Τόμας Πίντσον
Ενάντια στη Μέρα
Μετάφραση: Γιώργος Κυριαζής
Εκδόσεις Καστανιώτη, 1.248 σελίδες
Διατρέχοντας την περίοδο ανάμεσα στην Παγκόσμια Έκθεση του 1893 στο Σικάγο και στα χρόνια που ακολουθούν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το βιβλίο ταξιδεύει από τις εργατικές ταραχές στο Κολοράντο ώς τη Νέα Υόρκη των αρχών του 20ού αιώνα, το Λονδίνο και το Γκέτινγκεν, τη Βενετία και τη Βιέννη, τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ασία, τη Σιβηρία την εποχή της μυστηριώδους έκρηξης στην Τουνγκούσκα, το Μεξικό κατά τη διάρκεια της επανάστασης, το μεταπολεμικό Παρίσι, το Χόλιγουντ του βωβού κινηματογράφου, και ένα-δυο μέρη που δεν υπάρχουν καν στο χάρτη. Αναρχικοί, αεροπλόοι, τζογαδόροι, μεγιστάνες του πλούτου, ναρκομανείς, αθώοι και διεφθαρμένοι, μαθηματικοί, τρελοί επιστήμονες, σαμάνοι, πνευματιστές και ταχυδακτυλουργοί, κατάσκοποι, ντετέκτιβ, απατεώνισσες και μισθοφόροι, προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή τους, άλλες φορές με επιτυχία και άλλες όχι. Στο μεταξύ, ο Τόμας Πίντσον ενεργεί όπως συνήθως. Οι χαρακτήρες σταματούν ό,τι κάνουν για να τραγουδήσουν ως επί το πλείστον ανόητα τραγούδια. Εξασκούνται σε αλλόκοτες σεξουαλικές πρακτικές. Μιλάνε άγνωστες γλώσσες. Βιώνουν μια ψεύτικη θρησκευτικότητα και μια βλακώδη ακαματοσύνη. Αυτό που περιγράφεται ίσως να μην είναι ο πραγματικός κόσμος, αλλά, με μια-δυο μικρές προσαρμογές, ο κόσμος όπως θα μπορούσε να είναι.
Ο Τόμας Πίντσον θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς των ΗΠΑ, και ταυτόχρονα από τους πιο μυστηριώδεις: ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά γι’ αυτόν, και μονάχα μία παλιά φωτογραφία του έχει δημοσιευτεί, με αποτέλεσμα ακατάσχετη φημολογία που τελικά λειτουργεί και σαν καλή μαρκετίστικη στρατηγική. Τα βιβλία του είναι τερατώδεις κατασκευές, φαινομενικά αλλοπρόσαλλες, που διατρέχουν την ιστορία και βρίθουν αναφορών στην ποπ κουλτούρα.
Ζοζέ Σαραμάγκου
Το Ταξίδι του Ελέφαντα
Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά
Εκδόσεις Καστανιώτη, 208 σελίδες
Ένα σύντομο αφήγημα, δοσμένο μέσα από ειρωνική ματιά και σχοινοτενείς προτάσεις, χαρακτηριστικά και τα δύο του Πορτογάλου νομπελίστα που, κοντά στα ενενήντα του, δεν έχει χάσει την οξύτητα του πνεύματός του. Ο βασιλιάς της Πορτογαλίας αποφασίζει να δωρίσει σε έναν εξάδελφό του, αρχιδούκα της Αυστρίας, έναν ελέφαντα· το βιβλίο καταγράφει τη μεταφορά του ζώου στον αποδέκτη του δώρου, με τον Σαραμάγκου να δίνει σημασίες και ζωή σε μια φαινομενικά αδιάφορη ιστορία.
Τζούνο Ντίαζ
Η Σύντομη Θαυμαστή Ζωή του Όσκαρ Γουάο
Μετάφραση: Αλέξανδρος Καλοφωλιάς
Εκδόσεις Λιβάνη, 415 σελίδες
Ο υπέρβαρος Όσκαρ Γουάο μεγαλώνει στο Νιου Τζέρζι, με το όνειρο να γράψει μυθιστορήματα εφάμιλλα ενός Τόλκιν και να χάσει την παρθενιά του. Η οικογένειά του, με καταγωγή από τον Άγιο Δομίνικο, ίσως κατατρύχεται από μια κατάρα· ο Ντίαζ, που δούλευε αυτό το μυθιστόρημα πάνω από δέκα χρόνια, αφηγείται με δύναμη και οξύτητα, γεμίζοντας το κείμενο με αναφορές στην επιστημονική φαντασία και το φάνταζι, αλλά και στο ρόλο των ΗΠΑ στην ιστορία του Άγιου Δομίνικου. Το βιβλίο βραβεύτηκε με Πούλιτζερ.
Νασίμ Αλάτρας
Παλαιστίνη: Αιτίες και Μύθοι
Εκδόσεις ΚΨΜ, 248 σελίδες
Στη Μέση Ανατολή δεν έχει σημασία ποιος ξεκίνησε μια ένοπλη μάχη ή συμπλοκή ακόμα και ένα πόλεμο, αλλά ποιος προκάλεσε την διαχρονική και ιστορική αυτή σύγκρουση. Ο κάθε ιστορικός μπορεί κάλλιστα να προβάλλει την τάδε αιτία για το τάδε αιματηρό επεισόδιο και πάνω εκεί να δημιουργεί την δικιά του εκδοχή για την ιστορία της περιοχής.
Στη Μέση Ανατολή έχουν συμβεί χιλιάδες αιματηρά επεισόδια, εκατοντάδες μάχες και δεκάδες πόλεμοι. Μέσα από όλα αυτά είναι εύκολο να δημιουργεί ο καθένας την εκδοχή του: Επιλέγεις ένα περιστατικό και ξεκινάς και τελειώνεις την ιστορία σου με όποιο επίλογο επιθυμείς. Εδώ είναι το πρόβλημα: μένουν οι μύθοι που αργά ή γρήγορα παράγουν νέους πολέμους, νέες συμπλοκές και νέες μάχες. Το βιβλίο αυτό ξεκινά έναν νέο πόλεμο.
Ρομπέρτο Μπολάνιο
Οι Άγριοι Ντετέκτιβ
Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου
Εκδόσεις Καστανιώτη, 720 σελίδες
Μια φυγή και μια εξαφάνιση από τη δεκαετία του ’20 και μια αναζήτηση που ξεκινάει τη δεκαετία του ’70 και συνεχίζεται μέχρι το τέλος του αιώνα, στην άγρια Πόλη του Μεξικού, στις ερήμους του βόρειου Μεξικού, στη σαντινιστική Νικαράγουα, στις ΗΠA, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στην Αυστρία, στο Ισραήλ, ακόμα και στη σπαρασσόμενη από εμφύλιους πολέμους Αφρική – αυτό είναι το θέμα των Άγριων ντετέκτιβ. Ποιοι όμως είναι αυτοί οι Άγριοι ντετέκτιβ και γιατί αναζητούν τη Σεσάρεα Τιναχέρο; Και γιατί η γυναίκα αυτή εξαφανίστηκε στο ταραγμένο Μεξικό της δεκαετίας του ’20; Και, τελικά, υπήρξε στ’ αλήθεια αυτή η παράξενη γυναίκα; Στην πορεία των ερευνών τους, ο Αρτούρο Μπελάνο και ο Ουλίσες Λίμα συναντιούνται με Αυστριακούς νεοναζί, με συνταξιούχους ταυρομάχους, με κυνηγημένες πόρνες, με Λατινοαμερικάνους ποιητές και κατεστραμμένους εκδότες.
Το βραβευμένο μυθιστόρημα Οι Άγριοι Ντετέκτιβ (πρωτοκυκλοφόρησε το 1999) θεωρείται ένα από τα καλύτερα βιβλία των τελευταίων ετών. Ο Χιλιανός Ρομπέρτο Μπολάνιο (1953-2003) υπήρξε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και σημαντικές φωνές της νεότερης λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας, διαφοροποιούμενος από τον μαγικό ρεαλισμό, με έντονο το πολιτικό στοιχείο αλλά και τον στοχασμό για την ίδια τη λογοτεχνία. Ιδίως μετά την κυκλοφορία της αγγλικής μετάφρασης των Άγριων Ντετέκτιβ και του ημιτελούς μυθιστορήματός του, 2666 (2007 και 2008, αντίστοιχα), το ενδιαφέρον για τη δουλειά του αυξήθηκε κατακόρυφα, τοποθετώντας τον ανάμεσα στους πιο πολυσυζητημένους συγγραφείς της δεκαετίας.
Ρομπέρτο Σαβιάνο
Το Αντίθετο του Θανάτου
Μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
Εκδόσεις Πατάκη, 88 σελίδες
Δύο σύντομα διηγήματα-ρεπορτάζ που θα μπορούσαν να θεωρηθούν και παραλειπόμενα από το προηγούμενο, πολυσυζητημένο βιβλίο του συγγραφέα, Γόμορρα, μια ανατομία της Καμόρρα που έβαλε τον Σαβιάνο στο στόχαστρο των μαφιόζων με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα να βρίσκεται υπό 24ωρη προστασία. Στο πρώτο διήγημα, ο αρραβωνιαστικός μιας κοπέλας φεύγει μισθοφόρος στο Αφγανιστάν και σκοτώνεται· στο δεύτερο, δύο νέοι που έχουν μείνει εκτός της Καμόρρα δολοφονούνται· δύο ιστορίες που γεννιούνται μέσα στο ίδιο αδιέξοδο.
Χαρούκι Μουρακάμι
Μετά το Σεισμό
Μετάφραση: Βασίλης Κιμούλης
Εκδόσεις Ωκεανίδα, 234 σελίδες
Έξι διηγήματα, που αποτελούν μια καλή εισαγωγή στον παράξενο, γεμάτο ονειρικά στοιχεία κόσμο του Ιάπωνα συγγραφέα που θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους (από τους πιο υπερεκτιμημένους, για άλλους) γραφιάδες παγκοσμίως και τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει πιστούς αναγνώστες και στην Ελλάδα. Ενοποιητικό στοιχείο της συλλογής είναι ο σεισμός στο Κόμπε της Ιαπωνίας το 1995, που συντάραξε την φαινομενικά ανθηρή τότε χώρα.
Δύο βιβλία για τον Δεκέμβρη
Δύο ενδιαφέροντα βιβλία που συγκεντρώνουν στιγμιότυπα
και υλικό από την περσινή εξέγερση:
Άρης Χατζηστεφάνου
Δεκέμβρης ’08
Ιστορία, ερχόμαστε… κοίτα τον ουρανό
Εκδόσεις Λιβάνη, 106 σελίδες
Τι θα απαντούσε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν στον Γιώργο Καρατζαφέρη για το ιδιώνυμο; Τι θα συζητούσε ο Κώστας Καραμανλής με τον Αριστοτέλη για τη δημοκρατία και πώς θα σχολίαζε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ την εξέγερση του 2008;
Ο δημοσιογράφος Άρης Χατζηστεφάνου περπάτησε στους δρόμους του ελληνικού Δεκέμβρη. Κατέγραψε με το φακό του το χρονικό της κοινωνικής έκρηξης και άκουσε τους πρωταγωνιστές της, από τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων μέχρι τα έδρανα της Βουλής.
Μια ιστορία που ξεκίνησε από τη δολοφονία ενός δεκαπεντάχρονου παιδιού και έφτασε να ανατρέψει ισορροπίες και βεβαιότητες στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ευθύμιος Γουργουρής,
Αλέξανδρος Κυριακόπουλος
Ανησυχία
Μια καταγραφή του αυθόρμητου τον Δεκέμβριο του 2008
Εκδόσεις Καστανιώτη, 288 σελίδες
(η ψηφιακή έκδοση διατίθεται δωρεάν)
Ένας χρόνος μετά. Η συλλογική μνήμη έμεινε να θυμάται τις καταστροφές και τις οδομαχίες. Ενδεχομένως να μην άκουσε ποτέ για έναν κόσμο ο οποίος τον Δεκέμβρη του 2008 ονειρευόταν. Έναν κόσμο που έζησε μέσα στα κείμενα και στις προκηρύξεις που μοιράζονταν σε πορείες και καταλήψεις. Στα πεταμένα φέιγ βολάν και στα έκτακτα έντυπα δρόμου που κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι. Ένα κόσμο που αποτυπώθηκε στους τοίχους της πόλης με ζωγραφιές, γκραφίτι, αφίσες, αυτοκόλλητα και συνθήματα. Πότε με ύφος καταγγελτικό, πότε με ονειροπόλο, ο κόσμος αυτός υπήρξε. Ανησύχησε…