιο. Και το τρίτο στοιχείο, σύντροφοι και συντρόφισσες, αφορά το ζήτημα της κρίσης και των συνεπειών της κρίσης. Τα ζητήματα της ακρίβειας και της ανεργίας είναι ζητήματα τα οποία πρέπει να απασχολούν την καθημερινή δράση των μελών, πλέον, του ΣΥΡΙΖΑ.