Τι ανέδειξε η διήμερη διαδικασία
Ποια είναι τα στοιχήματα της επόμενης μέρας
Το πείσμα και η αγωνία για την επιτυχία του ενωτικού εγχειρήματος, η διεκδίκηση ουσιαστικής συμμετοχής, το άνοιγμα στην κοινωνία, η ανάγκη διαμόρφωσης σταθερής πολιτικής φυσιογνωμίας που θα διεμβολίζει και θα ανοίγει δρόμους, αλλά και ο προβληματισμός για το τέλμα και την επόμενη μέρα αναδείχτηκαν στην 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ.
Η μαζική συμμετοχή του κόσμου διέψευσε τις προβλέψεις, αν και η παρουσία της επαρχίας –συγκρινόμενη με προηγούμενες φορές- ήταν μικρότερη. Η 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, με δεδομένα τα πισωγυρίσματα όλο το προηγούμενο διάστημα και με, επίσης, δεδομένο το ανέλπιστο εκλογικό αποτέλεσμα, απέδειξε ότι χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να αγωνιούν για το ενωτικό εγχείρημα και με πείσμα παλεύουν για το προχώρημα και την κοινωνική του γείωση.
Στην κατάμεστη αίθουσα “Μελίνα Μερκούρη”, στον προθάλαμο με τα τραπεζάκια των συνιστωσών, στην είσοδο του ΣΕΦ, παντού, εκατοντάδες άνθρωποι άκουγαν, συζητούσαν, πρότειναν. Οι συζητήσεις στα πηγαδάκια αφορούσαν κυρίως στο πώς διαμορφώνεται η πολιτική και κοινωνική κατάσταση μόλις δυο μήνες μετά τις εκλογές, ποια είναι τα καθήκοντα που αυτή επιβάλλει στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με τη γραμμή και την οργάνωση του ενωτικού εγχειρήματος.
Η απόφαση της Συνδιάσκεψης (βλέπε διπλανή σελίδα), σαφέστατα αποτέλεσμα συμβιβασμού, παρά την όποια κριτική μπορεί να γίνει, παρά τα ελλείμματα και τις εύγλωττες ισορροπίες που απεικονίζει, αποτελεί ένα –έστω και μικρό- προχώρημα. Η υλοποίησή της, που σημειωτέων παραμένει στοίχημα -ας μην ξεχνάμε ότι στο μεγαλύτερο μέρος της επαναφέρει αποφάσεις προηγούμενων Συνδιασκέψεων-, θα είναι ένα μικρό βήμα στη κατεύθυνση του ανοίγματος του ΣΥΡΖΑ στην κοινωνία και της αποτελεσματικής και χρήσιμης παρουσίας του στα μικρά και μεγάλα μέτωπα που ανοίγονται.
Διαμόρφωση κλίματος
Από τις πρώτες τοποθετήσεις της Παρασκευής το κλίμα που διαμορφωνόταν στη Συνδιάσκεψη ήταν φανερό. Ένα μεγάλο “γιατί και πώς” έμπαινε από όλους τους ομιλητές. “Γιατί” τέτοια άρνηση στην κατοχύρωση της έννοιας του μέλους και “πώς” τελικά θα προχωρήσει το ενωτικό εγχείρημα, με ποιες διαδικασίες και όργανα και κυρίως κάνοντας ποια αντιπολίτευση. Οι επικρίσεις για την από… τηλεοράσεως διαμόρφωση της μετεκλογικής γραμμής για “προγραμματική” αντιπολίτευση, η επισήμανση για μη υλοποίηση των προηγούμενων αποφάσεων, τα ερωτήματα για το πού τελικά παράγεται και πώς επικοινωνείται η πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ κ.ά. ήταν καταιγιστικά και δεν άφηναν περιθώρια παρερμηνειών.
Σταδιακά οι “βολές” συνιστωσών και ανένταχτων –με ελάχιστες είναι η αλήθεια εξαιρέσεις- διαμόρφωναν το φόντο της Συνδιάσκεψης. Τα πυρά στρέφονταν πρωτίστως ενάντια στο ΣΥΝ και δευτερευόντως ενάντια στη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Οι περισσότεροι άφηναν σαφείς αιχμές για την ηγεσία του ΣΥΝ, η οποία στο όνομα των εσωκομματικών ισορροπιών και συσχετισμών, εκτός από την παρελκυστική τακτική στην υλοποίηση προηγούμενων αποφάσεων, ουσιαστικά “θέλει” αμφισημίες και αιφνιδιάζει με θέσεις και προτάσεις.
Από την άρνηση του καλοκαιριού στην κάρτα μέλους, επισήμαναν πολλοί ομιλητές, φτάσαμε λίγο πριν τη Συνδιάσκεψη στην πρόταση για ενιαίο κόμμα, η οποία, επίσης, άλλαξε και πήρε την –γνωστή- τελική της μορφή λίγες μέρες πριν, αποτρέποντας ουσιαστικά συζητήσεις και ζυμώσεις στις τοπικές και θεματικές συνελεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ -όπου και όπως έγιναν.
Στην ομιλία του ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος να σημειώσουμε ότι ούτε μια φορά δεν παρέμβαλε –όπως συστηματικά κάνει το τελευταίο διάστημα- στον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς τον προσδιορισμό “Ανανεωτικής”, αναφέρθηκε στην “παθογένεια της πολυδιάσπασης και του κατακερματισμού της αριστεράς”, και απαντώντας ουσιαστικά σε πρόσφατες αιχμές που άφησε ο Αλέκος Αλαβάνος τόνισε ότι “δεν υπάρχουν εσωτερικοί αντίπαλοι, ούτε μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει αν χάσει κάποιος από αυτούς που τον συναποτελούν. Είναι εύκολο να βρει ο καθένας έναν αντίπαλο εδώ μέσα και να του ανοίξει μέτωπο. Υποθέτω ότι αυτό θα βρει και εύκολη απήχηση στα Μέσα Ενημέρωσης. Αλλά ο εχθρός δεν είναι εδώ μέσα”, σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας, δίνοντας ακόμα περισσότερη τροφή στα σενάρια συνομωσίας και “διαμορφωμένων στρατοπέδων” εντός του ΣΥΡΙΖΑ που στρέφονται εναντίον του ΣΥΝ –και όχι μόνο.
Η παρουσία, μάλιστα, της νεολαίας του ΣΥΝ στη Συνδιάσκεψη και η ανακοίνωσή της που προηγήθηκε επιβεβαιώνει ότι υπάρχει εμπεδωμένη μια τέτοια αντίληψη. Χαρακτηριστική ήταν η είσοδος ενός μπλοκ περίπου 200 νεολαίων του ΣΥΝ πριν την ομιλία Τσίπρα, τα παρατεταμένα χειροκροτήματα και η ως μπλοκ αποχώρησή τους από τη Συνδιάσκεψη μετά το τέλος της ομιλίας, κίνηση προετοιμασμένη και μελετημένη, η οποία στόχευε στην αποτροπή ή αντιστροφή του αρνητικού κλίματος για τον ΣΥΝ.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο Αλέξης Τσίπρας, έθεσε το ζήτημα της ανασύνθεσης ως καθοριστικό διακύβευμα για το ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας ότι “η υπόθεση της ανασύνθεσης δεν είναι απλή. Αλλά νομίζω ότι είναι μια συζήτηση που μπορεί και πρέπει να ξεκινήσει εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Με ανοιχτό ακόμα και το ζήτημα της συγκρότησης ενός ενιαίου πολυτασικού φορέα, οργανωμένου πάνω σε βαθιές δημοκρατικές αρχές, αντίστοιχες με τις δημοκρατικές αρχές με τις οποίες θέλουμε να μπολιάσουμε την κοινωνία. Για εμάς η δημοκρατία είναι μια αξία αδιαπραγμάτευτη. Θέλουμε να λειτουργούμε δημοκρατικά. Θέλουμε στις κορυφαίες μας επιλογές, ο λαός του ΣΥΡΙΖΑ, τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, να έχουν τον καθοριστικό λόγο. Να χαράζουν πολιτικές και να δεσμεύουν τις ηγεσίες στη βάση όμως κοινά συμφωνημένων αρχών και αξιών”.
Και οι απορίες των περισσοτέρων εύλογες: “Ποιος δεν επέτρεψε την υλοποίηση των αποφάσεων των προηγούμενων Συνδιασκέψεων”; “Ποιες ηγεσίες δεν ακούν στις κορυφαίες τους επιλογές το λαό του ΣΥΡΙΖΑ και δεν αποδέχονται καν την έννοια του μέλους, στο οποίο σήμερα, μάλιστα, δίνουν τον καθοριστικό λόγο”; “Ποιες ηγεσίες δεν δεσμεύονται από τις κοινά συμφωνημένες αρχές και αξίες, όπως είναι για παράδειγμα τα “15 σημεία””; “Ποιοι, τελικά, στον ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύονται τη δημοκρατία, που για την ηγεσία του ΣΥΝ είναι αδιαπραγμάτευτη”;
“Μανιφέστο” Αλαβάνου
Τη δεύτερη μέρα της Συνδιάσκεψης, βασικό θέμα των συζητήσεων στα πηγαδάκια ήταν το νέο -για ακόμα μια φορά στο σωστό… τάιμινγκ- “χτύπημα” του Λεωνίδα Κύρκου, αλλά και η αναμενόμενη τοποθέτηση του Αλέκου Αλαβάνου.
Ο Λεωνίδας Κύρκος σε προδημοσίευση στην εφημερίδα “Τα Νέα” συνέντευξής του, η οποία περιλαμβάνεται στο βιβλίο του “Λεωνίδας Κύρκος Εκ Βαθέων”, ζητά το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ, την αποχώρηση των ανανεωτικών από τον ΣΥΝ και τη δημιουργία νέου κόμματος, σημειώνοντας ότι “από καιρό είχα θεωρήσει ότι ήμασταν πια στο τέλος του πειράματος του ΣΥΡΙΖΑ”. Σε ερώτηση αν έχει την ίδια θέση και μετά τις εκλογές, ο Λεωνίδας Κύρκος λέει ότι “το υποστηρίζω και σήμερα, μετά τις εκλογές. Θεωρώ ότι η Ανανεωτική Αριστερά πρέπει να απαλλαγεί από αυτή την καταστροφική συνύπαρξη. Αυτό που από κάποιους θεωρείται ότι αποτελεί τη δύναμή της, στην πράξη, αποτελεί πηγή μύριων όσων αρνητικών που αναδείχθηκαν σε όλη τη διαδρομή πριν από τις εκλογές”.
Ο Αλέκος Αλαβάνος από το βήμα της Συνδιάσκεψης ξάφνιασε για ακόμα μια φορά, καταθέτοντας ουσιαστικά την πολιτική του πλατφόρμα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ξεκινώντας τόνισε ότι “το ενωτικό μας εγχείρημα, ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι σε δύσκολη κατάσταση. Μπορεί όμως να απογειωθεί. Υπήρξε, σύμφωνα με διάφορες τοποθετήσεις, ένα εκλογικό αποτέλεσμα θετικό. Σε αυτό δεν είχα καμία προσωπική συμμετοχή”, συμπλήρωσε και στη συνέχεια κάνοντας αυτοκριτική επισήμανε με νόημα: “Για τελευταία φορά: Γνωρίζω ότι κανείς άλλος μέσα στην αίθουσα δεν έχει τόση ευθύνη όσο εγώ. Για πρωτοβουλίες μετά τις εκλογές του 2007. Για την υποτίμηση των μηχανισμών”.
Αφού περιέγραψε ως πραγματική κυβέρνηση σήμερα το διευθυντήριο των Βρυξελλών, εξαπέλυσε επίθεση εναντίον “της κόκκινης γραμμής του ευρωπαϊκού προσανατολισμού” και εναντίον της Ανανεωτικής Πτέρυγας του ΣΥΝ, υπογραμμίζοντας ότι “δεν είναι δυνατόν σήμερα, τις ώρες της “επιτήρησης”, να μιλάμε σε εργάτες και αγρότες για ένα ΣΥΡΙΖΑ του “ευρωπαϊσμού”. Δεν είναι δυνατόν τα μέλη και οι φίλοι μας να είναι αιχμάλωτοι μια μικρής ομάδας επαγγελματικών στελεχών μιας συνιστώσας που ακόμη δεν έχουν συναισθανθεί την ευθύνη τους από την υπερψήφιση του Μάαστριχτ”.
“Όπως δεν είναι δυνατόν”, συνέχισε, “τη στιγμή που δίνουμε την πιο δύσκολη μάχη για τον Δεκέμβρη τα ίδια στελέχη να αναμασούν την επίθεση της Παπαρήγα και του Καρατζαφέρη ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ και τη νεολαία. Όπως δεν είναι δυνατόν για τον ίδιο λόγο η δημοκρατία στον ΣΥΡΙΖΑ να είναι κλειδωμένη έξω από την εξώπορτα. Αυτή η ομηρία πρέπει να λήξει. Σήμερα κιόλας”.
Αναφερόμενος στην αντιπολίτευση που πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ότι “πρέπει να είναι δυναμική, προωθημένη, σκληρή. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να στοιχιζόμαστε πίσω από μια απλά “προγραμματική” αντιπολίτευση” και συμπλήρωσε στη συνέχεια: “Δεν έχουμε ηττηθεί από τους αντιπάλους μας. Αντίθετα από την επίθεση δυναμώνουμε. Αποκτούμε ταυτότητα. Γινόμαστε ο Άλλος απέναντι σε ένα σάπιο πολιτικό σύστημα. Παγιδευόμαστε όμως εκ των έσω. Με την αφύπνιση των μηχανισμών, τις εξουσιαστικές λογικές, τις απολίτικες δράσεις”.
Τέλος, ο Αλέκος Αλαβάνος, έκλεισε την ομιλία του στέλνοντας πολλαπλά μηνύματα: “Θα ήθελα κλείνοντας να απευθυνθώ στις δυνάμεις του συστήματος που επιχαίρουν για μας. Κάνετε λάθος. Κάνετε λάθος αν νομίζετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οριστικά “συνεμορφώθη με τας υποδείξεις” των ΜΜΕ, εγχώριας ή γερμανικής ιδιοκτησίας, και των δημοσκόπων. Κάνετε λάθος αν νομίζετε ότι στο μηνολόγιο της νεολαίας υπάρχει μόνο ένας Δεκέμβρης κι αυτός, ευτυχώς, πέρασε. Κάνετε λάθος, αν νομίσατε ότι ξεμπερδέψατε με τη δική μου γενιά. Την τελευταία λέξη δεν την έχετε ακούσει ακόμη”.
Με την τοποθέτησή του ο Αλέκος Αλαβάνος έβαλε μείζονα πολιτικά ζητήματα, που η ίδια η πραγματικότητα φέρνει με ένταση το τελευταίο διάστημα στο προσκήνιο και τα οποία αναμφισβήτητα πρέπει να απαντηθούν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, είναι προφανές ότι τα συγκεκριμένα πολιτικά ζητήματα έπρεπε να είχαν τεθεί πολύ νωρίτερα και εξίσου προφανές είναι ότι αν είχαν απαντηθεί έγκαιρα η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν πολύ διαφορετική.
Η αμυντική στάση του ΣΥΝ μετά την τοποθέτηση – πολιτική πλατφόρμα Αλαβάνου όχι μόνο ήταν έκδηλη, αλλά “επιστρατεύτηκαν” τεχνικές και μέθοδοι επίθεσης άλλων εποχών με προσωπικούς, χαρακτηρισμούς και πολλές ειρωνείες, οι οποίες συνεχίστηκαν και τις υπόλοιπες μέρες με δηλώσεις και συνεντεύξεις.
Η στάση του ΣΥΝ, ανέδειξε –μεταξύ άλλων- και τα όρια του κομματικού πατριωτισμού, ο οποίος αν και υπό όρους είναι ως ένα βαθμό κατανοητός, ωστόσο, αδυνατεί να απαντήσει στα πραγματικά πολιτικά διλήμματα.
Η παρουσία των ανένταχτων
Στο βήμα της Συνδιάσκεψης ανέβηκαν, επίσης, και πολλοί ανένταχτοι θέτοντας σημαντικά ζητήματα, τα οποία έχουν απασχολήσει όλο το προηγούμενο διάστημα τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ. Μεταξύ τους και πολλοί σύντροφοι/σες που συμμετέχουν σην Πρωτοβουλία για την Αντισυστημική Αριστερά (ΠΑΣΑ), η οποία εδώ και πολύ καιρό έχει πετύχει μια μεγάλη και ουσιαστική οριζόντια δικτύωση ανένταχτων και όχι μόνο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στον προβληματισμό και το διάλογο για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο τρόπος λειτουργίας του ενωτικού εγχειρήματος, η εκλογή οργάνων, η ανακλητότητα και ο έλεγχος των εκλεγμένων και συνολικά η περισσότερη δημοκρατία στον ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα, αποτελούν βασικό ζητούμενο για την ΠΑΣΑ, κάτι που φάνηκε και στη Συνδιάσκεψη.
Κάτι που επίσης, όμως, φάνηκε στη Συνδιάσκεψη από την πλευρά της ΠΑΣΑ είναι και η “μονομέρεια” στο οργανωτικό, επιμονή που αν και αναμφισβήτητα είναι δικαιολογημένη, αν και συμβάλλει στο προχώρημα του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο δείχνει να υποβαθμίζει το πολιτικό ζήτημα, η κατάληξη του οποίου θα ανοίξει και το δρόμο για την οργανωτική συγκρότηση, η οποία θα κληθεί να υπηρετήσει και να υλοποιήσει τους στόχους του ΣΥΡΙΖΑ.
Απαιτήσεις της πραγματικότητας
Από την πλευρά της ΚΟΕ τονίστηκε για ακόμα μια φορά ότι το πολιτικό είναι το καθοριστικό ζήτημα και ζητήθηκε να ληφθούν κάποιες στοιχειώδεις αποφάσεις, οι οποίες θα ήταν λάθος να παραπεμφθούν στο μέλλον υπό το όραμα της ανασύνθεσης. Όπως τόνισε ο Χρήστος Κατσούλας, “είναι αναγκαία κάποια έστω και απλά, έως απλοϊκά, μέτρα που η ίδια η πραγματικότητα γεννά. Αυτά τα μέτρα αφορούν την πολιτική παρουσία, την παραγωγή της πολιτικής γραμμής, μιας γραμμής αποτελεσματικής και ικανής να διεμβολίσει, αφορούν το διάλογο και το συντονισμό, την πραγματική εμπλοκή όλου του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ, αφορούν την πραγματική γείωση στην κοινωνία, η οποία θα σημάνει και την πραγματική διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε ό,τι αφορά το οργανωτικό, από την πλευρά της ΚΟΕ υπογραμμίστηκε ότι οι πολλές προτάσεις μπορεί να δημιουργούν μια αντιπαράθεση, η οποία ίσως και να φαίνεται ακατανόητη στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ακριβώς πίσω από αυτή την αντιπαράθεση υπάρχει το τι προτάσσει πολιτικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος, εντύπωση προκάλεσε η τοποθέτηση της ΚΟΕ για ΣΥΡΙΖΑ όχι των συνιστωσών αλλά των συνισταμένων ρευμάτων της Αριστεράς.
Μιχάλης Σιάχος
Μπαράζ επιθέσεων από την Ανανεωτική Πτέρυγα
Άμεση ήταν η αντίδραση της ανανεωτικής πτέρυγας του ΣΥΝ, η οποία με ανακοίνωσή της στις 30 Νοεμβρίου, καταγγέλλει την ηγεσία του ΣΥΝ ότι παραβιάζει τις αποφάσεις της ΚΠΕ, επιτίθεται στον Αλέκο Αλαβάνο σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι “αρκετά αργά βέβαια, περνάει την παιδική αρρώστια του κομμουνισμού: Τον αριστερισμό” και δηλώνουν ρητά ότι δεν πρόκειται να γίνουν μέλη άλλου κόμματος, εννοώντας τον ΣΥΡΙΖΑ.
Βέβαια για το πώς γίνεται συστηματικά να εκλέγονται βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, και την ίδια ώρα κατηγορηματικά να αρνούνται να είναι μέλη του, δεν λένε κουβέντα.
Στην ανακοίνωσή τους, λοιπόν, οι ανανεωτικοί τονίζουν ότι “η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαίωσε τη σοβαρή κρίση και τα αδιέξοδα του σχήματος” και δηλώνουν κατηγορηματικά ότι “ως μέλη του ΣΥΝ έχουμε την κάρτα μέλους του κόμματός μας και δεν είμαστε ούτε προτιθέμεθα να γίνουμε μέλη άλλου κόμματος”.
“Εκφράζουμε απ’ αυτή την άποψη την αντίθεσή μας με την ηγεσία του ΣΥΝ, η οποία, κατά παραβίαση των αποφάσεων της ΚΠΕ, προχώρησε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σε συμφωνίες που ρευστοποιούν του ΣΥΝ.
Επιμένουμε στην ανάγκη επανακαθορισμού των σχέσεων ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ και διεύρυνσης των συμμαχιών μας προς τον χώρο των αριστερών σοσιαλιστών και των Οικολόγων Πράσινων”.
Για την παρέμβαση Αλαβάνου αναφέρουν ότι “η διχαστική, αντισυνασπισμική και υβριστική για την ανανεωτική Αριστερά παρέμβαση του Αλέκου Αλαβάνου, η οποία υπαγορεύεται από προφανείς σκοπιμότητες, προσβάλλει χιλιάδες αγωνιστές του κόμματός μας και της ανανέωσης του αριστερού κινήματος. Ο Αλέκος Αλαβάνος, αρκετά αργά βέβαια, περνάει την παιδική αρρώστια του κομμουνισμού: Τον αριστερισμό”.