Ο καθηγητής και συγγραφέας Ζακ Μπρικμόν επισημαίνει ότι, ειδικά στη Γαλλία, τον Σαρτρ και τον Φουκό που αντιστρατεύονταν την εξουσία, τους διαδέχτηκαν οι αποκαλούμενοι “νέοι φιλόσοφοι” που υπηρετούν την εξουσία και περιφέρονται ως τηλεοπτικοί αστέρες, όπως ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί και ο Αντρέ Γκλικσμάν.
Εξαίρεση σ’ αυτή την ομάδα των διανοουμένων που υποστηρίζουν τον Σαρκοζί και τους “ανθρωπιστικούς” πολέμους των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων συμμάχων τους στη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν, είναι ο φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού, ο οποίος βρέθηκε για δεύτερη φορά στην Αθήνα καλεσμένος από το Γαλλικό Ινστιτούτο, το τμήμα ΜΜΕ του Πανεπιστημίου, τις εκδόσεις Πατάκη και το περιοδικό αλήthεια που διευθύνει ο Δημήτρις Βεργέτης, η κινητήρια δύναμη του πολύ σημαντικού διημέρου, αφιερωμένου στον Γάλλο στοχαστή. Οι εισηγήσεις Ελλήνων και ξένων πανεπιστημιακών και κυρίως του ίδιου του Μπαντιού έγιναν μπροστά σε ένα διψασμένο για βαθιές και πρωτότυπες σκέψεις ακροατήριο. Στην τρίτη ομιλία του Μπαντιού, οργανωμένη από την εφημερίδα Εποχή και το Ινστιτούτο Πουλαντζάς, στην κατάμεστη αίθουσα της ΕΣΗΕΑ, το κοινό συμμετείχε με ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και έμεινε ικανοποιημένο –χάρη στη σωτήρια μετάφραση του Σάββα Μιχαήλ– από τη μεθοδική ανάλυση του Αλέν Μπαντιού, όχι μόνο για τα θεωρητικά ζητήματα που απασχολούν την Αριστερά διεθνώς, αλλά και για τα πιο χειροπιαστά της τρέχουσας πολιτικής πραγματικότητας, το ρόλο των διανοουμένων και τις προεκτάσεις των τοπικών εξεγέρσεων.
Η παρουσία περίπου 600 ανθρώπων στις ομιλίες δείχνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις φιλοσοφικές, πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις του Αλέν Μπαντιού που μέχρι σήμερα ήταν γνωστές σε έναν μάλλον στενό κύκλο ανθρώπων. Αυτό έχει ήδη συμβεί στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου για πολλά χρόνια τα έργα του εκδίδονταν με το σταγονόμετρο, αφού ήταν αποκλεισμένος από τη Δεξιά επειδή αρνήθηκε να αποκηρύξει την κομμουνιστική ιδέα, αλλά και από την Αριστερά, γιατί αρνήθηκε να υιοθετήσει τα στερεότυπα συμπεράσματά της. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον αγγλοσαξονικό κόσμο μόλις τα λίγα τελευταία χρόνια έσπασαν οι φραγμοί και κυκλοφόρησαν μαζεμένα πολλά από τα βιβλία του. Σήμερα, ο Μπαντιού και ο Σλάβοϊ Ζίζεκ πρωτοστατούν στις δημόσιες συζητήσεις και ζυμώσεις για τη νέα Αριστερά και το μέλλον των κοινωνιών.
Όταν του έδωσα να μου υπογράψει το βιβλίο του με τίτλο The Meaning of Sarkozy στην αγγλική έκδοση, χαμογελώντας σχολίασε την τεθλασμένη διάδοση των έργων του στην Ελλάδα.
Στις τρεις ομιλίες του αναφέρθηκε σε σειρά ζητημάτων που προκύπτουν από την ιστορία του επαναστατικού κινήματος, σε ιδέες, απόπειρες και “πειράματα” για την αλλαγή του κόσμου. Μίλησε για την Πλατωνική Πολιτεία, την Παρισινή Κομμούνα, την Πολιτιστική Επανάσταση, το Γαλλικό Μάη του ’68, αλλά και για την ουσία και τη σημασία του “συμβάντος” και την “κομμουνιστική υπόθεση” που αποτελεί και τον τίτλο του βιβλίου του που κυκλοφόρησε στα ελληνικά. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του στην αξία της εξέγερσης του Δεκέμβρη στην Ελλάδα και την επιρροή της στην Ευρώπη συγκριτικά με την εξέγερση στα παρισινά προάστια.
Σε μια εποχή μεγάλων ζυμώσεων και αναζητήσεων, η συμβολή των σύγχρονων διανοητών είναι ανεκτίμητη. Όχι για να υιοθετεί κανείς αβασάνιστα τις απόψεις τους, αλλά για να κατανοεί καλύτερα τη φύση των αδιεξόδων και των στενωπών και να διερευνά τις δυνατότητες διεξαγωγής των αγώνων με ευνοϊκότερους όρους και θετικότερα αποτελέσματα. Οι ομιλίες του Αλέν Μπαντιού, όπως και οι ομιλίες του Χάουαρντ Ζιν και του Μάικλ Άλμπερτ το περασμένο καλοκαίρι, ανεβάζουν όχι μόνο τον πολιτικό διάλογο σε ένα υψηλό, σύγχρονο επίπεδο, αλλά καταπολεμούν και την πολιτιστική ανεπάρκεια που υπονομεύει την Αριστερά. Αν είχαμε συνειδητοποιήσει ότι δεν τα ξέρουμε όλα, η μεγαλύτερη παρουσία αριστερών στις ομιλίες τους θα ωφελούσε το κίνημα.
Στέλιος Ελληνιάδης
(Ένας από τους συντονιστές του διημέρου
και καταγραφέας ήχου και εικόνας των ομιλιών)